Zira; bir davada ileri sürülen olguları kanıtlamak taraflara, bu olgulara dayalı olarak uyuşmazlığı nitelemek, uygulanacak yasa maddelerini arayıp bulmak ve doğru olarak uygulamak doğrudan hakime ait bir görevidir. ( HMK 33. madde) Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni, kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden söz edilemez. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya ikinci derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelmez. Bunun bir sonucu olarak da, miras hukukundan veya sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir. (HGK 13.06.2007 tarih, 2007/18-330 E.; 2007/350 K.; 17.02.2010 tarih, 2010/13-93 E.; 2010/88 K.)...

Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/131 Esas sayılı dosyasında davacı tarafından eldeki davalılar aleyhine tespit ve zilyetlik davası açıldığı anlaşılmıştır. Dava konusu sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davalarında zamanaşımı 1 ve 10 yıldır. 22.2.1991 gün ve 1990/1-1991/1 sayılı Yargıtay İBK. da da vurgulandığı gibi; iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Malvarlığı henüz zenginleşene verilmeden, davalının sebepsiz iktisabından ve bunun doğal sonucu olarak geri almaya ilişkin dava hakkından bahsedilemez. Dava hakkının doğmadığı hallerde ise BK.nun 66. maddesinde öngörülen zamanaşımının uygulanması düşünülemez. Bu bağlamda sebepsiz zenginleşme olgusunun ve zamanaşımı def’i yönünden de iade borcunun muaccel olduğu anın (BK.mad.126) dolayısıyla sebepsiz zenginleşme anının tespiti önemli olup, dava konusu yerin kimin kullanımında olduğu, öncelikle saptanmalıdır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı, terekeye iade istemli tapu iptalve tescil isteğine ilişkindir. Davacı, mirasbırakanı ...'in ... Köyü 103, 104, 54, 48, 102, 368, 59, 106, 55, 60, 403, 409, 78, 108, 50 ve 58 parsel sayılı taşınmazları davalılar ..., ..., ... ve ...'a satış suretiyle devrettiğini, Fesih ve ...'un ise taşınmazları davalı ... şirketine devrettiklerini, yapılan temlikin gerçekte bağış olmasına rağmen satış gibi gösterildiğini, satış bedelinin çok düşük olduğunu, murisin çekişme konusu taşınmazları satmasını gerektirecek bir ihtiyacı bulunmadığını, yapılan temlikin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile muris veya mirasçıları adına tescilini istemiştir. Davalılardan ... ve ... davaya cevap vermemişler, davalılar ... ve ... davanın reddini talep etmişlerdir....

'ın ise torunu ile diğer davalılara hisse devri yapıldığını, söz konusu devir işleminin murisin ehliyetsizliği nedeni ile tasarrufun iptali için davacı tarafından aynı mahkemede 2006/57 esas sayılı dava açıldığını ve bu dava neticesinde murisin ehliyetsizliği nedeni ile tasarrufun davacı hissesi oranında (1/2) iptaline karar verildiğini, bu nedenlerle bilirkişi ataması ile şirketin mali durumunun net olarak çıkarılmasına TTK ilgili maddeleri gereği şirket sermayesinin azalmış ve zarara uğramış olması durumunda iflas işlemlerinin ilgili mahkeme nezaretinde yürütülmesine, davacının fazlaya ilişkin haklarının saklı tutularak davalılardan 50.000.-TL'nin alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ..., ..., ..., ..., ... ve ... vekili cevap dilekçesi ile özetle davanın reddine karar verilmesini istemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 27.03.2015 gününde verilen dilekçe ile sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; mahkemenin yetkisizliğine dair verilen 25.02.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemine ilişkindir....

Yani davacı taşınmazların terekeye dönmesini istemişlerdir. Yargıtay 1. HD., 14.03.2016, 2015/18476E. - 2016/3023K sayılı ilamında "...Mirasbırakanın ölüm tarihi itibariyle terekesi elbirliği mülkiyetine tabidir. Terekeye karşı yapılan mülkiyetten kaynaklanan haksız fiil niteliğindeki muris muvazaası ve elatmanın önlenmesi gibi davalar dışında ehliyetsizlik, vekâlet görevinin kötüye kullanılması vs. gibi davalarda terekeyi temsil eden tüm mirasçıların bir arada hareket etmek suretiyle davayı birlikte açmaları, ayrıca, mirasçılardan birisinin terekeye iade şeklinde dava açması halinde de tüm mirasçıların muvafakatlarının sağlanması, aksi takdirde terekenin atanacak temsilci marifetiyle davada temsil edilmesi ve yürütülmesi gerekeceği (T.M.K. 640 md.) tartışmasızdır..." şeklinde hüküm tesis edilmiştir. Somut olayda; murisin alınan veraset ilamında davacılardan başkaca mirasçılarının da olduğu belirlenmiştir....

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve özellikle davacının, dava konusu çekin lehtarı olması nedeniyle alacağı ancak temel ilişkiye dayalı olarak kanıtlayabileceği, davacı vekilinin duruşmadaki beyanı ve temyiz dilekçesindeki açıklamaları karşısında temel ilişkiye değil, sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanıldığının anlaşılmasına, somut olayda lehdar durumundaki davacının (6762 sayılı TTK'nun 644) 6102 sayılı TTK'nun 732. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşmeye dayanamayacak olmasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 10.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade borcunun kapsamı ve yapılmış olan giderlerden hangilerinin geri istenebileceği, giderlerin niteliğine ve zenginleşen kimsenin iyiniyetli ya da kötü niyetli oluşuna göre farklılık göstermektedir. "Geri vermenin kapsamı" başlığı altında düzenlenen TBK'nun 79.ve 80.maddeleri uyarınca "sebepsiz zenginleşen, zenginleşmenin geri istenmesi sırasında elinden çıkmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında kalanı geri vermekle yükümlüdür."...

- K A R A R - Davacı vekili, davalı tarafından müvekkilin murisi olan ...' un borcu nedeni ile senede dayalı olarak müvekkili hakkında ... İcra Müdürlüğü' nün 2006/584 sayılı dosyasından icra takibi yapıldığını, oysa murisin ölmeden önce yaklaşık 10 yıl önce felç geçirmesi nedeniyle imza atamadığını ve mühür kullandığını, bu nedenle takibe dayanak imzanın murise ait olamayacağını, murisin diğer mirasçılarından ... hakkında da aynı icra dosyası ile takip yapıldığını, bu şahsın ... İcra Hukuk Mahkemesi' ne yaptığı imza itirazı neticesinde mahkemece icra takibinin durdurulmasına karar verildiğini beyanla, sözkonusu icra dosyasına dayanak senedin altındaki imzanın müvekkilinin murisine ait olmadığının ve müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, icra takibine dayanak bononun iptaline ve davalı aleyhine %40 kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Bu durumda kazandırmaya (edime) dayanan sebepsiz zenginleşme; “geçerli olmayan sebebe” veya “gerçekleşmemiş sebebe” veyahut “sona ermiş sebebe” dayalı olarak gerçekleşebilir.Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğmakta olup, bu borcun konusu mal varlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir. Sebepsiz zenginleşmede sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi söz konusudur. Görüldüğü gibi, sebepsiz zenginleşme, ikincil (talî) niteliktedir ve mal varlığındaki azalmanın başka aslî nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez....