taşınmazın aile konutu olduğunun iddia edilmesi ve TMK'nun 194/1. maddesi göz önüne alındığında, Trabzon 1....

Somut uyuşmazlıkta; davalı T8 vekili tarafından eldeki davada ortaklığın giderilmesine konu olan 1028 ada 1 parsel sayılı taşınmazda kayıtlı 23 numaralı bağımsız bölüme yönelik Türk Medeni Kanununun 652. maddesi uyarınca aile konutu olduğu iddia edilerek miras hissesine mahsuben özgülenmesi için Ereğli Sulh Hukuk Mahkemesinin 2022/691 esas sayılı dosyasından dava açıldığı anlaşılmakla, dava konusu taşınmaz hakkında açılmış olan bu dava ortaklığın giderilmesi davasını da etkileyecektir. Bu nedenle, açılan davanın 6100 sayılı HMK'nın 165/1. maddesi gereğince görülmekte olan ortaklığın giderilmesi davası için bekletici mesele yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu husus gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, davalı T8 vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesinin hükmünün 6100 sayılı HMK'nun 353/1- a-6.maddesi uyarınca kaldırılmasına karar verilmiştir....

GEREKÇE : Dava, aile konutu şerhinin kaldırılması talebine ilişkindir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, “Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. 194/2.maddesine göre, "Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hakimin müdahalesini isteyebilir. " Aynı maddenin 3.fıkrasına göre; aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konut ile ilgili gerekli şerhin verilmesini Tapu Müdürlüğünden isteyebilir. TMK.nun aile konutu şerhi konulmasına ilişkin 194.maddesinde; malik olmayan eşin aile konutu şerhinin verilmesini Tapu Müdürlüğünden isteyebileceği düzenlendiği halde, bu şerhin taşınmaz maliki eş tarafından Tapu Müdürlüğüne müracaat ile kaldırılabileceğine yönelik yasal düzenleme yoktur....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dosya kapsamı incelendiğinde, mahkemenin de kabulünde olduğu üzere, toplanan delillerden davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan yapının, davacı kadın, davalı koca ve çocukları tarafından kullanılan aile konutu niteliğinde olduğu anlaşılmıştır. Dava TMK.nun 194. Maddesine dayalı olarak açılmıştır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, “Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz." Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi “konulmuş olmasa da” eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma, aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Zira dava konusu taşınmaz şerh konulmasa da aile konutudur....

Ortaklığın giderilmesi davasına konu mal üzerinde mülkiyete ilişkin bir uyuşmazlık bulunması hâlinde, ortaklığın giderilmesi davasının sonlandırılmasından önce mülkiyet konusundaki uyuşmazlığın çözümlenmesi gereklidir. Somut olayda davacı tarafından dava konusu Hatay ili Antakya ilçesi Saraycık Mahallesi 1123 parsel sayılı taşınmaz üzerinde kurulu bulunan zemin 2 nolu bağımsız bölümde tarafların paylı mülkiyet hükümlerine göre paydaş oldukları belirtilerek taşınmazdaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesinin talep edildiği, yargılama aşamısanda davalı HAVVA BAĞ tarafından aynı mahkemenin 2020/1212 E. sayılı dosyasında TMK'nın 652. maddesi gereğince dava konusu taşınmazın miras hakkına mahsuben sağ kalan eşe özgülenmesine ilişkin dava açıldığının ön inceleme aşamasında bildirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. 18....

Paylı mülkiyet halindeki bir taşınmazın paydaşı payını karı-kocaya, evlada veyahut akrabaya temlik ederse şeklen satış olarak gösterilen bu aktin gerçekte satış olmayıp miras hakkına bağlı veya hibe gibi maksada yönelik işlem olduğu iddia ve ispat edilirse önalım hakkı ileri sürülemez. (27.03.1957 tarihli, 12/2 sayılı Y.İ.B.K.) Bu yöndeki savunmanın tanık dahil her türlü delille kanıtlanması mümkündür. Anılan İçtihadı Birleştirme Kararı sözleşmede taraf olan kişinin işlemde muvazaa savunmasında bulunamayacağı kuralının bir istinasıdır....

Dava, aile konutundan kaynaklı ipoteğin kaldırılması, tapu iptal tescil ve aile konutu şerhi konulması davasıdır. İlk derece mahkemesince, davanın kabulü ile, dava konusu taşınmaz üzerindeki ipoteğin fekkine, aile konutu şerhi konulmasına, taşınmazın davalı banka adına olan tapu kaydının iptali ile davalı T5 adına tapuya kayıt ve tesciline kayıt verilmiş, davalı banka tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/07/2021 NUMARASI : 2021/36 ESAS 2021/286 KARAR DAVA KONUSU : Aile Konutu Şerhi Konulması (Çekişmeli) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm istinaf edilmekle, dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Dava dilekçesi: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin eşinin 18/05/2019 tarihinde öldüğünü, geriye müvekkili ve çocuklarının kaldığını, ölen eş ile müvekkilinin aile konutu olarak kullandıkları Afyonkarahisar ili Emirdağ ilçesi, Yüreğil Köyü, 134 ada1 parselde kayıtlı taşınmaz hakkında davalı mirasçının ortaklığın giderilmesi davası açtığını, konu davada taşınmazın aile konutu olup olmadığının tespiti için dava açılması hususunda mahkemece kendilerine süre ve yetki verildiğini müvekkilinin TMK 652....

Buna göre, eşlerden biri diğer eşin "açık rızası bulunmadıkça” aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Bu cümleden hareketle, aile konutunun maliki olan eş, aile konutundaki yaşantıyı güçlüğe sokacak biçimde, aile konutunun ipotek edilmesi gibi “tek başına” bir ayni hakla sınırlandıramaz. Bu sınırlandırma “ancak diğer eşin açık rızası alınarak” yapılabilir. Yukarıdaki açıklamalar ışığında maddi vakıaları mahkeme huzuruna getirmek taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak ise hakime ait bir görevdir. Dava dilekçesinde davacı, üzerinde ipotek tesis edilen taşınmazlardan 1284 nolu parsel üzerinde aile konutu bulunduğunu iddia ederek hem bu parsel hem de ...nolu parsel üzerindeki ipoteklerin fekkini talep ve dava etmiştir....

Dava, TMK'nın 194. maddesi uyarınca aile konutu olduğu iddia edilen taşınmaz üzerine konulan ipoteğin kaldırılması talebine ilişkindir. Türk Medeni Kanunu'nun 194. maddesi "Eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hakimin müdahalesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir. Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı haline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur" hükmünü haizdir....