ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/658 KARAR NO : 2023/808 DAVA : 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 06/10/2023 KARAR TARİHİ : 02/11/2023 Mahkememizde görülmekte olan 3.şahıs tarafından açılan menfi tespit davasının yapılan incelemesi sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... 37. İcra Müdürlüğü ...E.sayılı dosyasında üçüncü şahıs olarak adı geçen müvekkili şirket olan ... Ltd. Şti.'ye gönderilen üçüncü haciz ihbarnamesinden dolayı müvekkili şirketin, ... 37. İcra Müdürlüğü ... E.sayılı icra dosyası borçluları olan dava dışı ...(TC:...) ve ...'a(TC:...) herhangi bir borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekilinin davaya konu olan icra dosyası nedeniyle menfi tespit davası açtığı anlaşılmaktadır....
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili, Mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; -------- kambiyo takibi başlatıldığını, takibe dayanak yapılan senetin, ----- üzerinde oynanmış,--- değiştirilmiş olduğundan bahisle menfi tespit davasının kabulüne kabülüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalının cevap dilekçesi sunmadığı anlaşılmıştır. Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. İcra İflas Kanunun 72. Maddesi; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre itirazın iptali davasının reddine, menfi tesbit davasının kabulüne karar verilmiş; hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, itirazın iptali davası yönünden davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer, davalının ise tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2- Davacı 01.08.2001 tarihinde itirazın iptali davası açmış, davalı da 27.11.2001 tarihinde karşı dava olarak aynı alacakla ilgili menfi tesbit davası açmıştır. İtirazın iptali davasından sonra aynı alacakla ilgili menfi tesbit davası açılmasından hukuki yarar bulunmamaktadır. Hukuki yarar yokluğu dava şartı olup mahkemece re’sen gözetilerek menfi tesbit davasının bu nedenle reddi gerekirken yazılı gerekçeyle kabulünde isabet görülmemiştir....
Mahkemece, menfi tespit talebi icra takibine dayandırıldığından ve davacı hakkındaki icra takibinden vazgeçildiğinden, menfi tespit davasının konusunun kalmadığı, İİK.nun 72/5.maddesi uyarınca haksız takip yapmak suretiyle borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan davalının takipten feragat ettiğine ilişkin olarak ibraz ettiği dilekçesi de dikkate alınarak davacının kötüniyetli olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, % 40 oranında hesaplanan 4.178.00....
Mahkemece toplanan delillere göre, davanın menfi tespit davası olarak nitelendirilmesi gerektiği belirtilerek yetki itirazının reddine karar verilmiş, dosyada ödediğine dair tahsilatlar ve PTT müdürlüğünden çıkartılan havale hep birlikte değerlendirildiğinde davanın süresinde açıldığı ve menfi tespit davası olarak nitelendirilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulü ile takibin iptaline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. İİK’nun 72/ son maddesi uyarınca menfi tespit ve istirdat davaları davalının ikametgahı ya da icra takibinin yapıldığı yer mahkemesinde açılabilir. Gerek davalının adresi gerekse icra takibinin yapıldığı yer ...’dır. Davalı süresinde yaptığı yetki itirazında dosyanın ... Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesini talep ettiğine göre, yetkili mahkeme olan ......
Mahkemece, llK.nun 72. maddesine göre menfi tesbit davasında yetkili mahkemenin borçlunun seçimine göre icra takibinin yapıldığı yer mahkemesi veya davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesi olduğu, icra takibinin Ankara Onbeşinci icra Müdürlüğünde yapıldığı, davalıların ikametgahının yurt dışı olduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine, yetkili mahkemenin Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna karar verilmiş, karar davacı vekilince temyiz edilmiştir. İİK.nun 72/son maddesi hükmünde menfi tespit ve istirdat davaları yönünden özel bir yetki kuralı öngörülmüş ise de, bu yetki kuralları kamu düzenine ilişkin değildir. Bu nedenledir ki menfi tespit davasına bakan mahkemelerce kendiliğinden (re'sen) yetkisizlik kararı verilemez. Davada, dava dilekçesi ve duruşma günü usulüne uygun olarak davalılara tebliğ edilmediği gibi, süresi içerisinde yerilen bir cevap ve yetki itirazı da bulunmamaktadır....
- K A R A R - Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında yapılan akaryakıt ve LPG bayilik sözleşmesi gereğince davalının müvekkiline 1.865,000 USD ödemeyi üstlendiği halde bu edimini ifa etmediğini, davalının müvekkilini kandırarak muafiyetle ilgili belgeler imzalattığını, bu nedenle müvekkilinin ticaret yapamadığını, menfi zararının meydana geldiğini, müvekkilinin 4 adet toplam 949,695,48 TL bedelli çekten dolayı davalıya borcunun olduğunu ileri sürerek müvekkilinin davalıya olan borcunun alacağından mahsubuna, şimdilik 10.000 TL menfi zararın davalıdan ticari faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, 20.12.2011 tarihli dilekçesiyle menfi tespit taleplerini atiye bıraktıklarını belirtmiştir....
Mahkemece, İİK 72/5. maddesi gereğince borçlunun açmış olduğu menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı verilmemiş veya verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması nedeniyle dava konusu borç alacaklıya ödenmiş olursa açılmış olan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edileceği gerekçesiyle davacının borçlu olmadığının tespiti ile ödeme yaptığı 4.860,00 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Dava, kambiyo senedine dayanan icra takibinde menfi tespit istemine ilişkindir. Davacı keşideci, senedin sulama bedeli için teminat olarak verildiğini ve borcu ödediğini iddia etmiş olmasına göre ispat yükü davacıya aittir. Şu halde, mahkemece, ispat yükünün davalı tarafa yüklenmiş olması ve buna göre sonuca gidilerek karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
nın takip dosyasında toplam 12.853,19 TL borçlu olduğu, söz konusu miktar dışındaki takipten dolayı borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine, davacı şirket yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, İİK.'nın 72. maddesine göre açılan menfi tespit davasıdır. Menfi tespit davasında, davacı borçlunun borçlu olmadığı miktar hüküm fıkrasında açıkça gösterilerek menfi tespit hükmü kurulur....
Davacı, davalı tarafından kendi aleyhine kambiyo senedine dayalı olarak yapılan icra takibindeki borcu aşacak şekilde davalıdan alacaklı olduğunu, alacağının icra takibini karşılayacak kısmı için takas def'ide bulunduğu belirterek, menfi tespit ve bakiye alacağı tahsilini istemiştir. Mahkemece, hükümle birlikte menfi tespit davasının tefriki ile yeni esasa kaydedilmesine karar verildiği halde kararın devamında, menfi tespit davası ile ilgili dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiştir. Menfi tespit davasının tefrikine karar verildiğine göre artık bu dava hakkında verilecek bütün kararların mahkemenin yeni esas numarası üzerinden verilmesi gerekirken dosyanın tefriki ile işlemden kaldırılması doğru olmamıştır....
