İcra Müdürlüğünün 2014/23994 E nolu dosyası, ... 20. İcra Müdürlüğünün 2011/31560 E sayılı dosyası ve ... 25 İcra Müdürlüğünün 2012/19342 E sayılı icra dosyalarında davacının borçlu olmadığının tespitine, icra tehdidi altında yapılan ödemelerin geri iadesine karar verilmesi istenilmiştir. Mahkemece kesin hüküm nedeniyle dava şartı yokluğu sebebiyle davanını HMK’nın 114. maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava icra tehdidi altında ödenen paranın istirdatı ve menfi tespit istemine ilişkindir. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden, kat mülkiyetli anataşınmazda davacının kat maliki, davalının ise yönetici bulunduğu, davacıdan istenilen ortak gider alacağının ... 26. İcra Müdürlüğü 2011/11053 (yeni 2014/23994) Esas, ... 20. İcra Müdürlüğü 2011/31560 (yeni 2014/22907) ve ... 25. İcra Müdürlüğü 2012/19342 Esas sayılı icra dosyaları ile 3 ayrı icra takibi yapılmak sureti ile talep edildiği görülmektedir....
Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi anılan yasa gereği olup, davacılar vekilinin borcun icra dosyasına ödendiği yönündeki beyanına ve özellikle davacı vekilinin davaya istirdat davası olarak devam edilmesi talebine rağmen, mahkemenin davayı menfi tespit davası olarak sonuçlandırması hatalı olduğu. Davaya İcra İflas Kanunu'nun 72/6. maddesi uyarınca istirdat davası olarak devam edilmesi gerektiği ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğini. Mahkemece Karabük İcra dosyasında davacının icra kanalı ile ödemek zorunda olduğu miktarın faizleriyle birlikte bilirkişi marifetiyle tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden davacı tarafın istinaf sebebinin yerinde bulunduğu belirtilerek dosyasının mahkemesine gönderildiği anlaşılmıştır. İLK DERECE MAHKEMESİNİN 2....
Çırakoğlu ile aralarında yapmış oldukları Protokolden kaynaklanıp müvekkilinin davacının bu borcunu 15/06/2010 ve 30/07/2010 tarihli iki adet bonolar ile ödediği, ödemesine ilişkin belgelerin de dilekçesi ekinde bulunduğu, borcun bundan kaynaklandığını beyanla açılan Menfi Tespit ve İstirdat Davası yerinde görülmediğinden reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir. HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLER VE GEREKÇE; Dava, Menfi ve İstirdat davası olup davacı tarafça icra dosyasına ödenen bir miktar paranın borçlu bulunmadığından bahisle davalıdan İstirdatına karar verilmesi talep edilmektedir. Bursa 9. İcra Müdürlüğünün 2015/... esas sayılı İcra dosyası, dosyamız içerisine getirtilerek inceleme konusu yapılmış, davalı alacaklı ... tarafından davacı borçlu ... Turizm İthalat İhracat Org. Paz.Taah.Tic ve San Ltd Şti' aleyhine 36.000,00-TL alacağın tahsili istemi ile başlatılmış ilamsız icra takibine ilişkin olduğu, borçlu ... Turizm İthalat İhracat Org....
DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Davaya konu .... İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı takip dosyası incelendiğinde; davalı ...Ş. tarafından 11/09/2018 tarihinde davacı ... İnşaat ... A.Ş ile dava dışı ... ve ... Döşeme Malz. San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, dayanak belgenin ... ... Şubesine ait ... seri numaralı 15/08/2018 tarihli 25.881,60 TL bedelli çek olduğu, çekin keşidecisinin davacı şirket olduğu, çekin 155/08/2018 tarihinde ibraz edilip karşılıksız işlemine tabi tutulduğu ve 1.600,00 TL banka sorumluluk tutarının tahsil edildiği anlaşılmıştır. Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit davası olarak adlandırılmaktadır....
İNCELEME VE GEREKÇE: Dava, icra takibinden dolayı menfi tespit ve istirdat ile ticari ilişki nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, menfi tespit davasının konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına, istirdat isteminin ve alacak davasının da kısmen kabulüne karar verilmiştir. Davaya konu İstanbul Anadolu ... İcra Dairesinin ... Esas sayılı ilamsız icra takip dosyasında, alacaklının davalı şirket, borçlunun davacı, takip tarihinin 05/10/2017, asıl alacağın 10.265,07-TL olmak üzere toplam 11.011,54-TL olduğu; takip dayanağının 29/12/2016 tarihli fatura olduğu;İstanbul Anadolu 13....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalı tarafından davacı aleyhine ... 8. İcra Müdürlüğü 2008/4709 esas sayılı icra takibi ile 10.01.2008 tanzim, 25.03.2008 vade tarihli, 7.500,00 TL ve 10.01.2008 tanzim, 20.03.2008 vade tarihli, 5.000,00 TL bedelli 2 bono, ... 10. İcra Müdürlüğü 2008/3403 esas sayılı icra takibi ile 10.01.2008 tanzim, 25.04.2008 vade tarihli, 7.500,00 TL bedelli ve 10.01.2008 tanzim, 25.05.2008 vade tarihli, 15.000,00 TL bedelli 2 bono, ... 10....
Varlığı iddia edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının (yok olduğunun) tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denilmektedir. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır. Bir başka deyişle; kendisine karşı icra takibi yapılmış olan borçlu, ödeme emrine itiraz edilmemiş veya itiraz edilmiş olmakla birlikte yerinde görülmemiş olması sebebiyle icra takibi kesinleşse dahi maddi hukuk bakımından borçlu olmadığını ileri sürebilir....
Kanun koyucu burada: ödemenin vuku bulmasıyla beraber salt tespit hükmü kurmanın, sonuca etkili olmayacağı; uğranılan zararın telafisini mümkün kılabilecek istirdat gibi infazı kabil bir hukuki enstrüman dururken, menfi tespitle yetinmenin uyuşmazlığı tümden nihayetlendirmeyeceği gerçeğinden hareket etmiştir. Menfi tespit davacısının hiçbir ek ispat ve maddi külfet gerektirmeyen ve sadece sükut etmesiyle infazı kabil bir istirdat hükmüne kavuşma imkanı varken ısrarla uyuşmazlığın menfi tespit hükümlerine göre sonuçlandırılmasını talep etmesi halinde mahkemenin nasıl bir tutum belirlemesi gerektiği konusunu da ayrıca irdelemek gerekir. Menfi tespit davasına bakan hakim, yargılama esnasında ödeme vakıasını herhangi bir şekilde öğrenince kanunun amir hükmü gereğince davaya istirdat davası olarak bakmaya devam eder....
Menfi tespit davasında öncelikli olarak bir alacağın varlığının tartışıldığı ve davanın devamı sırasında cebri icra tehdidi altında ödeme yapılması durumunda menfi tespite ilişkin talebin istirdat talebine dönüşmesi kuvvetle muhtemel olduğu , alacak ve tazminat ilişkin istirdat taleplerinin arabuluculuk dava şartına tabi olduğu tartışmadan varestedir....
İcra ve İflas Kanunu’nun 72/son maddesine göre menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının ikametgâhı mahkemesinde de açılabilir. Bu madde hükmüne göre menfi tespit ve istirdat davaları ile ilgili yetki düzenlemesi kamu düzenine ilişkin değildir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalıya geçer....
