ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/352 Esas KARAR NO : 2021/417 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 16/04/2021 KARAR TARİHİ : 27/04/2021 KARARIN YAZILMA TARİHİ : 27/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, İşbu dava; zayii (kaybetme) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi iptali (çek iptali) davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/468 Esas KARAR NO : 2021/514 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) DAVA TARİHİ : 03/06/2021 KARAR TARİHİ : 04/06/2021 KARARIN YAZILMA TARİHİ : 04/06/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; ..... Bankası ..... Şubesi’nin İBAN: TR ..... numaralı hesaptan alınan çek numaralı ...... olan 2 adet boş çek yapraklarının zayi edildiğini, söz konusu çek hakkında ödeme yasağı verilmesini ve iptaline karar verilmesini talep etmiştir. İşbu dava; zayii (kaybetme) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi iptali (çek iptali) davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir....
Emsal Kararlar; "Mahkemece iddia ve dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6102 sayılı TTK'nın 818/1-s maddesinin yollaması ile çek iptali konusunda aynı Yasa'nın 757 vd. m. uygulanacağı, bu maddeler uyarınca çek iptalini isteme hakkının sadece hamile ait olduğu, böyle bir iddiaya sahip keşidecinin muhatabı çeki ödemekten men edebileceği gibi, elinden rızası hilafına çıkan çekin bedelinin kendisinden istenmesi halinde de menfi tespit davası açma hakkının bulunduğu ayrıca, henüz keşide edilmemiş çek vasfında olmayan, tamamen boş çek yaprakları tedavüle çıkmış sayılamayacağından hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamayacağı, ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması durumunda ise çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabileceği, bu nedenlerle boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yararın bulunmadığı gerekçesiyle, davanın HMK'nın 114/h ve 115/2 maddeleri uyarınca dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir...
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Dosya üzerinden, çek belgesi ile talep dilekçesi içeriği incelendiğinde davacı tarafın davaya konu çekin keşidecisi olduğu, yetkili hamili olmadığı, kıymetli evrak iptali davasının keşidecisi tarafından açılmayacağından aktif husumet yokluğundan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, keşide tarihi tahrif edilerek hazırlanmış çek ile yapılan takip ve çek nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ile takibin iptali istemine ilişkindir. Davalı vekili davanın reddini istemiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Tarih : Taraflar arasındaki çek iptali- menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalı şirket temsilcisinin müvekkiline ait işyerine geldiğini, davalıdan 13.680 YTL’lik ürün satın alınmasına karar verildiğini, karşılığında ... verildiğini, müvekkilinin daha sonra sözleşmeye konu malların piyasada daha ucuza satıldığını öğrenince, davalı şirketi arayarak çeklerin iadesini istediğini, sipariş edilen malların müvekkiline teslim edilmediğini, 08/04/2005 ve 08/05/2005 tarihli çeklerin iade edilmediğini belirterek her iki çekin iptaline ve bu iki çek nedeniyle müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı, davaya cevap vermemiştir....
Bu sebeple dava istirdat davası olarak değil menfi tespit davası olarak değerlendirilmiştir....
Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Davacı çek hesabı sahibi olup, kendi çeki hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından HMK nun 114/1-d (tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartıdır) ve HMK nun 115/2. maddeleri gereğince dava şartlarından olan bu hususun sonradan giderilmesi mümkün olmadığından bu konuda davacıya ek süre vs. verilmesine gerek olmaksızın davacının dava dilekçesinde belirttiği çeklere ilişkin davasının dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/1112 Esas KARAR NO : 2023/243 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 25/06/2021 KARAR TARİHİ : 21/03/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILMA TARİHİ : 23/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava, çekteki imzanın inkarına dayalı menfi tespit talebine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesini özetle; Bakırköy ... İcra Müdürülüğü'nün ... Esas sayılı dosyası ile davalı ... davacı aleyhine başlatılmış bulunan icra takibine konu çekin ciro kısmında yer alan ve davacının adını içerir imzanın davacıya ait olmamasından ve davacının davalıya herhangi bir borcunun olmamasından dolayı, davacının borçlu olmadığının tespiti talep ve dava edilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/641 Esas KARAR NO : 2022/620 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 18/10/2022 KARAR TARİHİ : 20/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TALEP: Davacı vekili tarafından sunulan 18/10/2022 tarihli dava dilekçesinde özetle;Dava dışı ... şirketinin, müvekkili şirketin zaman zaman filtre alımı yaptığı ve hali hazırda ticari ilişkisi olan bir şirket olduğunu, müvekkili şirket tarafından siparişi verilen ve üretim aşamasında olan bir kısım filtre ve sair malzeme bedelinin ödenmesi maksadı ile ... Şubesi'ne ait 30.09.2022 vadeli, 132.000,00 TL bedelli, ... Seri Numaralı çek keşide edilmiş ve cari hesap ilişkisi gereği dava konusu çek ticari defterlere işlediğini, ancak keşide edilen ... Şubesi'ne ait 30.09.2022 vadeli, 132.000,00 TL bedelli, ......
