TRABZON ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/570 Esas - 2021/337 DAVA : Menfi Tespit - Çek İptali DAVA TARİHİ : 22/10/2018 KARAR TARİHİ : 08/07/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 12/07/2021 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit - Çek İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İSTEM : Davacı vekili tarafından sunulan 22/10/2018 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket tarafından ibraz edilen bir çekten ötürü müvekkilinden para talep edildiğini, haricen yaptıkları araştırmalarda .......
Davacı dava dilekçesinde özetle; davaya konu çeki davalıya yapması gereken iş karşılığında verdiğini ancak işi yarım bıraktığını beyanla çekten dolayı menfi tespit talebinde bulunmuştur. Dilekçenin konu kısmında menfi tespit ve çek iptali yazılı olduğu halde,sonuç kısmında menfi tespit talep edilmek ve HMK 140.maddesi uyarınca 13/04/2016 tarihinde yapılan ön incelemede, uyuşmazlığın menfi tespit istemi olarak değerlendirilmesi ve bu şekilde yargılamaya devam edilmesi gerekmesine göre çek iptali konusunda da yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Çek, bir ödeme aracı olup, çekin mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verildiği yolunda yasal karine mevcuttur. Bu durumda, davacının söz konusu çeki mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verdiğinin kabulü gerekir. Yasal karinenin aksini yani çekin borç ödenmesinden başka bir amaçla verildiğini iddia eden davacı tarafın bunu kesin delillerle ispatlaması gerekir....
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Talep dilekçesi içeriği incelendiğinde davacı tarafın 3 adet seri numarası bildirilen çek yaprağının keşidecisi konumunda olduğu, yetkili hamili olmadığı, ......'...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava Küçükçekmece ...... İcra Müdürlüğünün ...... Esas sayılı dosyasından borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davacı tarafın dava dilekçesinde, davacının lehdarı olduğu davaya konu çekin ciro edilmeden davacının uhdesindeyken kaybolduğunu, çek hakkında Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinde çek iptali davasının açıldığı, davalı tarafça davaya konu çeke ilişkin ihtiyati haciz kararı alınarak icra takibi yapıldığı, takibe konu çek üzerindeki imza ve kaşenin davacı şirkete ve yetkilisi .......'a ait olmadığını, sahte çek ve imza hakkında İstanbul Anadolu CBS ye şikayette bulunduklarını, takibin iptali için Küçükçekmece ....... İcra Hukuk Mahkemesinin ...... esas sayılı dosyalarının bulunduğunu, Küçükçekmece ..........
Zira zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Bu halde davacının çek iptali davası açmakta hukuki yararının bulunmadığı değerlendirildiğinden davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir....
Davacının keşidecisi sıfatıyla bu davayı açtığı ve keşideci olduğunun davacının kendi kabulünde olduğu, bu hususta bir tereddüt bulunmadığı, ancak keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali istemi hakkı bulunmadığı, zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkının 6102 sayılı TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişinin senede bağlı alacak hakkı olan yetkili hamil de olduğu, keşidecinin (hesap sahibinin) iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı, dava konusu çeklerin davacının çek hesabına ait oldukları, TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818-(1)s) maddesi yollamasıyla aynı kanunun 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceği, esasen zayi olmuş çek hakkında keşidecinin, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabileceği veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açması mümkün olduğu ve dolayısıyla bu halde...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/862 KARAR NO : 2022/975 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) DAVA TARİHİ : 29/09/2022 KARAR TARİHİ : 19/10/2022 KARAR YAZILMA TARİHİ: 26/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin dilekçe içeriğinde bildirdiği müvekkiline ait 9 adet çek yaprağının kaybolduğunu, çeklerin kaybediğildiğini belirterek çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava TTK'nun 651. maddesi gereğince kıymetli evrakın zayi sebebi ile iptaline ilişkindir. Yüksek Yargıtay 11 hukuk Dairesinin istikrar kazanmış kararlarında belirtildiği üzere; henüz keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan tamamen boş çek yapraklarının tedavüle konmuş sayılmayacağından hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamaz. ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabilir....
İİK.nun 72/son maddesinde öngörülen yetki kuralları icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında uygulanır. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davalarında ise; genel yetki kuralları uygulanmaktadır. Takipten önce açılan menfi tespit davalarında, genel ve ilgili yasalarda öngörülen özel yetki kuralları uygulanır. İİK'nun 72/son maddesindeki yetki kuralları, takipten sonra açılan menfi tespit davalarında uygulama yeri bulunan kurallar olup, takipten önce açılan menfi tespit davaları yönünden diğer yetki kurallarını ortadan kaldırmaz. Somut olayda, menfi tespit davası icra takibinden önce açıldığına göre, genel yetki kurallarının uygulanması gerekmektedir. Bu durumda; davanın çeke dayalı menfi tespit davası olduğu gözetilerek, dava konusu çekte muhatap bankanın ve keşide yerinin Eskişehir olduğu anlaşıldığından davalı yanın yetki itirazının yerinde olmadığı anlaşılmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/317 Esas KARAR NO : 2021/368 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 08/04/2021 KARAR TARİHİ : 13/04/2021 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 13/04/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız) davasının dosya üzerinde yapılan incelemesi sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle;....... Bankası'na ait boş vade tarihli boş TL bedelli ....... seri nolu keşidecisi ...... Hipermarket San. ve tic. Ltd. Şti. olan çekler ve ....... bank Bankası'na ait boş vade tarihli boş TL ....... seri nolu keşidecisi ...... Hipermarket San. ve Tic. Ltd. Şti. olan çeklerin ...... Hipermarket San. ve Tic. Ltd....
