Yani, menfi tespit davalarında da, tarafların sıfatları değişik olmakla beraber, ispat yükü bakımından bir değişiklik olmayıp, bu genel kural uygulanır. Bu davalarda da bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran (iddia eden) taraf o vakıayı ispat etmelidir. Belirtmek gerekir ki, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder ( Kuru, B: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s:146). Bu durumda İİK’nın 72/6 maddesi gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır. Mahkememizce tüm dosya kapsamı itibari ile yapılan kontrolde dava dışı ......
- K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatif ortağı olduğunu, ilerde kullanılması muhtemel gübreler için davalı tarafından kredi verildiğini, buna ilişkin sözleşme imzalandığını, ancak söz konusu gübreleri davalıdan almadığını dolayısıyla borcunun bulunmadığını, buna rağmen davalı tarafından söz konusu kredi borcundan dolayı hakkında icra takibi başlatıldığını, takibi durduramayıp kesinleştiğini, bunun üzerine menfi tespit davası açıldığını, bu arada icra dosyası borcunun tamamının ödendiğini, söz konusu davanın müvekkili hakkında olumlu sonuçlanıp, borçsuzluğunun kesinleştiğini ileri sürerek, takip dosyası borcunun, menfi tespit davası kesinleşinceye kadarki işlemiş faizinin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur....
Dava, davalı kiraya veren tarafından davacı kiracıya karşı 17/05/2012 tarihinde başlatılan İstanbul 12.İcra Müdürlüğü'nün 2012/8267 Esas sayılı icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ilişkin olarak açılan menfi tespit istemine ilişkin olup yargılama devam ederken icra takip dosyasına davacı tarafından ödeme yapıldığından dava İİK'nun 72/7 maddesi gereğince istirdat davasına dönüşmüştür. Taraflar arasında düzenlenen 01.03.2012 başlangıç tarihli 1 yıl süreli aylık 4.500 TL bedelli kira sözleşmesine ilişkin bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davalı kiraya veren başlattığı davaya esas icra takibi ile 2012 yılının Mayıs ayı kira bedeli olan 4.500 TL alacağın tahsilini talep etmiş , süresinde itiraz vaki olmadığından icra takibi kesinleşmiştir....
-KARAR- Davacı vekili müvekkili şirket aleyhine 2005/13358 esas sayılı icra takibi başlatılarak 3.kişi nezdindeki hak ve alacaklarına haciz konulduğunu, açılan menfi tespit davası sonucunda, icra takibinin iptal edildiğini, davalının haciz konulan istihkaklarından haksız yere tahsil ettiği 200.832,22 TL'yi iade etmediğini ileri sürerek, 200.832,22 TL'nin tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili davacının istihkaklarından tahsil edilen paranın, icra takibi ile ilgisi olmayıp 27.12.2005 tarihli alacağın temliki sözleşmesine bağlı olduğunu, diğer yönden daha önce açılan davada, borçsuzluk tespiti yapılmayıp, icra takibi dayanağı senedin kambiyo senedi olmaması nedeniyle takibin iptaline karar verildiğini beyan ederek davanın reddini istemiştir....
Davalı vekili mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesi ile; Açılan davayı kabul etmediklerini, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, haksız ve yasal dayanaktan yoksun davanın reddi ile %20' den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir. GEREKÇE VE KANAAT Dava İİK 72.md. gereğince takipten sonra açılan menfi tespit davasıdır. Yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamından, Bursa 12. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı takipten dolayı borçlu olunmadığının tespiti talepli iş bu dava açılmıştır. Davalı ... vekilince süresinde ibraz edilen cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunulmuştur. Menfi tespit ve istirdat davalarında yetkili mahkeme İİK 72/son maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Hükme göre, menfi tespit ve istirdat davaları takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Davaya konu takip Bursa 12. İcra Müdürlüğünün .... Esas sayılı takibidir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; ilamsız icra takibine karşı açılan menfi tespit ve kambiyo senedine karşı başlatılan kambiyo takibinde ödenen bedelin istirdatı taleplerine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır....
Davalı alacaklı tarafından 03/07/2014 tarihinde başlatılan icra takibi ile 4.170 TL alacağın tahsili talep edilmiş, davacı borçlunun itirazının süresinde olmaması nedeniyle takip kesinleşmiştir. 10/10/2014 tarihli haciz tutanağında, davacı borçlu, borcu kabul ettiğini beyan ederek ödeme taahhüdünde bulunmuştur. Mahkemece, davacı borçlunun, borcu kabul etmesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de davacı borçulunun icra tehditi altında borcu kabul etmiş olması menfi tespit ve istirdat davası açmasına engel teşkil etmez. Bu nedenle Mahkemece, tarafların iddia ve savunması kapsamında taraf delilleri toplanıp sonucuna göre işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit - istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalının müvekkili aleyhine Adana 8. İcra Müdürlüğü' nün 2006/285 sayılı dosyasından senede dayalı olarak icra takibi yaptığını, takibe konu 5.000-TL bedelli senetteki imzanın müvekkiline ait olmadığını belirterek, müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine ve maaşından kesilerek davalıya ödenen 5.898,41-TL' nin ödeme tarihlerinden itibaren faiziyle müvekkiline iadesine, davalı aleyhine %40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, takibe konulan senetlerden dolayı borçlu olunmadığının tespiti ile % 40 kötüniyet tazminatı ve haksız icra takibi nedeniyle başlatılan takipte uğranılan manevi zararın tahsili ile haczedilerek açık artırma yolu ile satılan menkullerin piyasa değerinin tespit edilerek istirdadına karar verilmesi istemine ilişkindir....
Timuçin Muşul, İcra ve İflas Hukukunda, Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, 2014, Ankara, s.404-405) "İİK m.72, VI gereğince istirdat davasına dönüşmüş olan davanın borçlu lehine hükme bağlanması halinde de, m.72, V c.3 ve 4 hükümlerine göre, borçlu lehine tazminata hükmedilmesi gerekir kanısındayım. Çünkü, davanın asıl (kökeni) menfi tespit davasıdır ve menfi tespit davası borçlunun iradesi dışında (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşmüştür. Bu dönüşmenin, borçlunun menfi tespit davasında sahip olduğu tazminat alma hakkını ortadan kaldırmaması gerekir. Kaldı ki, takip konusu borcun ödenmesi (paranın alacaklı tarafından alınması) ile alacaklı kötüniyetini devam ettirmiş ve alacaklının haksız ve kötüniyetle yaptığı takip nedeniyle borçlunun zararı daha artmıştır. Yukarıdaki nedenlerle, m.72, VI gereğince istirdat davasına dönüşmüş olan davayı kazanan borçlu lehine m.72, V c.3 ve 4 hükümlerine göre tazminata da hükmedilmesi gerekir kanısındayım." (Prof. Dr....
