ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2016/311 KARAR NO : 2021/626 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 23/03/2016 KARAR TARİHİ : 07/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava konusu çekin müvekkillerinden ... ...LTD.ŞTİ.'nin müşteri çeki olduğunu, müvekkilinin merkez adresinde 12.10.2015 tarihinde gerçekleşen bir hırsızlık olayı sırasında diğer müşteri çekleriyle ve başkaca çek, para, evrak vb. ile birlikte çalındığını, takip mesnedi çek hakkında ... Asliye Ticaret Mahkemesi' nin 2015/......
Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2022/768 E sayılı dosyası üzerinden çek iptali ve zayi davası ikame edildğini, çekler yönünden ödemeden men yasağı kararı verildiğini, çeklerin zayi olması ve ödemeden men kararı alınmış olması nedeniyle müvekkili tarafından ... Ltd. Şti'ye kaybolan çeklerin bedelleri tutarında başka çeklerle ödeme yapılarak borcun ödendiğini, 30/12/2022 tarihinde kaybolan ve ödemeden men kararı verilen çeklerden 0417193 numaralı çekin ... Kağıthane Şubesine ibraz edildiğini, çeke ilişkin ciro silsilesi ile görüleceği üzere ...'nin imzasının taklit edilerek devamında da kaybolan çek yönünden pek çok ciro yapıldığını, müvekkili şirketlerin menfi tespit davası ikame etmesinde hukuki yararlarının mevcut olduğunu, menfi tespite konu kıymetli evrak üzerine haksız ve hukuka aykırı şekilde lehtar yerine sahte imza atıldığını, müvekkili .... Ltd. Şti tarafından diğer müvekkili ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, yanlar arasında akdolunan sözleşme kapsamında davalıdan satın alınacak mallara karşılık 50.000.00 TL.bedelli bir adet çekin teminat olarak müvekkilince davalıya verildiğini, mal teslimi olmaması nedeniyle akdin fesholunduğu ve çek bedelsiz kaldığı halde iade edilmediğini belirterek, çek nedeniyle müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki asıl ve birleşen menfi tespit ve birleşen itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen menfi tespit davalarının reddine, birleşen itirazın iptali davasının kısmen kabul kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı- birleşen davalı ... Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalı ... Tic. Şirketinden alınan malların ayıplı olduğunu ileri sürerek, mal bedeli olarak verilen çek ile borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir....
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Davacı vekili, davalı ... tarafından icra takibine konu edilen lehdarı bulunduğu 19.1.2007 keşide tarihli 17.750.00.-TL. bedelli çekteki 1.ciranta imzasının müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını, hakkında çek iptali davası açılmış olan çeki icra takibine konu eden davalı alacaklının kötüniyetli ve haksız olduğunu ileri sürerek icra takibinden dolayı müvekkilinin borçlu bulunmadığının tespitine, meşru hamil olmayan davalının takip konusu çekten dolayı alacaklı olmadığının tespitine, çek ve çek bedellerinin istirdadına, haksız ve kötüniyetli takipten dolayı müvekkili şirket lehine % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Boş ve imzasız çek koçanı kambiyo senedi niteliğinde değildir. Bu nedenle, çek iptali davası açılamaz. Davacının iptalini talep ettiği evraklar "çek olmayıp" boş ve imzasız çek yapraklarıdır. Çek vasfında olmayan boş çek yaprağı hakkında zayii sebebi ile iptal davası açılamaz. Boş çek yaprağını ele geçiren tarafından sahte imza ile ve ilgili bölümler doldurularak çek haline getirilebilme tehlikesinin varlığı kambiyo senetlerinin zayii halinde uygulanacak olan çek iptali davası açma hakkını davacıya vermez. Yine ... nolu çekin imzalı veya imzasız kaybedildiğine ilişkin dava dilekçesinde bir açıklama bulunmamaktaysa da iptal davasını açma hakkı hamile ait olup keşidecinin iptal davası açamayacağı sabittir. Keşideci imzalı veya imzasız çek yaprağını kaybettiğinde ancak çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit (istirdat) davası açmalıdır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit, istirdat ve çek iptali davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl dava olan menfi tespit ve istirdat davasının kabulüne, birleşen menfi tespit/istirdat ve çek iptali davalarının reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde birleşen davaların davacısı ve asıl dava davalısı ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalı ...'...
DAVALI : HASIMSIZ - DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 02/12/2022 KARAR TARİHİ : 05/12/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 05/12/2022 Davacı vekilinin mahkememizde açmış olduğu zayi nedeni ile çek iptali davasında dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; 2011 yılında kapatmış olduğu 2 adet çekin 2005 ve 2006 yılarına ait olduğunu, bankada aktif gözüktüğünü, çek yaprağının kaybedildiğini bildirmiş ve anılan boş çek yapraklarının zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacının kaybettiğini bildirdiği şeyler “Çek olmayıp“ boş çek yaprağıdır. Çek vasfında olmayan boş çek yaprağı hakkında zayii sebebi ile iptal davası açılamaz. Boş çek yaprağını ele geçirince sahte imza ile ve ilgili bölümler doldurularak çek haline getirilebilme tehlikesinin varlığı kambiyo senetlerinin zayii halinde uygulanacak iptal davası açma hakkını bahşetmez....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE: 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; Dava, 2004 sayılı İİK m. 72 hükmü uyarınca icra takibinden sonra açılan menfî tespit istemine ilişkindir. Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, İstanbul 2013, s. 346). Menfi tespit davası 2004 sayılı İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
