Menfi tespit davası her ne kadar İİK’da düzenlenmiş ise de icra hukukuna özgü bir dava türü olmayıp maddi anlamda kesin hüküm teşkil eden ve HMK’daki genel usul ve yargılama kurallarına tabi olan ve genel mahkemelerde görülen bir dava türüdür. Dolayısıyla usul kuralları bakımından İİK'nın hükümleri ile yetinilmesi doğru olmayıp HMK’daki usul kurallarının ve yasal düzenlemenin dikkate alınması gerekmektedir. Yine her ne kadar menfi tespit davası, İİK da özel olarak düzenlenmiş ise de borçlu olmadığı iddiası ile açılan menfi tespit davasında; ödeme borcun sona ermesi, edimin ifa edilmemesi başta olmak üzere pek çok iddia gerek borcun dayanağı olan belgeye ilişkin def’ilerden gerekse kişisel def’ilere ilişkin olabilir....
Menfi tespit davası her ne kadar İİK’da düzenlenmiş ise de icra hukukuna özgü bir dava türü olmayıp maddi anlamda kesin hüküm teşkil eden ve HMK’daki genel usul ve yargılama kurallarına tabi olan ve genel mahkemelerde görülen bir dava türüdür. Dolayısıyla usul kuralları bakımından İİK'nın hükümleri ile yetinilmesi doğru olmayıp HMK’daki usul kurallarının ve yasal düzenlemenin dikkate alınması gerekmektedir. Yine her ne kadar menfi tespit davası, İİK da özel olarak düzenlenmiş ise de borçlu olmadığı iddiası ile açılan menfi tespit davasında; ödeme borcun sona ermesi, edimin ifa edilmemesi başta olmak üzere pek çok iddia gerek borcun dayanağı olan belgeye ilişkin def’ilerden gerekse kişisel def’ilere ilişkin olabilir....
mektubunun iade edilmediği, davacı tarafından Mahkemeye sunulan iş bitirme tutanaklarının ilçe, Bahçelievler Belediyesi İmar Şehircilik Müdürlüğü teknik görevlileri tarafından imzalanmış olduğu, İdaremize hukuki yükümlülük isnad edilemeyeceği, dava konusu teminat mektubuna ilişkin davada delil teşkil etmeyeceği, teminat mektubu, Resmi kurum ve kuruluşlar ile diğer tüzel ve gerçek kişilere hitaben, belirli bir işin veya hizmetin saptanan şartlar uyarınca ve belirli süreler içinde yerine getirileceği, aksi halde işi yüklenen tarafından tazminat olarak ödemesi gereken belirli bir tutarın, mektubu veren banka tarafından kayıtsız şartsız (gayrikabil-i rücu) ödeneceğinin garanti edilmesine ilişkin verilen mektuplar olduğu, dolayısı ile işin veya hizmetin saptanan şartlar uyarınca ve belirli süreler içinde yerine getirilmediği olayımızda teminat mektubunun hükümsüzlüğüne ilişkin istemin mesnetsiz olduğu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamındaki teminat mektuplarının vadesiz olarak düzenlenmesinin...
Maddesinde bulunduğunu, menfi tespit davası sonrasında %115 teminat ile takibin durduğunu,alacaklı zararına bir işlem yapılmadığını,, paranın menfi tespit davası süresince bekleyeceğini,bu durumun davacının zararına olduğunu, kesin ve süresiz teminat mektubunun nakit para yerini tutacağını belirterek dosya borcu kadar kesin ve süresiz teminat mektubu sunulması halinde dosya içerisindeki meblağın müvekkile ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılmıştır. Dava, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında menfi tespit istemine ilişkindir. Menfi tespit davası icra takibinden sonra açılmış ve davacı vekili dava dilekçesinde takibin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılmıştır. Dava, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında menfi tespit istemine ilişkindir. Menfi tespit davası icra takibinden sonra açılmış ve davacı vekili dava dilekçesinde takibin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir....
davalı vekili her ne kadar teminat miktarına itirazda bulunmuş ise de HMK md.209' e açılan bir menfi tespit davası olduğu anlaşılmakla, teminat mahiyeti gereği tarafın uğradığı zararın güvencesi olarak mahkemelerce alındığından, daha öncesince teminatsız olarak verilen karar nezdinde mahkememizce teminat alınması gerektiği ara karar ile değerlendirilmiş olup, dosya kapsamı itibariyle teminatın takdiren söz konusu oranda alınmasına dair karar verilerek, davalı vekilinin teminata ilişkin itirazın reddine ve neticeten ihtiyati hacze ilişkin itirazının reddine..." karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespitine ilişkin davada ... 4. İş ve 4. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava teminat senedi olarak verildiği iddia edilen 10.000.- YTL. bedel için menfi tespit istemidir. Dosya kapsamından, davalının T.V. sehpa üretimi yaptığı, davacının ise, toptan dağıtım sözleşmesi uyarınca toptan pazarlama işini üstlendiği, sözleşmeye göre satış bedeli üzerinden % 15 komisyon alınacağı ve pazarlamayı yapan ... davalı ... ...'ün bir elemanı olmadığının yazılı olduğu, bu hali ile taraflar arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır. İş mahkemesinin görevleri yasada sınırlı olarak belirlenmiştir. Somut olayda; teminat senedine dayalı menfi tespit istendiğine göre, davanın ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit talebine ilişkin olup uyuşmazlık, mahkemece icra veznesine yatırılan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde verilen ihtiyati tedbir ara kararının usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasındadır. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
Öncelikle, menfi tespit davası ile ilgili genel bir açıklama yapılmasında ve ilgili yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır: 13. Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukukî ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit davası olarak adlandırılmaktadır. 14. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. 15. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
