"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit ve teminat mektubunun iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
Tüm dosya kapsamı bir bütün halinde düşünüldüğünde; eldeki davada olduğu gibi menfi tespit davalarında kural olarak ispat yükü davalı alacaklıdadır, bunun yanında takibe konu olan bononun teminat amacıyla verildiği iddiasına dayalı ise davacı borçlu bu durumu yazılı delillerle ispatlamak zorundadır. Ayrıca kambiyo senedinin teminat senedi olduğunun senet metninden anlaşılması durumunda senedin mücerretlik vasfı ortadan kalkacağı için senet hükümsüzdür ve bu hükümsüzlük; borçlu tarafından, lehtara veya ciranta konumunda olan hamile karşı da ileri sürülebilir. Eldeki dosya kapsamında davacı tarafından takibe konu senedin teminat amacıyla verildiği iddia ve ispat edilemediği gibi taraflar arasında da hisse devrine ilişki olarak düzenlenen bir sözleşmenin sunulmamıştır. Ödeme iddiasına ilişkin olarak ise, ödeme miktarı toplamının senet bedeli ile uyumsuz olduğu, yapılan ödeme açıklamalarında davaya konu kambiyo senedine atıf yapılmadığı, birçok ödemenin dava dışı şirket veya dava dışı 3....
Menfi tespit hükmünün kesinleşmesi halinde alacaklı mahkemenin lehine hükmettiği tazminatı, borçlunun ihtiyati tedbir kararı alırken gösterdiği teminattan alır. Yani alacaklının tazminatı teminattan alabilmesi, menfi tespit davasının kesinleşmesine bağlıdır. Menfi tespit davasının reddi kararı kesinleşince mahkemenin yazısı üzerine, borçlunun teminatı, icra dairesi tarafından paraya çevrilir ve bedelinden alacaklının tazminatı ödenir. Somut olayda, 01.07.2016 tarihli 284.413,76 TL'lik teminat mektubu sunulmuştur. Bu teminat mektubu, malların haczi ve satılmasının önlenmesi için takip gider ve faizi ile birlikte alacağın tamamını karşılayan teminat mektubu olup, dosyadaki paranın alacaklıya ödenmesinin önlenmesi için alınan tedbir kararı gereği verilen teminattan farklıdır....
Davalı vekili cevabında takibe konu alacağın 6.850,97 TL’lik kısmının müvekkilinin, bankadan kullanmış olduğu teminat mektubuna ilişkin olup, takip tarihi itibariyle teminat mektubu paraya çevrilmediğinden haklı olarak takibe itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir....
teminat mektubuna konu işlemle ilgili olarak noter kanalıyla tespit yapılarak tutanak altına alındığını, bu davaya konu teminat mektubunun avans teminat mektubu olduğunu, kesin teminat mektubu ile fonksiyonlarının aynı olmadığını, davalının kesin teminat mektubu ile talep edebileceği olası zararlarını bahane ederek avans teminat mektubunu tazmin etme imkanı bulunmadığını, davalının teminat mektubunu tazmin etme hakkı bulunmamasına rağmen tazmin talebinde bulunduğunu, Yargıtay kararlarının da iddialarını desteklediğini, bu nedenlerle ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir....
Dava ,araç kiralama sözleşmesi nedeni ile verilen teminat senedine ilişkin menfi tespit davasıdır. Davacı araç kiralama sözleşmesi nedeni ile verilen teminat senedinin sözleşmeye aykırı doldurulduğunu ileri sürerek davayı açmıştır. Kuralolarak senedin teminat senedi olduğunu ispat külfeti davacıdadır. Nevar ki davalı olayla ilgili verdiği savcılıktaki ifadesinde senedin kiralama sözleşmesine bağlı olarak alındığını ne varki davacının araçla kaza yapması nedeniyle hasar bedelini karşılamak için doldurulduğunu savunduğuna göre senedin teminat senedi olduğu hususu açıklığa kavuşmuştur. Bu durumda mahkemece kaza ile ilgili kiralanan araca verilen hasarın bilirkişi tarafından da tespit ettirilmiş olduğu gözetilerek 3.000,00 TL dışındaki miktardan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir....
anapara ve %29,50 temerrüt faizi ile birlikte talep hakkının oluşacağını, Ayrıca sözkonusu teminat mektubuna tahakkuk ettirilen komisyonundan dolayı tahsil edilmesi gereken alacağının 13.912,50 USD olduğu tesbit edildiğini belirtmişlerdir....
İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında icra takibinin durdurulması kararı verilemeyeceği ayrıca "Borçlu, icra takibinden sonra (takip sırasında) da (borç ödeninceye kadar) borçlu olmadığının tespiti için menfi tespit davası açabilir. (1) Borçlunun, icra takibinden sonra menfi tespit davası açabilmesi için de borçlu olmadığının hemen tespit edilmesinde korunmaya değer bir hukuki yararın (menfaatinin) bulunması gerekir. (2) İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasının icra takibine etkisi. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davası, (aynı alacak için bu davadan önce yapılmış ve devam etmekte -derdest- olan) ilamsız icra takibine kendiliğinden durdurmaz. Yukarıda görüldüğü gibi icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası icra takibini kendiliğinden dur durmayacağı gibi, menfi tespit davasına bakan mahkeme, ihtiyati tedbir yolu ile dahi icra takibin durdurulmasına karar veremez....
İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında icra takibinin durdurulması kararı verilemeyeceği ayrıca "Borçlu, icra takibinden sonra (takip sırasında) da (borç ödeninceye kadar) borçlu olmadığının tespiti için menfi tespit davası açabilir. (1) Borçlunun, icra takibinden sonra menfi tespit davası açabilmesi için de borçlu olmadığının hemen tespit edilmesinde korunmaya değer bir hukuki yararın (menfaatinin) bulunması gerekir. (2) İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasının icra takibine etkisi. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davası, (aynı alacak için bu davadan önce yapılmış ve devam etmekte -derdest- olan) ilamsız icra takibine kendiliğinden durdurmaz. Yukarıda görüldüğü gibi icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası icra takibini kendiliğinden dur durmayacağı gibi, menfi tespit davasına bakan mahkeme, ihtiyati tedbir yolu ile dahi icra takibin durdurulmasına karar veremez....
Maddesinin son cümlesi, "her ne suretle olursa olsun idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz" maddesi kapsamında kurulan 21.05.2019 tarihli ara karar ile ... tarih ... sayılı ve 3.800,00-TL bedelli teminat mektubuna konulan tedbirin kaldırıldığını, teminat mektubunun paraya çevrilmesi noktasında kurumun haklılığının tespit edildiğini, bunun üzerine davalı banka tarafından müvekkili kurum hesabına 3.800,00-TL ödendiğini ancak teminat mektubuna konu meblağa bankanın teminat mektubunda kayıtsız şartsız ödemeyi taahhüt ettiği işlemiş olan yasal faizler yanında icra takibinden kaynaklı masraflar ve vekalet ücreti hesaba katılmadan ödendiğini, takibe konu itirazın iptali davası açılmadan önce işlem bankacılık düzenlemelerinden ve işlemlerinden kaynaklandığından zorunlu olarak arabuluculuğa başvurulduğunun, ancak anlaşmanın sağlanamadığının, davalı bankaya takip öncesi faiz ve takip sonrası işleyen faiz ile takip giderleri ve icra vekalet ücreti açısından takibe...
