Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit talepli olup, mahkemece verilen ihtiyati tedbir talebinin kabulüne ilişkin karara yönelik itirazın reddine dair karara karşı süresi içinde asıl davada davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilkeçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir (HMK 389). İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İcra Müdürlüğünün 2019/6020 esas sayılı takip dosyasının teminatsız olarak durdurulmasına ve dosyadaki tüm hacizlerin fekkine karar verilmesini talep etmiş, İlk derece mahkemesince 14/01/2021 tarihli karar ile; "İcra iflas kanununun 72 maddesinin Değişik: 18/2/1965- 538/43 md. göre; Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Tüm bu açıklamalar ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğu, ihtiyati tedbir talebinin İİK 72/3 maddesindeki şartları taşıdığı anlaşılmakla ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." gerekçesi ile "Davanın menfi tespit davası olması icra takibinden sonra açılmış olduğu anlaşılmakla icra iflas kanununun 72/3. Maddesi gereğince davacının ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulü ile; Alacak miktarı üzerinden %15 oranında hesaplanacak olan nakti teminat mahkeme veznesine depo edildiğinde veya teminat mektubu mahkememize ibraz edildiğinde, icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi hususunda Erzincan İcra Müdürlüğünün 2020/4722 esas sayılı dosyasına İhtiyati Tedbir Kararı Konulmasına," şeklinde ayrıca gerekçeli ara karar verilmiştir....
Davalı vekili dilekçesinde; "Davacının ihtiyati tedbir talebinin konusunun 'bahse konu çekin icra takibine konu edilmemesi' olduğunu, mahkemece davacının tedbir talebi kabul edilse idi; verilecek olan karar taleple bağlılık ilkesi gereğince, bahse konu çekin icra takibine konu edilmemesi yönünde olacağını, bu sebeple istinaf mahkemesi ve buna bağlı olarak mahkeme kararının hatalı olduğunu, menfi tespit davasının icra takibinden önce başlatıldığını, İİK md. 72/3 hükmünün icra takibinden sonra ikame edilen menfi tespit davalarında uygulama olduğunu, kararın bu yönüyle de hatalı olduğunu, icra dosyasının mahkemenin istinafa konu tedbir kararından önce dosya zaten infaz edildiğini, dava konusu borcun tamamı ödenmiş ve icra dosyası infaz edilerek kapatılmış olduğundan bu aşamada ihtiyati tedbir kararı verilmesinde herhangi bir hukuki yarar bulunmadığı gibi aynı zamanda ihtiyati tedbir kararının konusuz kaldığını," beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, İİK'nın 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden mahkemece ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizliğin bulunmadığı anlaşılmakla, ihtiyati tedbir talep eden davacının istinaf başvuru talebinin HMK'nın 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddi gerektiği sonuç ve kanaatiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Takipten sonra açılan menfi tespit davasında tedbiren icra takibinin durdurulması mümkün değildir. Ancak davacı vekilinin bu talebinin "çoğun içinde az da vardır" kuralı gereğince İİK'nın 72/3. Maddesindeki "icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi" yönündeki tedbir kararı verilebilmesi mümkün ise de bu yönde bir tedbir kararının verilebilmesi için 6100 Sayılı HMK'unu 390. maddesi uyarınca "tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır....
İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir. 2004 Sayılı İİK'nın 72. madde menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir ile ilgili özel düzenleme olup davanın takipten önce veya sonra açılması, verilecek tedbirin şekli yönünden değişikliğe yol açmaktadır. 2004 Sayılı İİK'nın 72. maddenin 3. fıkrasında "....İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Davanın; davacının taraflar arasında ticari ilişki bulunmadığı iddiasında bulunarak senedin bedelsizliği sebebiyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti istemi ile ihtiyati tedbir isteminde bulunduğu, davalının tedbir talebinin kaldırılmasını talep ettiği, uyuşmazlığını tedbir talebine itirazın reddine ilişkin olduğu tespit edilmiştir. 2004 Sayılı İİK'nın menfi tespit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 29/09/2022 Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İlk Derece Mahkemesince 16/06/2022 tarihli tensip ara kararı ile; "Davacı vekilinin dava konusu icra takibinin durdurulması talebinin 2004 Sayılı İİK'nun 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında tedbir yoluyla icra takibi durdurulamayacağından reddine, ancak çoğun içinde az da vardır kuralı gereği Davacı vekilinin icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünden ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile 2004 Sayılı İİK 72/3. maddesi gereğince dava konusu 31.740.732,29- TL bedel üzerinden hesap edilen % 15'i oranında nakdi teminat veya kesin ve süresiz banka teminat mektubu ibraz edildiğinde Bakırköy ... İcra Müdürlüğünün ......
Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir. (Değişik: 9/11/1988-3494/6 md.) Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır....
