"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacılar; davalılar ile 01/02/2013 tarihinde kira sözleşmesinin akdedildiğini, kiralananda iş yeri ruhsatı alabilmek için tüm bağımsız bölüm maliklerinin onayı gerektiğini, davalıların üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmemeleri nedeni ile ruhsat alamadığını, kiraların süresinde ödediğini, kira sözleşmesi ile davalı ...'na 10.000,00 TL bedelli teminat senedi verildiğini, az bulunması nedeni ile davalı ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Sulh Hukuk Mahkemesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit ve itirazın iptali davasına dair karar, davalı-k.davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Asıl dava menfi tespit, birleşen dava itirazın iptali istemine ilişkindir....
Y A R G I T A Y K A R A R I Dairemizin '' Tespit davaları bir hukuki ilişkinin var olup olmadığının belirlenmesine yönelik olarak açılan davalar olup görülmekte olan veya açılacak bir davada iddia veya savunma olarak ileri sürülebilecek konular için bağımsız bir tespit davası açmakta hukuki yarar yoktur. ... davası sonunda verilen hüküm ile, aynı zamanda dava konusu hukuki ilişkinin var olup olmadığı da tespit edilir ve ondan sonra bu tespite dayalı olarak ... hükmü kurulur, ...’ın kararlı uygulamasına göre de, ... davası açmak mümkün ise, tespit davası açılamaz. Anılan kuralın geçerli olabilmesi için, ... davası sonunda verilecek hükmün tespite ilişkin bölümü ile tespit davası sonunda alınacak tespit hükmü arasında, meydana getirdikleri kesin hükmün etkisi bakımından hiç bir fark bulunmaması gerekir. Diğer bir söyleyişle tespit davası ile istenen hukuki korunma, ... davası ile tamamen elde edilebilecekse, o zaman, davacının ayrı bir tespit davası açmakta hukuki yararı yoktur....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı müvekkilinin 34 XX 448 plaka sayılı aracın maliki olduğunu, davacının bu aracı orman işinde çalıştırmak üzere kiralamak istemesi üzerine taraflar aylık 4.000,00 TL kira ücreti karşılığında bir yıllık kira sözleşmesi yapıldığını, yıllık kira bedelinin 48.000,00 TL olduğunu ancak davacının aylık kira bedelini ödememesi üzerine hakkında davacı aleyhine Koyulhisar İcra Müdürlüğü’nün 2018/32 Esas sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığını, davacının borca itiraz ederek takibi durdurduğunu, bunun üzerine Koyulhisar İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2018/2 Esas ve 2019/1 Karar sayılı dosyasında davacının itirazının kaldırılmasına karar verildiğini, akabinde davacının menfi tespit davası açılmış olduğunu, açılan iş bu davada taraflar arasındaki kira sözleşmesi sebebiyle davacının davalıya borcunun olmadığının tespitine karar verilmesinin talep edildiğini ancak açılmış bulunan bu davanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, öncelikli olarak kira sözleşmelerinden...
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı müvekkilinin 34 XX 592 plaka sayılı aracın maliki olduğunu, davacının bu aracı orman işinde çalıştırmak üzere kiralamak istemesi üzerine taraflar aylık 4.000,00 TL kira ücreti karşılığında bir yıllık kira sözleşmesi yapıldığını, yıllık kira bedelinin 48.000,00 TL olduğunu ancak davacının aylık kira bedelini ödememesi üzerine hakkında davacı aleyhine Koyulhisar İcra Müdürlüğü’nün 2018/32 Esas sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığını, davacının borca itiraz ederek takibi durdurduğunu, bunun üzerine Koyulhisar İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2018/2 Esas ve 2019/1 Karar sayılı dosyasında davacının itirazının kaldırılmasına karar verildiğini, akabinde davacının menfi tespit davası açılmış olduğunu, açılan iş bu davada taraflar arasındaki kira sözleşmesi sebebiyle davacının davalıya borcunun olmadığının tespitine karar verilmesinin talep edildiğini ancak açılmış bulunan bu davanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, öncelikli olarak kira sözleşmelerinden...
dönemi için fazla kira ödemesi yapıldığını, bu ay yönünden bir borç bulunmadığını, eksik ödemenin söz konusu olmadığını, müvekkilinin takibe konu borcu bulunmadığını, bu takibe dayalı olarak tahliye talep edilemeyeceğini, bu nedenle müvekkilinin takibe konu edilen kira borcunun olmadığı yönündeki tespit talebini içerir Foça Sulh Hukuk Mahkemesi 2021/383 E. sayılı dosyasında açılan menfi tespit davasının bekletici mesele yapılması gerektiğini, icra takibini ve işbu takipteki usulsüz işlemleri, tebligatları, takip talebi ve ödeme emrini kabul etmediklerini, belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Taraflar arasında yazılı kira sözleşmesi bulunmadığına göre, öncelikle davacının kira ilişkisinin varlığını ve aylık kira bedelinin ne miktar olduğunu kanıtlaması gerekir. HMK.'nun 200.maddesi uyarınca akdi ilişkinin varlığı ve aylık kira miktarının yazılı delille kanıtlanması gerekir. Somut olayda davacı, kira ilişkisini kanunda belirtilen usullere göre kanıtlayamamıştır. Bu nedenle kira ilişkisine dayalı talebin reddine ve davacının terditli olarak öne sürdüğü diğer talepleri incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 02/07/2014 NUMARASI : 2012/328-2014/1387 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK'nun 4/1-a maddesine göre “Kiralanan taşınmazların, 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda” Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir. Mahkemelerin görevi kamu düzenine ilişkin kurallardan olup, yargılamanın her aşamasında istek üzerine, ya da re'sen gözetilmesi gerekir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; "Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)" davasıdır....
Sayılı bozma ilamında ''Tespit davaları bir hukuki ilişkinin var olup olmadığının belirlenmesine yönelik olarak açılan davalar olup görülmekte olan veya açılacak bir davada iddia veya savunma olarak ileri sürülebilecek konular için bağımsız bir tespit davası açmakta hukuki yarar yoktur. ... davası sonunda verilen hüküm ile, aynı zamanda dava konusu hukuki ilişkinin var olup olmadığı da tespit edilir ve ondan sonra bu tespite dayalı olarak ... hükmü kurulur, ...’ın kararlı uygulamasına göre de, ... davası açmak mümkün ise, tespit davası açılamaz. Anılan kuralın geçerli olabilmesi için, ... davası sonunda verilecek hükmün tespite ilişkin bölümü ile tespit davası sonunda alınacak tespit hükmü arasında, meydana getirdikleri kesin hükmün etkisi bakımından hiç bir fark bulunmaması gerekir. Diğer bir söyleyişle tespit davası ile istenen hukuki korunma, ... davası ile tamamen elde edilebilecekse, o zaman, davacının ayrı bir tespit davası açmakta hukuki yararı yoktur....
