İcra ve İflas Kanunu'nun 72 / 1 maddesinin açık hükmüne göre ortada bir icra takibi olmasa dahi yapılabilecek olası bir takibi düşünerek menfi tespit davası açması mümkün olan borçlunun icra takibiyle kendisinden hak talebinde bulunan alacaklıya karşı bu davayı açmasında hukuki yararı olduğunda kuşku yoktur. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 18.1.2012 gün ve 2011 / 19-622 esas 2012 / 9 karar sayılı kararı da bu doğrultudadır. Menfi tespit davası bakımından takibin İcra ve İflas Kanunu'nun 68. maddesinde sayılan belgelere dayalı olması veya olmaması arasında da bir fark bulunmamaktadır. Her iki halde de borç tehdidi söz konusu olup davacının menfi tespit istemesinde hukuki yararı bulunmaktadır....
KARAR Davacı, davalının kendisine yönelik olarak 2007-2008 yıllarına ait kira borcu ödenmediğinden bahisle icra takibi başlattığını, oysa kendisinin davalıya bir adet çek ve 700,00 TL de nakit para vermek suretiyle bu borcu ödediğini, davalının kendisinden aldığı bu çeki oğluna verdiğini, oğlununda bu çeke dayalı olarak kendisi aleyhine icra takibi başlattığını, ve bu takip nedeni ile arabasının satıldığını, çekin karşılığının ödendiğini, davalının şimdi kendisinin başlattığı takibin mükerrer takip olduğunu bu icra takibi nedeni ile borçlu olmadığının tespitini, davacı lehine %40’tan aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir....
Borçlunun, temel borç ilişkisinden dolayı herhangi bir nedenle sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek açtığı menfi tespit davası, öğreti ve uygulamada bedelsizliğe dayalı menfi tespit davası olarak adlandırılmaktadır. Bedelsizlik ise, bir kambiyo senedinin ihdasına neden olan temel alacağın herhangi bir nedenle mevcut olmamasıdır ---------- Başka bir deyişle bir kambiyo taahhüdünün temel alacağı geçersizse ya da sona ermişse, o kambiyo taahhüdü bedelsiz demektir. Bu anlamda senedin bedelsiz sayılmasında esas alınan husus, temel borç ilişkisinin kendisi değil, bu temel borç ilişkisinden doğan temel alacaktır. Bu itibarla bedelsizliğe dayalı menfi tespit davası ile maddi hukuk bakımından borcun mevcut olup olmadığının tespiti amaçlanmakta; borçlu olmadığını iddia eden borçluya, genel hükümlere göre bu durumu tespit imkânı verilmektedir....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğunu, taraflar arasındaki kira sözleşmesinin başlangıcının ... tarihi olduğunu, davaya konu senedin davacıya borç verilmesi nedeni ile düzenlendiğini, davacının iddia ettiği ödemelerin ise kira akdine ilişkin olduğunu, davanın reddini ve toplam alacağın en az % 20si oranında davacı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir. Antalya ... İcra Dairesinin ... esas sayılı dosyasının UYAP üzerinden incelenmesinde; davacının davalı ve dava dışı şahıs aleyhine ... tanzim ... ödeme tarihli ... TL bedelli senedi dayanak yaparak toplam ... TL üzerinden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlattığı anlaşılmıştır. Dava takipten sonra açılan kira ilişkisi nedeni ile verilen senedin ödendiği iddiasına dayalı menfi tespit davasıdır. HMK nın 4....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit talebine ilişkin davada Ankara 10.Asliye Ticaret ve 7.Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, icranın iptali ile faturaların geçersiz olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Asliye Ticaret Mahkemesince; davaya konu faturaların kira sözleşmesine karşılık düzenlendiği, bu nedenle HMK 4. maddesi gereğince sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi ise;taraflar arasında kira ilişkisi bulunmadığı,talebin faturaya dayalı olarak borçlu olmadığının tespiti olduğu,nedeniyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Dosya kapsamından,araç kiralama sözleşmesinin davacı ile davada taraf olmayan dava dışı .... Teks. Güz. Hiz. San. Ve Tic. Ltd....
Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 21/12/2022 KARAR TARİHİ : 16/02/2023 Mahkememizde görülmekte olan 3. Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı, müvekkili aleyhine, Antalya Genel İcra Müdürlüğü’nün ......
Kat 19, Daire 97 Osmangazi/ BURSA adresindeki taşınmazın kiralanmasına ilişkin 10/03/2020 tarihli kira sözleşmesi imzaladıklarını, kira sözleşmesi yanında evin eşyalarına zarar gelmemesi adına teminat olarak senet imzalatıldığı, davalının kira ilişkisinden kaynaklı olarak kira alacağı ya da evdeki eşyalardan kaynaklı zararı bulunmadığından senedin haksız şekilde icra takibine konu edildiğini, davalının müvekkilleri aleyhine başlattığı 2020/8153 esas sayılı dosyasındaki icra takibi ile haksız takip ve haciz işlemi yaptığını, müvekkilinin icra tehdidi altına olması nedeniyle icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir karar verilmesini, icra takibi bononun iptalini, bono nedeniyle borçlu olmadığının tespitini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep etmiştir....
Kat 19, Daire 97 Osmangazi/ BURSA adresindeki taşınmazın kiralanmasına ilişkin 10/03/2020 tarihli kira sözleşmesi imzaladıklarını, kira sözleşmesi yanında evin eşyalarına zarar gelmemesi adına teminat olarak senet imzalatıldığı, davalının kira ilişkisinden kaynaklı olarak kira alacağı ya da evdeki eşyalardan kaynaklı zararı bulunmadığından senedin haksız şekilde icra takibine konu edildiğini, davalının müvekkilleri aleyhine başlattığı 2020/8153 esas sayılı dosyasındaki icra takibi ile haksız takip ve haciz işlemi yaptığını, müvekkilinin icra tehdidi altına olması nedeniyle icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir karar verilmesini, icra takibi bononun iptalini, bono nedeniyle borçlu olmadığının tespitini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep etmiştir....
Somut olayda davacı vekili, davalının müvekkili aleyhine bonoya dayalı olarak icra takibine geçtiğini, bononun taraflar arasındaki kira sözleşmesinin teminatı olarak düzenlendiğini, ancak, müvekkilinin davalıya borcu bulunmamasına rağmen davalının bononun tahsili için icra takibi başlattığını belirterek bono nedeniyle borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Taraflar arasında uyuşmazlık, kambiyo senetlerinden kaynaklanmayıp temel ilişki kira sözleşmesi ilişkisi olduğundan, uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Ankara Batı 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 16/06/2016 gününde oy birliğiyle karar verildi....
Somut olayda davacı vekili, davalının müvekkili aleyhine bonoya dayalı olarak icra takibine geçtiğini, bononun taraflar arasındaki kira sözleşmesinin altında belirtildiği gibi, kiralanan taşınmazın elektrik, su, aidat ve kira ödemelerinin karşılığı olarak düzenlendiğini, ancak müvekkilinin davalıya borcu bulunmamasına rağmen davalının bononun tahsili için icra takibi başlattığını belirterek bono nedeniyle borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Taraflar arasında uyuşmazlık, kambiyo senetlerinden kaynaklanmayıp temel ilişki sözleşme ilişkisi olduğundan, uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 15.02.2016 gününde oy birliğiyle karar verildi....
