"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ve dahili davalı vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalının müvekkili aleyhine senede dayalı icra takibi yaptığını, senedin zorla ve tehditle alındığını belirterek, müvekkilinin senet nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiş, davadan sonra alacağın bir kısmının davalı tarafından temlik edilmesi nedeniyle ... de davaya dahil edilmiştir....
Davacı kiracı menfi tespit davasında, 14.10.2009 tarihli icra takibinin dayanağı senetlerin kira karşılığı olarak verildiğini, bundan ayrı olarak Şubat/2008-Aralık/2009 dönemi için kira sözleşmesine dayalı takip yapıldığını, her iki icra takibine konu edilen ayların mükerrer tahsilata yol açtığını, takibe konu senetlerin de ödenmek suretiyle bedelsiz kaldığını belirterek menfi tespit isteminde bulunmuştur. Davalı kiralayan ise, senetlerin kira karşılığı alınmadığını belirtmiş ise de senetleri hangi nedenle elinde bulundurduğunu açıklamamıştır. Menfi tespit istemine konu senetlerde “nakden” ibaresi bulunmamaktadır. Bu durum karşısında mahkemece senetlerin hangi hukuki ilişki nedeniyle elinde olduğu davalıdan sorularak ve bu yolda taraf delilleri toplanıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm verilmesi doğru değildir....
Somut olayda davacı adi kira ve hasılat kiralarına ait başlatılan icra takibi nedeniyle borçlu olmadığı, davalı ile aralarında kira ilişkisinin bulunmadığı iddiasıyla menfi tespit davası açmış olup, davalı tarafından taraflar arasında kira ilişkisinin olduğu ispat edilemediğinden davanın kabulü yönünden kurulan hüküm ve gerekçesi doğru olmuştur. Ancak İİK'nın 72/5. maddesi " ... Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine borçlunun dava sebebiyle uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir....
Somut olayda; Davacı, araç kiralama sözleşmesi nedeniyle verilen 15.000TL bedelli bono senedinin, aracın 1 hafta kullanıldıktan sonra karıştığı kaza sonucu ağır hasarlanması nedeniyle bir daha kullanılamadığından borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı bu iddiaları kabul etmeyerek kambiye senedi niteliğindeki bonoya konu alacağın tahsil edilemediğini ileri sürmüştür. Çekişmeyle ilgili Sulh Hukuk Mahkemesi ve Ticaret Mahkemesince karşılıklı görevsizlik kararı verilmiştir. Dosya kapsamı ile icra takip dosyası kayıtlarında, araç kiralama sözleşmesi ile ilgili bilgi, belge, kayda rastlanmamıştır. Dava, Kambiyo senedine dayalı icra takibi nedeniyle menfi tespit davasıdır. Kambiyo senetleri illetten mücerret olup, senedin bir akti ilişki nedeniyle verildiğine ilişkin davalının kabulü olmadığı gibi davacının da ispata yarar aynı kuvvetle delilleri bulunmamaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Dava, kambiyo senedine dayalı olarak yapılan icra takibi sebebiyle, borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olup, taraflar arasında kira ilişkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle temyiz incelemesi Yargıtay 19. Hukuk Dairesine ait bulunduğundan, doyanın görevli Daire Başkanlığına gönderilmesine, 28.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Menfi tespit Dava, kambiyo senedine dayalı olarak yapılan icra takibi sebebiyle, borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olup, taraflar arasında kira ilişkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle temyiz incelemesi Yargıtay 19. Hukuk Dairesine ait bulunduğundan, doyanın görevli Daire Başkanlığına gönderilmesine, 28.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
İNCELEME VE GEREKÇE : Dava kira sözleşmesine dayalı olarak başlatılan takibe karşı açılan menfi tespit- istirdat davasına ilişkindir....
Davalı alacaklı kira alacağının tahsili için davacı hakkında icra takibi başlatmış, davacı tarafından takibe itiraz edilmesi üzerine de icra takibi durmuştur. İtirazın iptaline yönelik herhangi bir dava açılmamış iken davacı borçlu tarafından menfi tespit istemi ile 08/04/2020 tarihinde işbu dava açılmıştır. İcra ve İflas Kanunu'nun 72. maddesi hükmü gereğince borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Borçlunun borçlu olmadığının tespitini istemekte hukuken korunmaya değer bir menfaati bulunmak koşulu ile davanın icra takibinden önce veya takip sırasında açılması mümkündür. Menfi tespit davası gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı bir dava olarak adlandırılmaktadır....
Davalı alacaklı kira alacağının tahsili için davacı hakkında icra takibi başlatmış, davacı tarafından takibe itiraz edilmesi üzerine de icra takibi durmuştur. İtirazın iptaline yönelik herhangi bir dava açılmamış iken davacı borçlu tarafından menfi tespit istemi ile 08/04/2020 tarihinde işbu dava açılmıştır. İcra ve İflas Kanunu'nun 72. maddesi hükmü gereğince borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Borçlunun borçlu olmadığının tespitini istemekte hukuken korunmaya değer bir menfaati bulunmak koşulu ile davanın icra takibinden önce veya takip sırasında açılması mümkündür. Menfi tespit davası gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı bir dava olarak adlandırılmaktadır....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davalının icra takibine ilikin bir kısım itirazlarının, Antalya ... İcra Hukuk Mahkemesinin .../... Esas sayılı dosyasında dava konusu yapıldığını ancak bu davanın reddedildiğini, borçlu aleyhine icra takibi yapıldığını ve ... tarihinde takibin kesinleştiğini, ... tarihinde davacının taşınmazına haciz konulduğunu, takip konusu senedin borca karşılık verilmiş bir senet olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davacı vekili tanıklarının dinlenmesini talep etmiş, HMK hükümleri uyarınca tanık dinletme talebi reddedilmiştir. Dava bedelsizlik iddiasına dayalı menfi tespit davasıdır. Davacı dava konusu senetlerin kira ilişkisine binaen davalıya teminat amacıyla verildiğini iddia etmiştir. İddiasını ispatlayacak deliller olarak da kira sözleşmesini, davalının imzasına havi kira ilişkisine binaen yapılan ödemelerin alındığına ilişkin yazılı belgeleri sunmuştur....
