"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ :TAPU İPTALİ TESCİL-MENFİ TESPİT Taraflar arasında görülen Menfi Tespit ve Tapu İptal Tescil davası sonunda yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hâkimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, borçlu olmadığının tespiti ve yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteklerine ilişkindir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki karşılıklı itirazın iptali- menfi tespit davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı esas davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı- karşı davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili ( asıl davada), müvekkili şirketin davalıya tesellüm fişleri karşılığı organik gübre satıp teslim ettiğini, davalının ödemediği bakiye kısmın tahsili için girişilen icra takibinin haksız itiraz sonucu durduğunu belirterek itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacıdan alınan gübrelerin ayıplı çıktığını, bu nedenle uğradıkları zarar nedeniyle Kozan Asliye Hukuk Mahkemesinde menfi tespit davası açtıklarını bildirerek davanın reddini istemiştir....
Mahkemece takip dayanağı bono üzerindeki keşideci imzasının davacıya ait olmadığı, takip sırasında davacı tarafından 2.581,41 USD ödeme yapıldığı, talebe göre TL olarak yapılan ödemelerin ödeme tarihindeki...döviz satışı kuru üzerinden... para birimine çevrildiği, ödemelerin davalı ... ... A.Ş. ile yapılan temlik sözleşmesinden önce yapıldığı, alacağın temlikinin davacıya ihbar edilmediği, temlik konusu borç geçersiz olduğundan davacı tarafından yapılan ödemelerin, ödemeyi temellük eden ... tarafından iade edilmesi gerektiği, dava dilekçesinde işlemiş faiz talebinin bulunmaması nedeniyle ıslah ile yapılan talebin dinlenemeyeceği, davalıların kötüniyetli takip yapmadıkları gerekçesiyle davalı ... AŞ yönünden menfi tespit isteminin kabulüne istirdat isteminin reddine, davalı ... yönünden menfi tespit isteminin kabulüne ve istirdat isteminin kısmen kabulüne, davacının tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi 02/07/2020 Tarih ve 2017/422 Esas, 2020/112 Karar sayılı kararında özetle;"...davanın kısmen kabulü ile; davacının davaya konu taşınmaz satımından dolayı davalıya 80.000,00 tl borçlu olmadığının tespitine, davacının fazlaya ilişkin menfi tespit istemi ile 24/05/2017 tarihli gayrimenkul satış sözleşmesinin geçersiz olduğuna ilişkin isteminin yerinde görülmediğinden reddine..." dair karar verilmiştir. İSTİNAF TALEBİNDE BULUNAN: Davacı ve davalı vekili istinaf talebinde bulunmuştur....
TMK'nın 706, TBK'nın 237, Tapu Kanunu'nun 26 ve Noterlik Kanunu'nun 60. maddesi uyarınca tapulu bir taşınmazların satışına dair satış vaadi veya satışı sözleşmelerinin resmi şekilde düzenlenmeleri zorunludur. TBK'nın 29.maddesinde belirtildiği üzere bir sözleşmenin ileride kurul- masına ilişkin yapılacak ön sözleşmeler ileride kurulacak sözleşmenin şekline bağlıdır.Taşınmaz satışı veya satış vaadi sözleşmeleri de resmi şekil şartına tabi olmakla geçerlilik şekline uyulmaksızın ya- pılan sözleşmeler hukuken geçersiz olacak ve geçerli sözleşmelerde olduğu gibi, tarafları bakımın- dan hak ve borç doğurmayacak, taraflar ancak geçersiz sözleşmeye dayalı olarak birbirlerine verdik- lerini sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri isteyebileceklerdir. Bundan ayrı olarak genel itibariyle müspet zarar sözleşmenin ifa edilmemesinden doğan zararı, menfi zarar ise, sözleşmenin kurulmamasından veya geçerli olmamasından kaynaklanan zararı ifade etmektedir....
Somut olayda, davalı alacaklı tarafından ipotekli taşınmaz maliki olan davacı ile dava dışı asıl borçlu aleyhine Giresun 3. İcara Müdürlüğünün 2018/617 E. sayılı dosyasıyla ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip başlatılmış olup davacının şikayeti üzerine, Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi İcra Hukuk Mahkemesi sıfatıyla 02.03.2018 gün ve 16/19 sayılı kararı ile şikayetin kısmen kabulüne ve icra emrinin düzeltilmesine karar vermiştir. Bu karardan sonra ise 31.05.2018 tarihinde, davacı işbu menfi tespit davasını açmıştır. Bilindiği üzere menfi tespit davası İİK m. 72 hükmü ile özel olarak düzenlenmiş olup bu hüküm uyarınca takip başlatılmadan önce veya sonra menfi tespit davası açılabilir. Bu hükümden anlaşıldığına göre menfi tespit davası, henüz borç ödenmeden önce, borçlu bulunulmadığının tespiti için açılabilen bir davadır. O nedenle ödeme baskısı altında olduğunu hisseden borçlunun menfi tespit davası açmada hukuki yararı daima bulunmaktadır (Bkz....
Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan madde “Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
a ait taşınmaz satışı için 26.000 TL bedelli çek verdiğini, ancak satımdan vazgeçildiğine dair ihtarname gönderildiğini, bu nedenle cezai şartın tahsili bakımından takip yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, toplanan delillere göre, protokolde davacının imzasının bulunmadığı, dava dışı ...'un davacının vekili olduğuna dair delil sunulmadığı, davalı tarafından dava dışı kişilere ödeme yapıldığı, ihtarnamenin de dava dışı ... tarafından gönderildiği, resmi şekilde yapılmadığı için geçerli olmayan taşınmaz satışı sözleşmesinden kaynaklı cezai şartın da istenemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne ve tazminata karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Mahkemece; davacıların, bir kısım payların tapuda devredilmediğini, bazı taşınmazların kadastro tespitinde hazine adına tespit gördüğünü iddia ederek, malı fiilen teslim aldıktan sonra bedel ödemekten kaçınmalarının iyi niyet kurallarına uygun olmadığı, davacıların sözleşmeden kaynaklanan zararlarını ve geçersiz sözleşme nedeniyle aldıklarını iade edip semeni talep edebilecekken semen ödeme yükümlülüğünden kaçmak için menfi tespit davası açmalarının yerinde olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir. 1-Davacılar, davalıdan harici satış senedi ile 180.000,00 TL bedelle bir kısım taşınmazları satın aldıklarını, satışı kararlaştırılan arazinin toplam yüzölçümünün 785.333,11 m2 olup, adlarına tescil edilen arazilerin yüzölçümünün 689.255,39 m2 olduğunu, hazine adına tescil edilen arazilerin yüzölçümünün ise 96.077 m2 olduğunu ileri sürerek, davalı tarafından kendilerine satılıp, adlarına tescili yapılamayan taşınmazlar yönünden de davalıya...
Mahkemece, takip dayanağı bononun geçersiz araç satışı nedeniyle verildiği, davalı ile senet lehtarının amca çocukları oldukları, davalı savunmaları ile toplanan delillerin çelişkili olduğu, davalının iyiniyetli olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Menfi tespit davasına konu olan icra takibi kambiyo senedine istinaden başlatıldığından ve takip dayanağı bono kambiyo vasfında olduğundan görevli mahkeme TTK’nun 4. maddesi uyarınca Ticaret Mahkemeleridir. Mahkemece görev yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek karar verilmesi doğru olmamış, mahkeme kararının bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 01/06/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
