DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 31/03/2023 Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda; G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: İhtiyati tedbire itiraz eden vekili talep dilekçesinde özetle; İİK 72. maddesine göre, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğini, mahkemece verilen 18/11/2022 tarihli ara karar ile takibin durdurulmasına karar verildiğini, davacı borçlu tarafından icra takip dosyasına teminat yatırılarak takibin durduğunu, icra dosyasından konulan hacizlerin kaldırıldığını, takipten sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğini ancak alacağa %15'inden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesinin istenebileceğini belirtmiştir....
Mahkemece her ne kadar davacının dava dilekçesinde istediği ihtiyati tedbir talepleri yönünden HMK'nın 389 ve 390. maddelerine göre bir değerlendirme yapılmışsa da, davanın icra takibinden önce açılmış menfi tespit davası olması nedeniyle HMK'ya göre daha özel nitelikli kanun sayılan İİK'nın 72. maddesine göre tedbir taleplerinin incelenmesi gerekir. İcra İflas Kanunu'nun 72.maddesinde "(1)Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. (2)İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. (3)İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Somut olayda, ihtiyati tedbir isteyen davacı şirket tarafından cirantası oldukları çekin dava banka ile imzalanan genel kredi sözleşmesine istinaden teminat amaçlı olarak verildiğini, davalı bankaya hiçbir borç bulunmadığı ve çok kere talep edildiği halde çekin iade edilmediğini, davalı bankanın çeke dayalı olarak ihtiyati haciz kararı alıp müvekkili aleyhine icra takibi başlattığını ileri sürerek söz konusu çek sebebiyle davalı bankaya borçlu olunmadığının tespiti istemiyle açılan davada çekin ihtiyati haciz talebine veya icra takibine konu edilmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir. Davacının da kabulünde olduğu üzere dava konusu çek icra takibine konu edildikten sonra işbu menfi tespit davası açılmıştır....
GEREKÇE: Dava icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası nedeni ile ihtiyati tedbir kararı verilerek takibin durdurulması istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulü ile İİK'nun 72/3 maddesi gereğince icra dosyasına girecek paranın alacaklıya ödenmemesine, takibin durdurulmasına yönelik talebin reddine dair verilen ara karar üzerine davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir (İİK 72/2.f)....
İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. 2004 Sayılı İİK'nın menfi tespit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir." yasal düzenleme dikkate alınarak, tedbir talep eden tarafından icra takiplerinden sonra talepte bulunulduğu anlaşıldığından İİK'nun 72/3. Maddesine göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden ihtiyati tedbir talep eden vekilinin icra takiplerinin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır....
Esas sayılı dosyasına ihtiyati tedbir kararı verilerek icra takibinin durdurulmasını talep etmiş ise de; İİK 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden davacının ihtiyati tedbir talebinin reddi" şeklinde karar verilmiştir....
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, tarafların kabulündeki 15.07.2020 tarihli protokol kapsamında davacının davalıya teminat olarak verdiğini ileri sürdüğü 1.450.000 TL bedelli bir adet çekten ötürü davacının protokol edimlerini yerine getirip getirmediği, davacınıın davalıya borçlu olup olmadığı buna göre çekten ötürü davacının davalıya borçlu bulunmadığı iddia edilen edilen çek nedeniyle açılan menfî tespit davasında çekin takip konusu yapılmaması yönünde ihtiyatî tedbir kararı verilip verilmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Menfi tespit davası, İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiş olup bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
E. sayılı dosyası açılmadan yalnızca 4 gün önce tayin edildiğini, davacının mahkemeye sunmuş olduğu evraklarla mahkemeyi yanıltmak istediğini, müvekkilinin takibe konu senetlerde son ciranta yetkili hamil olduğunu, yerel mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararı usul ve yasaya aykırı olup , icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğini, açıklanan nedenlerle ihtiyati tedbir kararına itirazlarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ ARA KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; davalı vekilinin ihtiyati tedbir ara kararına yönelik itirazının reddine karar verilmiştir....
Md ne dayalı menfi tespit talebine ilişkindir.İİK'nun Menfi tesbit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde:"Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurul- masına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir.İİK 72....
