DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; Bonoya dayalı takibin durdurulması yönünde verilen ihtiyati tedbir kararına itiraza ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır. İstinaf isteminde bulunan davalı borçlunun itirazları; HMK'nın 209.maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan senedin sahte olarak oluşturulduğu iddiasına dayalı menfi tespit davasında tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilip verilemeyeceği hususundadır. Bu konudaki düzenlemeler dikkate alındığında; İcra İflas Kanunu'nun 72/3.maddesinde;“İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; " İ.İ.K 72. maddesine göre; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez" şeklinde belirtildiği, gerek İ.İ.K 72/3 gerekse HMK 389. maddesi uyarınca yasaca aranan gerekli koşulların bulunmadığı" gerekçesi ile davacının ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. 07/10/2022 tarihli ara karara karşı davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; " İ.İ.K 72. maddesine göre; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez" şeklinde belirtildiği, gerek İ.İ.K 72/3 gerekse HMK 389. maddesi uyarınca yasaca aranan gerekli koşulların bulunmadığı" gerekçesi ile davacının ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. 07/10/2022 tarihli ara karara karşı davacı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur....
Somut olayda, ihtiyati tedbir isteyen davacı şirket tarafından cirantası oldukları çekin dava banka ile imzalanan genel kredi sözleşmesine istinaden teminat amaçlı olarak verildiğini, davalı bankaya hiçbir borç bulunmadığı ve çok kere talep edildiği halde çekin iade edilmediğini, davalı bankanın çeke dayalı olarak ihtiyati haciz kararı alıp müvekkili aleyhine icra takibi başlattığını ileri sürerek söz konusu çek sebebiyle davalı bankaya borçlu olunmadığının tespiti istemiyle açılan davada çekin ihtiyati haciz talebine veya icra takibine konu edilmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir. Davacının da kabulünde olduğu üzere dava konusu çek icra takibine konu edildikten sonra işbu menfi tespit davası açılmıştır....
maddesine dayalı menfi tespit talebine ilişkin olup tedbiren dava konusu borca dayalı olarak yapılacak takibin durdurulması talep edilmiştir. İİK'nun Menfi tesbit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde: "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurul- masına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
maddesine dayalı menfi tespit talebine ilişkin olup tedbiren dava konusu borca dayalı olarak yapılacak takibin durdurulması talep edilmiştir. İİK'nun Menfi tesbit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde: "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurul- masına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir....
İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." şeklinde düzenleme bulunmaktadır. İncelenen dosyada davacının icra takibine konu edilen alacağın dayanağı olan kredi kartı sözleşmesinin taraflar arasında yapılmadığı yönündeki iddiası nazara alındığında icra takibinden sonra talep edilen tedbir için mahkemenin icra veznesine yatan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde İİK.'...
Mahkemece her ne kadar davacının dava dilekçesinde istediği ihtiyati tedbir talepleri yönünden HMK'nın 389 ve 390. maddelerine göre bir değerlendirme yapılmışsa da, davanın icra takibinden önce açılmış menfi tespit davası olması nedeniyle HMK'ya göre daha özel nitelikli kanun sayılan İİK'nın 72. maddesine göre tedbir taleplerinin incelenmesi gerekir. İcra İflas Kanunu'nun 72.maddesinde "(1)Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. (2)İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. (3)İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. 2004 Sayılı İİK'nın menfi tespit ve istirdat davaları başlıklı 72.maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
GEREKÇE: Dava icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası nedeni ile ihtiyati tedbir kararı verilerek takibin durdurulması istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulü ile İİK'nun 72/3 maddesi gereğince icra dosyasına girecek paranın alacaklıya ödenmemesine, takibin durdurulmasına yönelik talebin reddine dair verilen ara karar üzerine davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir (İİK 72/2.f)....
