İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ Mahkemece; ceza mahkemesi kararı, bonolar ve tüm dosya kapsamına göre; her ne kadar İİK 72. madde uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında icra takibinin durdurulmasına karar verilemez ise de, somut olayda, davacı, bononun sahteliği iddiası ile menfi tespit ve ihtiyati tedbir talep edildiği, bu durumda daha özel düzenleme olduğu için HMK 209. maddenin uygulanması gerektiği, ceza dosyasında, bonolardaki şirket ait kaşelerin sahte olduğu gerekçesiyle sanıklar ... ve ...'...
İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir. Mahkemece, bu husus gözetilerek, işin esasına girilmesi gerekirken, yazılı şekilde Asliye Ticaret Mahkemesi' ne görevsizlik kararı verilmesi doğru olmamış, hükmün bozulması gerekmiştir..." Yargıtay .... Hukuk Dairesinin ... Esas .... Karar Dosya tüm deliller ile birlikte değerlendirildiğinde; Eldeki dava İİK 89. maddesine göre açılan menfi tespit davasıdır. Davacı ile davalı arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmamaktadır. Uyuşmazlık takip hukukundan kaynaklanmakta olup görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Yargıtay ... Hukuk Dairesinin ...esas ... karar ve yine .... Hukuk Dairesinin ...esas ... karar sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere İİK 89. Maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkemelerin Asliye Hukuk Mahkemeleri olması sebebiyle HMK 114, 115 ve 138....
Talep, İİK. 41. maddesi yollamasıyla İİK. 16. maddesine dayalı şikayete ilişkindir. 6100 sayılı HMK'nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanması gereken HUMK'nun 443/1 (HMK. 367/1 m.) maddesi gereğince, temyiz kararın icrasını durdurmaz. Yani kural olarak kararın kesinleşmemiş olması, kararın yerine getirilmesini önlemez. Bu kuralın istisnaları da yine Yasa'larda düzenlenmiştir. Taşınmaza ve buna ilişkin ayni haklara, aile ve şahsın hukukuna ilişkin ilamlar (HUMK.443/4 m.), Mahkümiyete ilişkin ceza ilamlarının tazminat ve yargılama giderlerine ilişkin kısımları, (5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun'un 4.maddesi), Kira tespit ilamları (12.11.1979 tarih 1979/1-3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı), Menfi tespit davasına ilişkin ilamlar ( İİK 72. madde), Yabancı Mahkeme ilamlarının tenfizi hakkındaki kararlar ( MÖHUK. 41/2 ), Sayıştay Kararları (6085 sayılı Sayıştay Kanunu 53. madde)....
salt İİK. 89/1,2 kapsamındaki tebligatlara itiraz edememesi sebebiyle ihbarnameye konu edilen borç miktarının zimmetinde sayılmasının kabul edilemeyeceğini, açıkladıkları nedenlerle 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 89/3. maddesinde belirtilen sürede müvekkilinin takip borçlusu ...’a borçlu olmadığının tespit edilmesi için işbu davayı açmak zorunluluğu doğduğunu, dayanak icra dosyasında haciz ihbarnamelerine konu edilen alacağın müvekkilinin zimmetinde sayılacağına dair hiçbir bilgi ve belge bulunmaması, dayanak dosya borçlusunun müvekkilinden alacaklı olduğu yönündeki aleyhe iddianın soyut nitelikte olması, dayanak icra dosya borçlusu ile müvekkil arasında borç doğuran bir hukuki ilişkinin bulunmaması, ihbarnamelere konu edilen borcun müvekkili tarafından kabul edilmemesi dolayısıyla İİK. m. 89/3'e dayalı menfi tespit davasının kabulü ile, dayanak icra dosyası borçlusu ...'...
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de; Asliye Ticaret Mahkemesince verilen takibin durdurulması yönündeki tedbir kararı, ihalenin kesinleşmesi üzerine taşınmazın tahliyesi için İİK.'nun 135. maddeye göre işlem yapılmasına engel değildir. Öte yandan, menfi tespit davasının kabulü halinde bile söz konusu kabul kararı kesinleşen ihale açısından herhangi bir hukuki sonuç doğurmayacaktır. İİK.'nun 135. maddesine göre yapılan işlem, alacaklı ile borçlu arasındaki bir takip işlemi olmadığından tedbir kararına dayanılarak yazılı şekilde şikayetin reddine karar verilmesi isabetsizdir. SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İHTİYATİ TEDBİR KARARI: İlk derece mahkemesince 16/07/2021 tarihli ara karar ile; menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir müessesesine ilişkin özel düzenleme bulunmakta olup İİK'nun 72/2. maddesi gereğince icra takibinden önce açılan menfi tespit davalarında icra takibinin durdurulması, İİK'nun 72/3. maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilebileceği gerekçeleriyle " 1- Davacı vekili dava dilekçesi ile icra takibinin tedbiren durdurulmasını talep etmiş ise de, İİK'nun 72/3 1. cümlesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden tedbir talebinin REDDİNE, Bakırköy 16....
İHTİYATİ TEDBİR KARARI: İlk derece mahkemesince 16/07/2021 tarihli ara karar ile; menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir müessesesine ilişkin özel düzenleme bulunmakta olup İİK'nun 72/2. maddesi gereğince icra takibinden önce açılan menfi tespit davalarında icra takibinin durdurulması, İİK'nun 72/3. maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilebileceği gerekçeleriyle " 1-Davacı vekili dava dilekçesi ile icra takibinin tedbiren durdurulmasını talep etmiş ise de, İİK'nun 72/3 1. cümlesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden tedbir talebinin REDDİNE, Bakırköy ... İcra Müdürlüğü'nün ......
Yukarıda açıklandığı üzere bir davanın ticari dava sayılması için kural olarak ya mutlak ticari davalar arasında yer alması ya da her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili bulunması gerekirken havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davaların ticari nitelikte sayılması için yalnızca bir yanın ticari işletmesiyle ilgili olması TTK'da yeterli görülmüştür.Dava; İcra ve İflas Kanunun 89/ 3. maddesi hükmüne dayalı olarak açılmış olup; menfi tespit istemine ilişkindir. İş bu eldeki dava ticari dava değildir. Dava, İİK. nun 89. maddesine dayalı menfi tespit davasıdır. Davacı ile davalı arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmamaktadır. Uyuşmazlık takip hukukundan kaynaklanmakta olup görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yukarıda izah olunan ticari davalardan hiç bir kategoriye de girmediği, davanın ticari dava olmadığı da değerlendirilmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki birleştirilen menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı dava dilekçesinin görev yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Asıl ve birleşen dava, takibe konu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davalı ... Ltd. Şti vekili süresinde verdiği cevap dilekçesinde, İİK' nun 72. maddesine göre menfi tespit davalarının takibin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu yerde açılabileceği gibi davalının oturduğu yer mahkemesinde de açılabileceğinden İstanbul veya Bursa Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkili bulunduğunu, ayrıca davanın husumetten ve esastan reddi gerektiğini savunmuştur. Diğer davalılar davaya cevap vermemişlerdir....
İstinaf nedenleri: Menfi tespit davalarında hak düşürücü süre öngörülmediği, eksik inceleme ile hatalı karar verildiği, hususlarına ilişkindir. 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince istinaf edenin sıfatına, istinafın kapsam ve nedenleriyle kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmesi gereken hususlarla sınırlı olmak kaydıyla yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda; Dava, İİK'nın 89. maddesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. İİK'nın 89. maddesine göre; ikinci ihbarnameye süresi içinde ( 7 gün) itiraz etmeyen ve zimmetinde sayılan borcu icra dairesine ödemeyen veya yedinde sayılan malı icra dairesine teslim etmeyen üçüncü şahsa on beş gün içinde parayı icra dairesine ödemesi veya yedinde sayılan malı teslim etmesi yahut bu süre içinde menfi tespit davası açması, aksi takdirde zimmetinde sayılan borcu ödemeye veya yedinde sayılan malı teslime zorlanacağı bildirilir....
