Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/350 E. sayılı dosyasında görülen menfi tespit davasında, 18.12.2013 tarihinde, takip konusu alacağın %15'i oranında teminatın yatırılması halinde satış işlemlerinin tedbiren durdurulması konusunda ihtiyati tedbir kararı verildiği görülmüştür. İİK'nun 72/3. maddesine göre; “İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir.”...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 17.03.2010 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin kaldırılması ve menfi tespit istenmesi üzerine bozmaya uyularak yapılan muhakeme sonunda; ipoteğin fekki talebi konusuz kaldığından bu konuda karar vermeye yer olmadığına, menfi tespit isteminin kabulüne dair verilen 16.05.2012 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 20.11.2012 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Av. ... geldi. Karşı taraftan gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlendi duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı....
İhtiyati hacze itiraz eden vekili, ihtiyati haciz kararı verilmeden önce İstanbul 1.Asliye Ticaret Mahkemesine açılan menfi tespit davası sırasında verilen ihtiyati tedbir uyarınca icra takibinin durdurulmasına da karar verildiğini, tedbir kararına rağmen ihtiyati haciz kararı verilemeyeceğini belirterek ihtiyati haczin kaldırılmasını talep etmiştir. Mahkemece, ihtiyati haciz kararı verilmesinden önce açılan menfi tespit davasında icra takiplerinin İİK.’nun 72/2. maddesi uyarınca ihtiyati tedbir yoluyla durdurulduğu belirtilerek ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmiş, hüküm ihtiyati haciz isteyen vekili tarafından temyiz edilmiştir. İhtiyati haciz geçici hukukî himaye tedbiri olup, icra takip işlemi niteliğinde bulunmadığından, açılan menfi tespit davası nedeniyle İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen tedbir kararı gerekçe gösterilerek ihtiyati haczin kaldırılması usul ve yasaya aykırıdır....
Menfi tespit davası açıldıktan sonra davacı borçlu kooperatif aleyhine başlatılan iflas yoluyla takibe itiraz üzerine açılan itirazın kaldırılması ve iflas davasının konuları farklıdır.Menfi tespit davasında hukuki ilişkinin varlığı tespit edilmekte iken itirazın kaldırılması ve iflas davasında hem hukuki ilişki tespit edilmekte hem de borçluya depo emri tebliğ edilerek ödeme yapmaması halinde iflasına karar verilmektedir. Somut olayda derdestlik itirazının koşulları mevcut olmadığından mahkemenin aksine gerekçesi isabetli değildir. Diğer taraftan derdestlik itirazının kabul edilebilmesi için ilk itiraz olarak ileri sürülmesi gerekir. Davalının basit yargılama usulüne tabi iflas davasında ilk oturuma kadar derdestlik itirazı bulunmamaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki uyuşmazlık, çeke dayalı menfi tespit istemli açılan dava sırasında verilen ihtiyati tedbirin kaldırılması istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin görevine girmektedir. SONUÇ : Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 24.09.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın menfi tespit istemi sonucuna göre ipoteğin iptali davası olduğunu, TTK'nın 5/A maddesine göre konusu bir miktar para alacağın tahsili veya tazminat olduğu durumlarda arabuluculuğun dava şartı olduğunu, menfi tespit davalarının bu kapsamda değerlendirilemeyeceğini, yerel mahkemenin arabulucuya başvurmak için taraflarına süre vermesi gerektiğini beyan ederek yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; menfi tespit niteliğinde ipoteğin kaldırılması davasıdır. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır....
İhtiyati hacze itiraz edenler vekili, bankaya karşı açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı verildiğini belirterek ihtiyati haczin kaldırılmasını talep etmiştir. Mahkemece ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/300 E. sayılı dosyasında muteriz şirket tarafından menfi tespit davası açıldığı ve icra takibi yapılmaması için ihtiyati tedbir kararı verildiği gerekçesiyle muteriz şirketin itirazının kabulüyle ihtiyati haczin kaldırılmasına, muteriz ... tarafından menfi tespit davası açılmadığından ve diğer itirazların da İİK'nun 265. maddesi kapsamında olmadığından ...'ın itirazının reddine karar verilmiş, kararı ihtiyati haciz isteyen vekili temyiz etmiştir....
Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). Menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 146)....
Somut olayda şikayetçi menfi tespit davası açtıkları 7.4.2015 tarihinde, davayı açtıklarına dair belgeyi icra dairesine sürerek daha önce alacaklı tarafça konulan hacizlerin kaldırılmasını talep etmiş ve hacizler İİK 89/3 gereğince kaldırılmıştır. Daha sonra menfi tespit davasının görüldüğü ... 6.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/480 esas nolu dosyasında, 4.11.2015 tarihli ön inceleme tutanağında; " karşılıklı talepler yargılanmayı gerektirmektedir. Haczin icra mahkemesi kararı ile kaldırıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca davacılar icranın durdurulması ve haczin kaldırılması talebi ile menfi tespit davası açtıktan sonra ilgili icra müdürlüğünden talep edilmelidir. İİK'nun 72/2. maddesi koşulları dışında kaldığı anlaşıldığından icranın durdurulması talebinin bu nedenle reddine, taraf vekillerinin ihtiyati tedbir ve icranın durdurulması taleplerinin reddine karar verilmiştir" şeklinde bir karar vermiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, İcra takibine konu edilen senet altındaki imzanın davacıya ait olmadığı iddiasına dayanan menfi tespit davasıdır. Davalı vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur....
