Ödemiş İcra Dairesinin 2018/4346 Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; alacaklı davalı tarafından diğer borçlularla birlikte davacı borçlu aleyhine genel haciz yoluyla ilamsız icra takibine başlandığı, alının ihtiyatı haciz kararı doğrultusunda şikayete konu taşınmaz üzerine 18/07/2018 tarihinde ihtiyati haciz konulduğu,103 davetiyesinin 17/01/2019 tarihinde borçluya tebliğ edildiği, 7 günlük yasal süre içerisinde 24.01.2019 tarihinde meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunulduğu görülmüştür. Somut olayda, meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine konu taşınmazın 1/2 hissesinin davacı borçlu adına kayıtlı olduğu, tapu kaydına göre, şikayete konu taşınmaz üzerinde Ziraat Bankası A.Ş. lehine haciz tarihinden önce tesis edilmiş ipoteğin mevcut olduğu anlaşılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü : Alacaklılar tarafından borçlu hakkında yapılan icra takibinde, borçlunun, icra mahkemesine başvurarak, meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunduğu, mahkemece şikayetin kabulü ile taşınmazdaki haczin kaldırılmasına karar verildiği görülmüştür. İİK'nın 82/12. maddesi gereğince, borçlunun "haline münasip" evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı, haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir....
Hukuk Dairesi'nin 25/03/2021 tarih, 2020/8283 esas 2021/3537 karar Sayılı bozma ilamı ile; "....Somut olayda, borçlu hakkında başlatılan takibin kesinleşmesi üzerine borçlunun taşınmazları üzerine 17/07/2013, 25/09/2014 ve 04/01/2016 tarihlerinde haciz konulduğu, borçlu tarafından aynı mahkemenin 2013/198 Esas ve birleşen 2014/14 Esas (2014/277 Karar) sayılı dosyalarında 2013 ve 2014 tarihli hacizlere yönelik olarak çiftçilikle geçimini sağladığından bahisle İİK 82/4. maddesi uyarınca haczedilmezlik şikayetinde bulunulduğu, mahkemece verilen kısmen kabul kararının Dairemizce bozulması üzerine yeniden yargılama yapılmak üzere mahkemenin 2016/4 Esas (2018/296 Karar) numarasına kaydedildiği, yapılan yargılama sonucunda şikayetin kabulü ile taşınmazlar üzerindeki hacizlerin kaldırılmasına karar verildiği; yine borçlu tarafından, 04/01/2016 tarihli hacze yönelik olarak, aynı mahkemenin 2017/151 Esas (2019/171 Karar) sayılı dosyasında da maişet iddiası ile haczedilmezlik şikayetinde bulunulduğu...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SEBEPLER: Dava, İİK'nın 82/1- 12 maddesine dayalı meskeniyet iddiası ile haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. İİK'nın 82/1- 12. maddesine dayalı olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilmesi için, şikayet tarihi itibariyle hukuken geçerli bir haczin varlığı şarttır. Bu nedenle borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunması üzerine, öncelikle İİK'nın 106. ve 110. maddeleri uyarınca haczin düşmüş olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Şikayet tarihinden önce yukarıda belirtilen maddeler uyarınca haczin düşmüş olduğunun belirlenmesi halinde, şikayetin konusu olmayacağından, başvurunun fuzuli yapıldığı kabul edilmelidir....
aç kalacağını, haczedilmezlik talebinde bulunduğunu, haczedilmezlik talebinden ayrı olarak yapılan kıymet takdirine de itirazlarının olduğunu, yapılan kıymet takdirinde belirtilen özellikteki bağların değerinin 100.000,00 TL'nin üzerinde olduğunu, bu taşınmazların dönümüne 50.000,00 TL takdir edilmesine itiraz ettiğini, anlatılan nedenlerle belirtilen taşınmazlar hakkında hem haczedilmezlik hem kıymet takdirine itirazda bulunduklarını belirterek, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir....
DELİLLER: Sandıklı İcra Müdürlüğü'nün 2015/1218 Esas sayılı dosyası, İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ: Yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi raporuna göre meskeniyet şikayetine konu taşınmazdaki borçlunun 1/2 hisse bedelinin 25.775,85 TL olduğu, davacının ekonomik ve sosyal durumuna göre haline münasip meskeni 24.660,00 TL'ye satın alabileceği anlaşıldığından, meskeniyet şikayetinin kısmen kabulü kısmen reddine, maişet şikayetinden faydalanabilmek için borçlunun asıl uğraşının çiftçilik olması gerektiği, davacı borçlunun asıl uğraşının çiftçilik olmaması nedeniyle maişet şikayetinin reddine karar verilmiştir. İSTİNAFA BAŞVURAN TARAF VE İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı tarafından, süre tutum dilekçesi verilmiş ancak gerekçeli karar kendisine tebliğ edilmesine rağmen süresi içerisinde gerekçeli istinaf dilekçesi sunulmamıştır....
DAVA KONUSU : Maişet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayeti KARAR : İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen karara karşı süresinde istinaf kanun yoluna başvurulmasına üzerine dosya incelendi. Anayasanın 36.maddesinde; "herkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı merciileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. Hiçbir mahkeme görev ve yetki içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz" düzenlemesi bulunmaktadır; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6.maddesinde ise; " her şahıs gerek medeni hak ve vecibeleri ile ilgili nizalar, gerek ceza-i sahada kendisine karşı serdedilen bir isnadın esası hakkında karar verecek olan kanuni, müstakil ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içerisinde hakkaniyete uygun ve aleni surette dinlenmesini istemek hakkına haizdir " hükmü mevcuttur....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 82/1. maddesine dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. İİK'nın 82. maddesinde yer alan haczedilmezlik şikayeti, İİK'nun 16/1. maddesi uyarınca 7 günlük süreye tâbi olup, bu süre öğrenme tarihinden başlar....
Davacı istinaf başvurusunda özetle; tarafına gönderilen 103 davetiyesi sonrası haline münasip evinin haczedildiğini öğrendiğini, başkaca gayrimenkulünün olmadığını, bu sebeple İİK md 82 uyarınca haczedilmezlik şikayetiyle taşınmazı üzerindeki haczin kaldırılmasını talep ettiğini, hastalığı sebebi ile 3 gün icra dosyasının incelenemediğini, bu nedenle sürenin 03/08/2018 tarihinde sona erdiğini, davanın süresi içinde açıldığını, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Uyuşmazlık; İİK.'nun 82/12. maddesine dayalı meskeniyet iddiasına ilişkin şikayet niteliğindedir....
Bir kimsenin mesken edinmek üzere aldığı borç para bu amaçtan, zirai kredi karşılığı aldığı borç para ise zirai işletmesinin gelişmesini sağlamaktan, ayrıca esnaf kredisi için aldığı borç para da geçimini sağlamaktan kaynaklandığından bu borçlara ilişkin kurulan ipotekler yerleşik Yargıtay İçtihatlarına göre zorunlu ipotek kapsamında kabul edildiğinden haczedilmezlik şikayetinin ileri sürülmesine engel teşkil etmez. Diğer bir deyişle borçlunun daha önce ipotek ettiği taşınmaz hakkında, sonradan haczedilmezlik şikayetinde bulunabilmesi için ipoteğin, mesken kredisi, esnaf kredisi, zirai kredi gibi zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olması gerekir. Zira, zorunlu olarak, kurulan ipoteğin meskeniyet şikayetine engel teşkil etmeyeceği ilkesi, bu ipoteğin sosyal amaçlı olarak verilen kredinin teminatını oluşturmasından kaynaklanmaktadır....
