Anayasa'nın 168. maddesi ve 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 4. maddesi ve devamı hükümleri uyarınca, madenler devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, madencilik faaliyetinin yürütülebilmesi için sırasıyla arama ruhsatı ve işletme ruhsatının ve işletme izninin alınması zorunludur....
Maden Kanunu'nun "İşletme ruhsatı ve madenin işletilmesi" başlıklı 24. maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenleme, 18.02.2015 tarihli 29271 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6592 sayılı Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 13. maddesi ile değişikliğe uğramıştır. İlgili değişiklikte, maden işletme ruhsatı başvurularında, "6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge" de aranmaya başlamıştır. Anılan belgenin kişilere yapılan bildirimden itibaren üç ay içinde tamamlanması gerektiği, eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanlara 20.000 TL idari para cezası uygulanarak süre üç ay daha uzatılacağı, bu süre sonunda eksikliklerini tamamlamayanların taleplerinin kabul edilmeyip yatırılan işletme ruhsat bedelinin iade edileceği, taleplerin uygun görülmesi hâlinde bir ay içinde işletme ruhsatı düzenleneceği hüküm altına alınmıştır....
Maden Kanununda maden işletme ruhsatının haczedilemeyeceğine dair bir düzenlemeye yer verilmemiş aksine yukarıda ki yasa maddelerine göre maden işletme ruhsatının devredilebileceği, ipotek edilebileceği, icra dairesince satışının yapılabileceğinden işletme ruhsatı üzerine haciz konulabilir. Ancak işletme hakkı ile bütünlük teşkil eden tesis, vasıta, alet ve malzemenin münferiden haczedilemeyeceği düzenlenmiştir. Somut olayda; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılarak borçlunun maden işletme ruhsatı ve işletmenin tamamına haciz konduğu anlaşılmaktadır. Borçlunun talebi ruhsat üzerine haciz konulamayacağına ilişkin olup, ruhsatla ilgili Maden Kanunu'nun 40. maddesinin uygulanması mümkün değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ 3213 sayılı Maden Kanunu uyarınca “Madenler Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, içinde bulundukları arzın mülkiyetine tabi değildir. Maden ruhsatları ve buluculuk hakkı, devredilebilir. İşletme izni devredilemez. İşletme ruhsatı bir bütün olarak ve yönetmelikte belirtilecek esaslar çerçevesinde devredilebilir. Bütün maden hakları ve faaliyetleri ile ilgili teknik ve mali konuları havi maden sicili, yönetmelikte belirtildiği şekilde Genel Müdürlük tarafından tutulur. Maden haklarının devir, intikal, haciz, rehin ve ipotek veya sona erme durumları bu sicile işlenir. Maden sicili alenidir. İlgililer sicil kayıtlarının maden sicil memurlarından biri huzurunda gösterilmesini isteyebilir. Maden sicilindeki kayıtların bilinmediği iddia edilemez. Madenler üzerine iktisap edilecek haklar tescil edilmedikçe hüküm ifade etmez”....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ 3213 sayılı Maden Kanunu uyarınca “Madenler Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, içinde bulundukları arzın mülkiyetine tabi değildir. Maden ruhsatları ve buluculuk hakkı, devredilebilir. İşletme izni devredilemez. İşletme ruhsatı bir bütün olarak ve yönetmelikte belirtilecek esaslar çerçevesinde devredilebilir. Bütün maden hakları ve faaliyetleri ile ilgili teknik ve mali konuları havi maden sicili, yönetmelikte belirtildiği şekilde Genel Müdürlük tarafından tutulur. Maden haklarının devir, intikal, haciz, rehin ve ipotek veya sona erme durumları bu sicile işlenir. Maden sicili alenidir. İlgililer sicil kayıtlarının maden sicil memurlarından biri huzurunda gösterilmesini isteyebilir. Maden sicilindeki kayıtların bilinmediği iddia edilemez. Madenler üzerine iktisap edilecek haklar tescil edilmedikçe hüküm ifade etmez”....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ 3213 sayılı Maden Kanunu uyarınca “Madenler Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, içinde bulundukları arzın mülkiyetine tabi değildir. Maden ruhsatları ve buluculuk hakkı, devredilebilir. İşletme izni devredilemez. İşletme ruhsatı bir bütün olarak ve yönetmelikte belirtilecek esaslar çerçevesinde devredilebilir. Bütün maden hakları ve faaliyetleri ile ilgili teknik ve mali konuları havi maden sicili, yönetmelikte belirtildiği şekilde Genel Müdürlük tarafından tutulur. Maden haklarının devir, intikal, haciz, rehin ve ipotek veya sona erme durumları bu sicile işlenir. Maden sicili alenidir. İlgililer sicil kayıtlarının maden sicil memurlarından biri huzurunda gösterilmesini isteyebilir. Maden sicilindeki kayıtların bilinmediği iddia edilemez. Madenler üzerine iktisap edilecek haklar tescil edilmedikçe hüküm ifade etmez”....
Nitekim Anayasa ve Maden Kanunu hükümleri uyarınca medenlerin aranması, işletilmesi, değerlendirilmesi ve ekonomiye kazandırılmaları esas olduğundan, maden işletmesi konusunda üstün kamu yararının varlığı nedeniyle madenlerin anılan amaç doğrultusunda işletilebilmesinin sağlanabilmesi için Yasalarla mülkiyet hakkına sınırlandırmalar getirilmiştir. Bu doğrultuda, Maden Kanunu uyarınca, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan madenlerin işletilmesi amacıyla verilen maden ruhsatlarına konu olan arazilerde maden işletilmesini olumsuz etkileyecek faaliyetlere izin verilmemekte ve maden ruhsatı süresince ruhsat sahibine araziyi kullanma, arazi özel mülkiyette ise irtifak ve/veya intifa hakkı tesisi için kullanma amacına münhasır olarak kamulaştırılmasını isteme yetkisi tanınmış bulunmaktadır....
Davada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünce verilen şahsi hakka (maden işletme ruhsatına) dayalı olarak muarazanın giderilmesi istenmiştir. Gerçekten, 3213 sayılı Maden Kanununu hükümleri gereğince maden sahasında işletme faaliyetlerinin yürütülmesi için verilen yetki belgesine işletme ruhsatı denilmektedir. Özel veya tüzel kişilerin maden sahası ile ilişki kurmaları, haklarının kapsamı işletme ruhsatı ile sağlanır. Madencilik faaliyetleri açısından diğer bazı kamu mallarında olduğu gibi mera olan bir yer içinde işletme ruhsatı verilebilir ve anılan kanunun 4. maddesi hükmünce madenler içinde bulundukları arzın mülkiyetine tabi değildir....
Maden arama sahası mera olarak sınırlandırıldığından, bu saha için maden arama ruhsatı verilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince 2577 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca davacının duruşma istemi kabul edilmeyerek işin gereği görüşüldü: Uyuşmazlık, … İli, … İlçesi, … Köyünde, ... Hafriyat Madencilik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne verilen II. grup Doğaltaş-Mermer işletme ruhsatı ve izninin iptali isteminden kaynaklanmıştır....
Grup maden işletme ruhsatı ve aynı tarihli 4,18 hektarlık işletme iznine dayanarak eldeki davayı açmış olup, bu tür ruhsatlar geçerliliğini koruduğu sürece ruhsat sahibine maden sahasında işletme faaliyetlerinde bulunma ve yararlanma hakkı sağlar. Davalının “yamaç molozu” çıkarmak için aldığı 1 (a) grubu maden işletme ruhsatı ile serpantin madeni çıkarması hukuken mümkün olmadığından, davalının serpantin madeni çıkarma hakkı varmış gibi maden işletme izinlerinin çakışmadığı ve davalının maden çıkardığı alanda davacının işletme izni almamış olduğu gerekçeleri ile istemin reddi doğru görülmemiştir. Diğer yandan mahkemece, davanın reddine gerekçe olarak davacıya ait işletme ruhsatının iptal edildiği belirtilmiş ise de, dosyadaki belgelerden davacıya ait iptal edilen ruhsatın İR:8389 (sicil:72809) sayılı başka bir ruhsat olduğu, dava konusu maden sahasına ilişkin ruhsat ile bir ilgisinin bulunmadığı anlaşılmaktadır....
