"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı ihtiyati tedbir talebinin reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- İhtiyati tedbir isteyen davacı vekili, davalıların maliki ve sürücüsü olduğu kamyonun müvekkiline ait akaryakıt istasyonunun arka kısmının kumla dolgu işini yaptığı sırada kum boşaltırken aracın yana devrilerek işyerindeki gaz tankı ve borulara zarar verdiğini ileri sürerek, şimdilik 52.000 TL zararının tahsilini, davalı şirketin maliki olduğu ... plaka sayılı araç üzerine ihtiyati tedbir konulmasını talep ve dava etmiştir. Mahkemece, 16/07/2013 tarihli tensip tutanağında, tedbir uygulanması istenen aracın dava konusu olmaması nedeniyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. Kararı, ihtiyati tedbir talep eden davacı vekili temyiz etmiştir....
tazminatın davalıya ödenmemesi için kasko şirketi kayıtlarına ihtiyati tedbir konulmasını talep ve dava etmiştir....
Bunun anlamı, ihtiyati tedbirin ancak dava konusu hakkında veya diğer yargılama türlerinin konusunu oluşturan şeyler veya hak bakımından verilebilmesidir. Dava dilekçesiyle ihtiyati haciz kararı verilmesi talep edilmiş, ancak ilk derece mahkemesince ihtiyati haciz kararı yerine ihtiyati tedbir kararı verilmiş, davacı vekili tensip zaptının kendisine tebliğine rağmen bu karara itiraz etmemiş, istinaf dilekçesinde de taleplerinin ihtiyati tedbir olduğunu açıklamıştır. Tazminat davaları ile hedeflenen hukuksal sonuç para alacağına kavuşmaktır. Dolayısıyla davalının malvarlığının aynına ilişkin bir uyuşmazlık söz konusu değildir. HMK'nun 389 ve izleyen maddelerine göre uyuşmazlık konusu olmayan mal varlığı değerleri üzerine ihtiyati tedbir konulması mümkün olmadığına göre ilk derece mahkemesince ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasında herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır....
İlk derece mahkemesince, davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekili tarafından yukarıda yazılı sebeplerle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Geçici hukuki koruma türlerinden olan İhtiyati Tedbir 6100 sayılı HMK’nın 389 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. HMK’nın 389. maddesinde ihtiyati tedbirin şartları, 390. maddesinde ihtiyati tedbir talebi, 391. maddesinde ihtiyati tedbir kararının kapsam ve içeriği, 393. maddesinde ihtiyati tedbir kararının uygulanması, 394. maddesinde ihtiyati tedbir kararına itiraz ve uygulanacak usule yer verilmiştir. HMK'nın 389. maddesine göre ihtiyati tedbirin şartları; mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle bir hakkkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşması ya da tamamen imkansız hale gelmesi veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğmasından endişe edilmesi olarak açıklanmıştır. Ayrıca tedbirin uyuşmazlık konusu hakkında verileceği belirtilmiştir....
Bu karar davalı tarafça istinaf edilmiştir. 6100 Sayılı HMK Madde 341- 1/b maddesinde ;"İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinin reddi kararları, karşı tarafın yüzüne karşı verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları, karşı tarafın yokluğunda verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine verilen kararlar. " istinafa tabidir. İİK 257. ve devamı maddelerinde ihtiyati haciz düzenlenmiştir. Alacaklının bir para alacağının zamanında ödenmesini güvence altına almak için mahkeme kararı ile borçlunun mallarına (önceden) geçici olarak el konulmasıdır. İhtiyati haciz, HMK 406/2 maddesinde geçici hukuki koruma olarak kabul edilmiştir. İİK.nun 265. Maddesinde; " Borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı; huzuriyle yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi halde haciz tutanağının kendisine tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edebilir....
İlk derece mahkemesince; 08/03/2023 tarihli ara kararda "...1- İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz talebinin reddine,.." karar verilmiştir. Karar süresinde davacı vekilince istinaf edilmiştir....
Talep, haksız rekabetin tespiti, meni, refi ve maddi, manevi tazminat davasında ihtiyati tedbir istemine ilişkindir....
İhtiyati tedbir kararı verilmesinde hakime geniş bir takdir alanı bırakılmışsa da; hakim, her somut olayda, ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini dikkatlice incelemelidir ve hangi yasal sebebe ve hangi somut duruma göre ihtiyati tedbir kararını verdiğini kararında belirtmelidir. İhtiyati tedbir şartları mevcut değilse, Yasa’nın öngördüğü ölçüde ispat edilememişse, ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir. Anayasanın 141/3. Maddesine göre Mahkeme ihtiyati tedbir isteminin kabulü ile ihtiyati tedbir kararı vermesi veya istemin reddine karar vermesi hallerinde kararında hukuksal gerekçe göstermek zorundadır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/322 E., 05/07/2021 tarihli 10 nolu tensip ara kararı ile "Davacı vekili dava dilekçesinde, maddi ve manevi zarara uğrayan müvekkilinin yargılama süresinde ortaya çıkabilecek her türlü hak kaybının önüne geçilmesi adına ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiş ise de davacı vekilinin talebinde tedbir konusunun belli olmadığı anlaşıldığından davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin bu aşamada reddine, (istinaf kanun yolu açık olmak üzere)" şeklinde karar vermiştir....
G E R E K Ç E: Uyuşmazlık, haksız fiil niteliğinde meydana gelen trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davasıyla birlikte istenen ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesinden kaynaklanmaktadır....
