İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Somut uyuşmazlıkta, davalıya ait işyerinde 19 yıl 1 ay 2 gün çalışması bulunan davacının çalışma süresi boyunca hiç izin kullanmadığı kabulüne göre yıllık ücretli izin karşılığı alacak hesabı yapılmıştır....

İşyerleri bölümü K:1/1 nolu büronun kiracısının davalı olup kiralananı 06/02/2017 tarihinde boşalttığını, davalının kiralanan işyerinde işlettiği Sağlık Estetik ve Güzellik Merkezi için kiralanan işyerinin mimari projesindeki bazı duvarları kaldırıp salon ve odalarını alçıpanla bölerek kabinler oluşturup bazı oda kapılarını söktüğünü, sonra da kiralananı boşalttığını ve kullanılamaz hale getirdiğini, uyarılarına rağmen kiralananı eski haline getirmediğini, Mersin 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/34 D.iş dosyasında yaptırdıkları tesbitte aldırılan bilirkişi raporuna göre kiralananın eski haline getirilebilmesi için yapılacak masrafların 13.500,00.-TL olduğunun tesbit edildiğini, ayrıca davalının kiralananı 2017 Şubat ayı içerisinde boşaltmasına rağmen eski haline getirmediğinden kiraya verilemediğini, ancak bilirkişi raporu ile tesbit edilen tadilatı kaldırıp eski hale getirmek üzere yeni kiracıya bir yıllık 30.000,00....

Borçlar Kanununun 256.maddesi hükmü uyarınca kiracı kiralananı kira süresi boyunca tam bir ihtimam dairesinde kullanmak zorundadır. Anılan madde hükmü gereğince akde aykırılıktan dolayı kiracının tahliyesine karar verilebilmesi için kiracıya akde aykırı davranışına son vermesi hususunda kiralayan tarafından süreli bir ihtar tebliğ ettirilmesi ve tanınan bu süre içerisinde de akde aykırılığın giderilmemiş olması gerekir. Kiralananın açıktan fena kullanılması durumunda akde aykırılığın giderilmesi amacıyla kiracıya ihtar gönderilmesine gerek yoktur. Olayımıza gelince; Davada dayanılan ve hükme esas alınan 01.01.1999 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi hususunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Anılan kira sözleşmesinin Hususi Şartlar bölümü 4. maddesinde kiracının kiralananı hiçbir şekilde 3. kişilere kiraya veremeyeceği, devredemeyeceği ve ortak alamayacağı kararlaştırılmıştır. Bu şart geçerli olup tarafları bağlar....

Davalılar, davacıların aralarında anlaşamadıkları için kiralananı tahliye ettiklerini, kiralananı 1.10.2002 tarihinde boşaltmalarından sonra 2004 yılına kadar yeniden kiraya veremediklerini, keşideci ile lehtar arasındaki akti ilişkinin cirantayı ilgilendirmeyeceğini ve davalılardan Yaşar hakkındaki davanın reddedilmesi gerektiğini savunarak davanın reddini dilemişlerdir....

Kira sözleşmesinin özel koşullar 8. maddesi ile “Kiracı kiralananı tahliye etmek istediği takdirde 1 ay evvelinden mal sahibine ulaşacak şekilde bildirim yapmak zorundadır.” hükmü kararlaştırılmıştır. Bu şart geçerli olup tarafları bağlar. Bu maddede düzenlenen hüküm ile davalı kiracıya sözleşme süresi içinde kira sözleşmesini feshetme yetkisi verilmiştir. Davalı bu düzenlemeye dayanarak 20.09.2007 tarihinde keşide edilen ihtarname ile kiralananı 30.10.2007 tarihinde tahliye edeceğini bildirmiş ve söz konusu ihtar davacı kiralayana 21.09.2007 tarihinde tebliğ olunmuştur. Sözleşme şartına uygun olarak feshi ihbarda bulunulmuş, kiralanan 30.10.2007 tarihinde tahliye edilmiştir. Tahliye tarihi konusunda taraflar arasında bir anlaşmazlık yoktur. Bu durumda mahkemece, feshi ihbar koşuluna uygun olarak kiralananın tahliye edilmesi nedeni ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....

Sözleşmede kiralananı süre bitmeden tek taraflı olarak tahliye etme hak ve yetkisi kendisine tanınmayan kiracının, kiralayanın bilgisi ve rızası olmaksızın, haklı bir nedene de dayanmaksızın kira süresinin bitiminden önce kiralananı tahliye etmesi sözleşmeye aykırı davranış sayılır; Böylesi durumda kiracı kiralayanı bu yüzden uğradığı zararı tazminle zorunludur. Ne var ki, BK.nun 98.maddesi yollamasıyla sözleşmelerde de uygulanması gereken 44.maddesi uyarınca kiralayan da, kiralananı aynı koşullarla yeniden kiraya vermek konusunda gereken çabayı göstermeli ve böylece zararın artmasına sebebiyet vermemelidir. Aksi takdirde artmasına sebep olduğu zarar tutarını kiracıdan isteyemez....

Yine, taraflar arasındaki kira sözleşmesinin özel şartlarının 11. maddesinde; “ şirket kira süresinin bitiminden 30 gün evvel kiralananı tahliye edeceğini yazı ile kiralayana bildirmediği takdirde sözleşme aynı şartlarla bir yıl daha uzamış sayılır” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.Sözleşmede kiracının, kiralayanın bilgisi ve rızası olmaksızın, haklı bir nedene de dayanmaksızın kira süresinin bitiminden önce kiralananı tahliye etmesi sözleşmeye aykırı davranış sayılır. Böylesi durumda kiracı kiralayanı bu yüzden uğradığı zararı tazminle zorunludur. Ne var ki, BK.nun 98.maddesi yollamasıyla sözleşmelerde de uygulanması gereken 44.maddesi uyarınca kiralayan da, kiralananı aynı miktarda aynı koşullarla yeniden kiraya vermek konusunda gereken çabayı göstermeli ve böylece zararın artmasına sebebiyet vermemelidir. Aksi takdirde artmasına sebep olduğu zarar tutarını kiracıdan isteyemez....

Davalı kiralananı bir ay öncesinden haber vererek 11.01.2010 tarihinde tahliye ettiğini savunmuş ise de, tahliye ve teslim olgusu birer maddi vakıa olmakla birlikte sözleşmenin feshine yönelik hukuki sonuç doğurduğundan bunun ne şekilde ispatlanacağı hususu, yıllık kira bedelinin tutarı esas alınmak suretiyle belirlenmelidir. Somut olayda taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan kira sözleşmelerindeki yıllık kira tutarı senetle ispat sınırının üzerinde olup davalı savunmasında belirttiği tarih itibariyle kiralananı tahliye ve davacı kiralayana teslim edildiğini usulüne uygun delillerle kanıtlayabilmiş değildir. Ne var ki davacı kiralananda 17.01.2011 tarihinde delil tespiti yaptırmıştır. Bu durumun bir sonucu olarak tespitin yaptırıldığı tarih itibariyle kiralananın fiili hakimiyeti davacıya geçmiş kabul edileceğinden, davacının 2011/Ocak ayı kira alacağının bu durum nazara alınarak hesaplanması gerekir....

Davalı vekili, davaya konu alacağın zamanaşımına uğradığını, YSGŞ gereği yangının neden olduğu doğrudan zararlardan sorumlu olduklarını, davaya konu olayda böyle bir hasarın sözkonusu olmadığını, davacının kiralananı hor kullanması nedeniyle zararın meydana geldiğini, zararın teminat dışı olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davacının kiralananı mutad kullanımı nedeniyle kiralananda ortaya çıkan hasarların davacının kiralanan yeri kötü kullanmasından kaynaklandığının, olaya ilişkin dayanak dosyada alınan raporlarla saptandığı; sigortalı yerde mutad kullanımdan ve davacı sigortalının kiralananı kötü kullanımından kaynaklanan zararların poliçe teminatı kapsamında olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....

Davalı kiracının kira süresi sona ermeden kira sözleşmesini tek taraflı feshederek kiralananı tahliye etmesi durumunda kural olarak kira süresinin sonuna kadar kira parasından sorumludur. Bununla birlikte davacı kiraya verenin bu yerin yeniden kiralanması konusunda gayret göstermesi, böylece zararın artmasının önlemesi için kendisine düşen ödevi yapmak durumundadır. Bu durumda davacının zararı, tahliye tarihinden kiralananın aynı koşullarla yeniden kiraya verilebileceği tarihe kadar boş kaldığı süreye ilişkin kira parasından ibarettir. Kiralananın tahliye edildiğinin (kiracının kiralananı iade borcunu yerine getirdiğinin) kabul edilebilmesi için, kiralananın fiilen boşaltılması yeterli değildir; anahtarın da kiralayana teslim edilmesi gerekir....