ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2022/78 KARAR NO:2023/81 DAVA:MENFİ TESPİT (TAŞINMAZ KİRA SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN) DAVA TARİHİ: 04/02/2022 KARAR TARİHİ: 27/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı ---- davalı arasında --- başlangıç tarihli beş yıl süreli kira mukavelesi imzalandığını, mukaveleye konu ----- adresindeki aylık kira stopaj veya ---- olduğunu, davacı ile davalı şirket arasında kiracı-kiralayan ilişkisi dışında ticari münasebet olmadığını, davalının davacıdan 144.000,00 TL miktarlı teminat senedi aldığını, davalının davacı hakkında hem kira alacağına dayalı icra takipleri, hem davaya konu teminat senedine dayalı icra takibi başlattığını, davacı ----01,09.2015. tanzım 01.11.2015 ödeme tarihli teminat senedinden kaynaklı ----- Sayılı dosyası nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, icra takibinin iptaline, tayin edilecek...
Mülga 1086 Sayılı HMUK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri Sulh Hukuk Mahkemesi olarak gösterilmiştir. Mevcut olayımızdaki uyuşmazlığın davacının kira sözleşmesinde kefillik şartlarının oluşup oluşmadığı, davacının yapılan takip nedeniyle borçlu olup olmadığı noktalarında olup uyuşmazlığın kira ilişkisinden kaynakladığı, davanın mutlak ticari dava da olmadığı anlaşılmıştır. Görev kurallarının kamu düzenine ilişkin olup, davanın her aşamasında resen dikkate alınması gerektiğinden HMK'nun 114/1-c ve 115/2 maddeleri gereğince mahkememizin görevsizliğine, görevsizlik nedeniyle davanın usulden reddine, görevli mahkemenin Bakırköy Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu sonuç ve kanaatine varılarak mahkememizin görevsizliğine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
GEREKÇE Dava, araç kiralama sözleşmesinden kaynaklı oluşan kira bedellerinin tahsili adı altında başlatılan icra takibinde belirtilen miktarın haciz tehdidi altında ödenmesinden bahisle geri iadesi istemli istirdat davasına ilişkindir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK'nun Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevini düzenleyen 4. maddesinin 1/a bendi gereğince kiralanan taşınmazların İcra ve İflas Kanunu'na göre ilamsız icra yolu ile tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar Sulh Hukuk Mahkemesinin görevine girmektedir. Mülga 1086 Sayılı HMUK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri Sulh Hukuk Mahkemesi olarak gösterilmiştir....
GEREKÇE Dava, araç kiralama sözleşmesinden kaynaklı oluşan kira bedellerinin tahsili adı altında başlatılan icra takibinde belirtilen miktarın haciz tehdidi altında ödenmesinden bahisle geri iadesi istemli istirdat davasına ilişkindir. 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK'nun Sulh Hukuk Mahkemelerinin görevini düzenleyen 4. maddesinin 1/a bendi gereğince kiralanan taşınmazların İcra ve İflas Kanunu'na göre ilamsız icra yolu ile tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar Sulh Hukuk Mahkemesinin görevine girmektedir. Mülga 1086 Sayılı HMUK'dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri Sulh Hukuk Mahkemesi olarak gösterilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklı alacak istemine ilişkindir. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira ilişkisine dayandığı, HMK'nın 4/a maddesi gereğince kira ilişkisinden doğan alacak davalarında sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. ... Sulh Hukuk Mahkemesi de, taraflar arasındaki sözleşmenin kira değil ortaklık sözleşmesi niteliğinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Türk Borçlar Kanununun 620. maddesinde "Adi ortaklık sözleşmesi, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir." hükmüne yer verilmiştir....
kira sözleşmesi olduğunun kabulü gerekir....
A.Ş'nin davacıya bayilik verdiği bayilik sözleşmesinde taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesinden bahsedilmediği veya kira sözleşmesine atıf yapılmadığı, bu hali ile her iki sözleşmenin birbirinden bağımsız olduğu, davacının taleplerinin kira ilişkisine dayandığından, uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerektiği, gerekçesiyle karşı görevsizlik kararı verilmiştir. 6100 Sayılı HMK'nun 4/1-a maddesinde, Sulh Hukuk Mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanun'una göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaları görürler, hükmüne yer verilmiştir. Somut olayda; dava, davacının maliki olduğu ... İli ... İlçesi ... Mah. ... ada ... parselin tapu kaydında bulunan kira şerhinin terkin edilmesine ilişkindir....
Dava;taraflar arasındaki kira ilişkisinden kaynaklı alacağın tahsili istemine ilişkindir. İspatın konusunu tarafların üzerinde anlaşamadıkları ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek çekişmeli vakıalar oluşturur. HMK’nun ispat yükünü düzenleyen 190. maddesine göre ispat yükü; kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanunun belirli delillerle ispatını emrettiği hususlar, başka delillerle ispat edilemez. Kural olarak kira ilişkisinin varlığını ve aylık kira bedelinin ne kadar olduğunu ispat külfeti davacıya, davalı tarafından kabul edilen kira bedelinin ödendiğinin ispat külfeti ise davalıya düşer.HMK' nun 200. maddesi uyarınca akdi ilişkinin varlığı ve aylık kira miktarının yazılı delille kanıtlanması gerekir....
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın 01/02/2016 başlangıç tarihli kira sözleşmesine dayalı davalı tarafından davacı aleyhine "kira farkı" açıklaması ile adi kira ve hasılat kiralarına özgü başlatılan icra takibinden kaynaklı olarak davacı tarafın menfi tespit talebinden ibaret olduğu, taraflar arasındaki ilişkinin kira sözleşmesine dayalı olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemelerin görevi kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında mahkemece resen göz önüne alınır....
kira nedeniyle alacaklı olduğunu ispatlayamamıştır....
