DAVA Davacı; davalı ile aralarında imzalanan 04.10.2012 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde aylık 13.907,99 TL sabit kira bedeli ve aylık ciro oranı üzerinden de %3 hasılat kirası ödenmesinin kararlaştırıldığını, paranın değer kaybetmesi nedeniyle günün ekonomik koşulları ve hakkaniyet kurallarına ek olarak kiralananın büyüklüğü, konumu ve emsal kiralar dikkate alındığında kira bedelinin rayicin gerisinde kaldığını ileri sürerek; kiralananın bulunduğu AVM'nin cazibe merkezi olması da gözetilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere sabit (asgari) kira bedelinin dava tarihinden itibaren 25.000 TL olarak, hasılat kirası ciro oranının ise aylık %10 olarak uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı; sözleşmede kira bedelinin artırılmasına dair hüküm bulunduğunu, tarafların sözleşme ile bağlı olup uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. III....
DAVA Davacı; davalı ile aralarında imzalanan 04.10.2012 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesinde aylık 14.998,38 TL sabit kira bedeli ve aylık ciro oranı üzerinden de %5 hasılat kirası ödenmesinin kararlaştırıldığını, günün ekonomik koşulları, TL'nin değer kaybetmesi ve hakkaniyet kurallarına ek olarak kiralananın büyüklüğü, konumu ve emsal kiralar dikkate alındığında kira bedelinin rayicin gerisinde kaldığını ileri sürerek; kiralananın bulunduğu AVM'nin cazibe merkezi olması da gözetilerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, sabit (asgari) kira bedelinin dava tarihinden itibaren 30.000 TL olarak, hasılat kirası ciro oranının ise aylık %10 olarak uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Davalı; sözleşmede kira bedelinin artırılmasına dair hüküm bulunduğunu, tarafların sözleşme ile bağlı olup uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. III....
Pandeminin olağanüstü hal sayılacağı ve kiracı, pandemiden etkilenerek iş hacminde düşme olmuş ise kira miktarının uyarlanabileceği dairemiz ve Yargıtay kararlarında kabul edilmektedir. Ancak, uyarlama davasının ayrı bir dava veya bu dava içinde karşı dava olarak öne sürülmesi gerekir. Bu yönü ile kiracı uyarlama davası açmadan, açılmış olan kira alacağı davasında uyarlama talebini def'i olarak öne süremez. Kiracı tarafından uyarlama konusunda açılmış bir dava bulunmadığına göre mahkemece bu konuda bir değerlendirme yapılmaması usul ve yasaya uygundur....
Mahkemece, 2006 yılı yıllık kira bedelinin, benimsenen bilikişi raporu doğrultusunda 79.540.000.000 TL olarak belirlenmesine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir. Taraflar arasındaki 10 yıl süreli ve 17.4.2003 başlangıç tarihli kira akdinin 5.maddesine göre ilk üç yıl kirası ihale ile belirlenmiş olup, sözleşmenin 27. maddesi ve eki kira ihale şartnamesinin 12.maddesi ile "üç yıllık kira süresinin bitiminden sonra her yılın kira miktarı günün koşulları dikkate alınarak Belediye Encümenince belirleneceği" öngörülmüştür. Sözleşmenin 27.maddesi hükmü ile kira bedelinin ne şekilde belirleneceği, belirtilmiş ise de, hangi kıstasların esas alıncağı kararlaştırılmamıştır. Sözleşmede davalı kiralayana kira bedelini tespit etme yetkisi verilmiş olmakla beraber, kiralayan bu hakkını kullanırken objektif hareket etme durumundadır. Hakkını kötüye kullanarak fahis bir fiat tespit etmesi halinde hakim bu belirlemeye müdahele eder....
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.” hükmü bulunmaktadır. Türk Borçlar Kanun'unun 345. maddesi gereğince, kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir....
taşınamadığını ve 3. şahıs bir kişiye işyerini işletebilmek için kira ödemesi yaptığını, müvekkilinin ilgili emsallerinden çok düşük bir kira geliri elde etmesinin haksızlık durumu oluşturduğunu, mevcut kiracı olarak bulunduğu taşınmaza davalının vermiş olduğu kira bedelinin yaklaşık iki buçuk katı kira ödemekte olduğunu, kira bedelinin 4.640,64 TL'den 10.000,00 TL uyarlanmasını ve 14.03.2023 tarihinden başlayarak ihtiyati tedbir uygulanmasını talep etmiştir....
Davalı borçlu tarafça kira miktarının belirlenmesi için uyarlama davası açıldığı ve bu davanın sonucunun beklenmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de; açılan bu dava, itirazın kaldırılması ve tahliye davasında bekletici mesele yapılamaz....
Sulh Hukuk Mahkemesi 2019/167 E. sayılı dosyasında Kira Uyarlama Davası'nda kira başlangıç tarihinin 21.02.2018 olduğunun beyan ve kabul edildiğini, yine davada kira artış oranının ÜFE'ye göre değil TÜFE'ye göre uyarlanması talepleri bulunduğunu, Bakanlar Kurulu kararı ile ülkede yaşanan ekonomik kriz nedeniyle tüm kira artış oranlarının TÜFE'ye göre yapılması hakkında karar alındığını, ancak tüm bunlara rağmen bilirkişice hesaplamaların ÜFE üzerinden yapılmış, olmasının gerekenden yüksek ve ödenmesi çok zorlayıcı bedellerin ortaya çıktığını, davalı tarafın icra takibinde kira başlangıç tarihinin 25.09.2017 tarihi olarak kabul edip işlem yapması ve ayrıca kira artış oranının da uyuşmazlık konusu olması sebebiyle takibe itiraz ettiklerini belirterek yerel mahkemece verilen kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER: 25.09.2017 başlangıç tarihli kira sözleşmesi, Alanya 3. İcra Müdürlüğünün 2019/2261 Esas sayılı dosyası, Alanya 2....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Somut olayda, davaya dayanak yapılan 04/.../2007 tarihli, ... yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinde asgari kira bedeli 130 €/ay/m² olarak kararlaştırılmış olup taraflar arasında düzenlenen ek protokol ile 01/03/2009 tarihinden itibaren asgari kira bedeli 85 €/ay/ m² olarak yeniden belirlenmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, kira ilişkisinden kaynaklanan kira tespiti ve uyarlama isteğine ilişkindir. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen 21.01.2013 tarihli ve 2013/1 sayılı Kararı uyarınca ve davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 6. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 20.06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
