DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere yapılan inceleme neticesinde; Dava; kira parasının değişen koşullara göre uyarlanması talebine ilişkin olup, davacı vekili dava dilekçesiyle; dava tarihinden itibaren muaccel hale gelen ay kirasının %50'sinin ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi; ihtiyati tedbir talebinin yargılamaya muhtaç olduğu ve dosya arasında tedbir kararı verilmesini gerektirecek yeterli delil bulunmadığı ve HMK'nın 389 ve devamı maddeleri uyarınca ihtiyati tedbirin yasal şartları oluşmadığı gerekçesiyle talebin reddine kararı vermiş, ara karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir....
İlk derece mahkemesince ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesi üzerine davacı vekili tarafından istinaf kanun yolu başvurusunda bulunulmuştur. Taraflar arasında 01/01/2018 başlangıç tarihli 2 yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğu hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. İhtiyati tedbir talebine gelince: 6100 sayılı HMK'nun onuncu kısmı "Geçici Hukuki Korumalar" başlığı altında ihtiyati tedbir müessesini düzenlemiştir. Aynı Yasa'nın “ihtiyati tedbirin şartları” başlıklı 389. maddesinin birinci fıkrasında "mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir" hükmü öngörülmüştür....
Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 15/11/2021 tarihli ara kararının HMK'nın 353/1- b-2 maddesi gereğince KALDIRILARAK, yeniden esas hakkında aşağıdaki hükmün kurulmasına; 1- Davacının ihtiyati tedbir talebinin reddine dair karara ilişkin itirazının KABULÜNE, Mahkemenin ihtiyati tedbir talebinin reddine dair 15/08/2021 tarihli ara kararın kaldırılmasına, 2- Davacı tarafından (son dönem kirası bilinmediğinden son dönem kirası tespit edildiğinde ilk derece mahkemesince teminat miktarının arttırılması hakkı saklı kalmak kaydıyla 2016- 2017 yılı sunulan kira sözleşmesindeki 27.200,00....
Bununla birlikte, ihtiyati tedbire karar verilirken tarafların çıkar dengesini ve ihtiyati tedbirin amacını hakimin gözetmesi gerekli ve zorunludur. Kanun koyucu, ihtiyati tedbir hakkında karar verecek olan hakime geniş bir takdir alanı bırakmışsa da; hakim, her somut olayda, ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini dikkatlice incelemeli ve hangi yasal sebebe ve hangi somut duruma göre ihtiyati tedbir kararını verdiğini kararında belirtmelidir. İhtiyati tedbir şartları mevcut değilse, Kanun'un öngördüğü ölçüde ispat edilememişse veya yaklaşık da olsa ispatı yargılamayı gerektiriyorsa ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir. HMK'nın 389. maddesindeki şartların mevcut olması ve talep halinde ise hakim, ihtiyati tedbire davanın her aşamasında karar verebilir....
Sulh Hukuk Mahkemesi 2021/639 Esas sayılı dosyasında davanın devam ettiğini bildirerek ilk derece mahkemesinin ihtiyati tedbir isteminin reddine dair ara kararının kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLER: 29.06.2018 tarihli yazılı kira sözleşmesi, ihale evrakları ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dava, 2886 sayılı yasa kapsamında imzalanan kira sözleşmesinin hitamından sonra kiralananın tahliye edildiği tarihe kadarki dönem için kiralayan idare tarafından talep olunan kullanım bedeli ile ilgili olarak borçlu olunmadığının tespitine, ihtiyati tedbir talebi ise dava konusu kullanım bedeli ile ilgili olarak takip başlatılmaması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davacı vekilinin ihtiyati tedbir istemine ilişkin olarak tensip ara kararı ile talebin reddine karar verilmiş, davacı vekili bu ara karara yönelik olarak istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
D.İş sayılı dosyası ile ihtiyati tedbir kararı alındığını, alınan ihtiyati tedbir kararı .... İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı dosyası ile yasal süresinde icraya konulduğunu beyanla, davanın kabulüne, finansal kiralama sözleşmesinin feshinin tespitine, finansal kiralamaya konu malın teslim alındığı şekilde iadesine/istirdatına, .... Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ... D.İş ... K. numaralı ihtiyati tedbir kararının açılan iş bu davanın kesinleşinceye kadar devamına karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir. CEVAP: Dava dilekçesi davalıya usulüne uygun tebliğ edilmiş, davalı davaya cevap vermemiştir. GEREKÇE Dava; Taraflar arasında akdedilen 22/06/2018 tarih ... numara ile tescilli ... numaralı Finansal Kiralama Sözleşmesinin feshinin tespiti ile finansal kiralama sözleşmesine konu malların aynen iadesi isteminden ibarettir. .... Asliye Ticaret Mahkemesinin ......
İlk derece mahkemesince 20/10/2021 tarihli ara karar ile ihtiyati tedbir talebinin %15 teminat karşılığında kabulüne karar verilmiş, davalı vekilince ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karşı yapılan itiraz reddedilmiş bu ara karar davalı vekilince istinaf edilmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 341/1 maddesinde, "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir." denmiştir....
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 390/3.maddesinde tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmesi gerekmesi hükme bağlanmıştır. Somut olayda her ne kadar Konya 13. İcra Dairesinin 2020/4706 esas sayılı icra takibinin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir talebinde bulunulmuş ise de açılan davanın icra takibinden sonra İİK'nın 72. maddesine dayalı olarak açılan istirdat (menfi tespit) davası olması nedeniyle aynı maddenin 3. fıkrası gereğince ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyecektir. Türk Hukukunda hakimin aydınlatma görevi tarafların taleplerinin açıklatılmasına ilişkin olup, taleplerin yönlendirilmesi veya hatırlatılması bu kapsam dışında kalmaktadır....
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 390/3.maddesinde tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmesi gerekmesi hükme bağlanmıştır. Somut olayda her ne kadar Konya 13. İcra Dairesinin 2020/4706 esas sayılı icra takibinin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir talebinde bulunulmuş ise de açılan davanın icra takibinden sonra İİK'nın 72. maddesine dayalı olarak açılan istirdat (menfi tespit) davası olması nedeniyle aynı maddenin 3. fıkrası gereğince ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyecektir. Türk Hukukunda hakimin aydınlatma görevi tarafların taleplerinin açıklatılmasına ilişkin olup, taleplerin yönlendirilmesi veya hatırlatılması bu kapsam dışında kalmaktadır....
Aynı taraflar arasında aynı kira sözleşmesi ile ilgili olarak aynı hukuki ihtilaf sebebi ile (kira artış oranının sözleşmeye göre mi uygulanacağı yoksa TBK'nun 344/1.maddesine göre mi uygulanacağı) açılan menfi tespit davalarında ilk derece mahkemelerince verilen ihtiyati tedbir kararları ile ilgili olarak dairemizce "İhtiyati tedbir talep tarihi ve en geç ihtiyati tedbir kararının verildiği tarih itibarıyla ihtiyati tedbir isteyen davacı aleyhine henüz davalı tarafından icra takibi başlatılmadığı, İİK'nın 72/2. maddesinde açıkça belirtildiği üzere ortada durdurulmasına karar verilebilecek bir icra takibi bulunmadığı gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirme ile ilk derece mahkemesince İİK'nın 72/2. maddesinde aranan koşul gerçekleşmediği halde yazılı şekilde ihtiyati tedbire itirazın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
