Esas ve ... esas sayılı İcra taleplerinden dolayı ve ayrıca henüz takibe konulmamış bonolardan dolayı menfi tespit ve takiplerinin iptali takibine ilişkin olması, İ.İ.K 72.maddesine göre "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir.İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar....
İlk derece mahkemesinin 23/05/2022 tarihli ara kararında;"...tedbir talebinin yaklaşık ispat sağlanamadığından ve yargılamanın esasına etki edecek yönde olmasından dolayı reddine ..." şeklinde karar verilmiştir. Dava; kira bedelinin uyarlanması davasında ihtiyati tedbir talebine ilişkindir. Davanın 29/04/2022 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır. Taraflar arasında 27/06/2022 başlangıç tarihli, 15 yıl süreli kira sözleşmesinin bulunduğu, Diyarbakır İli, Kayapınar İlçesi, Kayapınar Mahallesi, 625 ada, 6 parsel sayılı kiralanan için T5 Şirketi olduğu, aylık kira bedelinin 62.500,00 AVRO+KDV TL olarak belirlendiği, Mahkemenin 11/05/2022 tarihli ara kararı ile tedbir talebinin reddine karar verildiği, davacı vekilinin 17/05/2022 tarihli itirazı üzerine 23/05/2022 tarihli 2. Ara karar ile ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. HMK 394/4 md. " İtiraz dilekçeyle yapılır....
TEDBİRE İTİRAZ: Davalı vekili itiraz dilekçesinde; "davalıya yapılan tebligatın usulsüz olduğunu, konulan ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına" karar verilmesini istemiştir. TEDBİRE İTİRAZIN DEĞERLENDİRİLMESİ KARARI: İtiraz üzerine açılan duruşmada, ilk derece mahkemesince özetle; "icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine ilişkin tedbire yapılan itirazın kabulüne, tedbirin kaldırılmasına" karar verilmiştir. İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili dilekçesinde özetle: "Davanın mahiyeti gereği, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğini, ancak icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilebileceğini, mahkeme kararının hatalı olduğunu" ifade ederek, ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir....
DELİLLER: Dava; kira sözleşmesi ve tüm dosya kapsamı. GEREKÇE: Dava, kira sözleşmesinden kaynaklanan murazanın giderilmesi istemine ilişkin olup istinafa konu karar 12/01/2022 tarihli ihtiyati tedbir talebinin reddine dair karar olup davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi gereğince; istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir. HMK'nın 390. maddesine göre ihtiyati tedbir, dava açılmadan önce, esas hakkında görevli ve yetkili olan mahkemeden; dava açıldıktan sonra ise ancak asıl davanın görüldüğü mahkemeden talep edilir. İstinafa konu karar ihtiyati tedbir talebine yönelik olup dava açıldıktan sonra ihtiyati tedbir kararının asıl görevli mahkemesinden istenmesi gerektiği temel ilke olup görev hususunun mahkemesince re’sen yargılamanın her aşamasında öncelikle gözetilmesi gerekir....
İş sayılı dosyadan kiralanın müvekkili şirkete tesliminin sağlanmasına yönelik olarak ihtiyati tedbir kararı verildiğini belirterek finansal kiralamaya konu malların müvekkiline aynen iadesine karar verilmesini talep ile dava etmiştir....
Bu iddia yargılamaya muhtaç olmakla birlikte dava konusu çek; ihtiyati tedbire ilişkin ara kararın verildiği tarihten önce davalı tarafından 28/02/2022 tarihinde icra takibine konu edilmiştir. Bu açıklamalar karşısında davacı tarafından açılan dava İİK 72. maddesine dayalı icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası ve bu dava içerisinde talep edilen çekin istirdatı talebidir. Mahkemece icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, ara karar tarihinde devam eden icra takibinin durdurulmasına ve çek üzerine ödeme yasağı konulmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İcra ve İflas Kanunu'nun 72/3. maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, Dosya kapsamında yapılan incelemede; davacı vekilince Mersin İli, Akdeniz İlçesi, Mahmudiye Mahallesi, Zafer Çarşısı, No: 127 sayılı iş yeri kiracısı olan davacının kira sözleşmesinin tek taraflı olarak fesih ve tahliye taleplerinin hukuka aykırılığının tespiti ile iş yerinin kullanımını engelleyici her türlü tasarrufun ve tahliyenin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulması talebine ilişkin olduğu, mahkemenin 30/01/2023 tarihli ara kararına karşı davacı vekilince istinafa gelindiği anlaşılmıştır. 6100 sayılı HMK'nun 341/1 maddesinde, "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir." denmiştir....
Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen de kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmış olup, Dosya kapsamında yapılan incelemede; davacı vekilince Mersin İli, Akdeniz İlçesi, Mahmudiye Mahallesi, Zafer Çarşısı, No:10, No:11, No:12 sayılı iş yerlerinin kiracısı olan davacının kira sözleşmesinin tek taraflı olarak fesih ve tahliye taleplerinin hukuka aykırılığının tespiti ile iş yerinin kullanımını engelleyici her türlü tasarrufun ve tahliyenin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulması talebine ilişkin olduğu, mahkemenin 30/01/2023 tarihli ara kararına karşı davacı vekilince istinafa gelindiği anlaşılmıştır. 6100 sayılı HMK'nun 341/1 maddesinde, "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir." denmiştir....
Bu açıklamalar ışığında, salgın (pandemi) hastalık sebebiyle, kira sözleşme koşullarının (kira bedelinin) uyarlanmasına ilişkin açılan davada şartların gerçekleşmesi durumunda ihtiyati tedbir kararı verilmesinin HMK m.389 vd. hükümlerine uygun olduğundan, Ankara 15. Bölge Adliye Mahkemesinin, kira bedelinin uyarlanması davasında, davanın ve uyuşmazlığın esasını halleder şekilde ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin kararına karşı yapılan istinaf talebinin reddine ilişkin kararı yerinde değildir." şeklinde karar verildiği de bilinmektedir. COVİD-19 pandemisi ve bu pandemi ile ilgili olarak alınan tedbirler bilinmekte olup, bu pandeminin bir çok sözleşme yönünden mücbir sebep oluşturacağı uyuşmazlık konusu değildir....
Davanın ihtiyati tedbir talepli olarak açıldığı, mahkemenin 30.12.2020 tarihli ara kararı ile ihtiyati tedbir talebini reddettiği, davacı vekilinin ara kararı istinaf ettiği ve dairemizin 2021/276 Esas, 2021/357 Karar sayılı ilâmı ile kararın kaldırılıp; dosyanın dava şartı ve yetki itirazı talebinin öncelikle değerlendirilmesi gerekçesiyle dosyanın ilk derece mahkemesine gönderildiği anlaşılmıştır. Dava, Bursa 2. Sulh Hukuk Mahkemesince 2020/1439 Esas sayısına kaydedilmiş ve yapılan yargılama sonucunda davalı tarafın yetki itirazının kabulüne ve dosyanın İstanbul Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Dairemizin ihtiyati tedbir talebine ilişkin istinaf incelemesinin yapıldığı, 2021/276 Esas sayılı kararımızda ihtiyati tedbir talebi asıl dava ile birlikte yapıldığı takdirde ihtiyati tedbir talebinden önce dava şartlarının bulunup bulunmadığının mahkemece incelenmesi gerektiği belirtilmiştir....
