Hak ve nesafete uygun kira belirlenirken en son ödenen aylık kira bedeline endekse (ÜFE) göre artış yapılarak belirlenen kiradan daha düşük olmayacak şekilde taşınmazın boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira bedelinden, davalının eski kiracı olduğu gözetilerek hakkaniyete uygun bir miktarda indirim yapılması gerekmektedir. Taraflar arasında imzalanan 19.01.2011 başlangıç tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesi hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşme ile aylık kira bedeli 900.TL olarak belirlenmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde ise aylık 1600.TL kira parası getirebileceği belirtilmiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; kira bedelinden hakkaniyet ve nesafet ilkelerine göre indirim yapılmasını gerektirir bir durumun davada bulunmadığını, taraflar arasındaki kira sözleşmesinin 2012 yılına ait olup davalı kiracının yıllardır bilirkişilerce belirlenen aylık kira bedeli kadar tutarı yıllık kira bedeli olarak ödediğini, bu hususun indirim yapılmasının hakkaniyete aykırı olduğu gerçeğini ortaya koyduğunu, indirim yapılmasının hakkaniyete aykırılık oluşturacağını, yıllarca ancak aylık kira bedeli tutarı kadar yıllık kira bedeli alabilen müvekkillerinin hak kaybını çoğaltacağını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir....
Ancak davalının eski kiracı olduğu gözetilerek kira bedelinden % 5- % 20 oranında hakkaniyete uygun bir miktarda indirim yapılması gerekmekte iken bu orandan fazla indirim yapılarak kira bedelinin tespiti doğru olmamış ise de bu hususta istinaf olmadığı gibi % 5- % 20 oranında indirim yapılması halinde belirlenecek kira bedelinin istinaf eden davalı aleyhine olduğu değerlendirilerek; Davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1- b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermek gerekmiştir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 29/06/2021 NUMARASI : 2019/40 ESAS 2021/637 KARAR DAVA KONUSU : Kira (Kira Parasında İndirim Yapılması İstemli) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı kuruma ait olan Balıkesir Karesi Eski Kuyumcular Mah. No:18 adresinde bulunan taşınmazı, 15.12.2016 tarihinde aylık 20.100,00 TL kira bedeli ile kiraladığını, Balıkesir de mevcut bir A.V.M. 'nin yanında ikinci, daha büyük bir A.V.M.’nin açılmasının, konfeksiyon işi yapan davacıyı ekonomik olarak derinden etkilediğini, davacının bulunduğu Milli Kuvvetler Caddesi üzerinde LCW gibi önemli firmaların da yer aldığı iş yerlerinin kapanmaya başladığını, hali hazırdaki kira bedelinin fahiş olması nedeniyle, 20.100,00 TL olan aylık kiranın 7.500,00 TL olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
Davacı vekili, dava dilekçesinde, davaya konu kiralananın 2014 yılı kira bedelinin bölge rayicine uygun hale getirilmesi için 08/10/2013 tarihinde davalıya 01/01/2014 olan yeni dönem başlangıcından itibaren kirasını aylık 700,00 TL üzerinden ödemesinin ihtar edildiğini; müvekkilinin 08/10/2013 tarihli ihtarnamesine davalı tarafından herhangi bir cevap verilmediği ve kira parasında artışa da gidilmediğini; bu nedenlerle 01/01/2014 tarihinde başlayan yeni döneme ilişkin kira parasının dönem başından itibaren 700,00 TL olarak belirlenmesine, karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur....
Mahkemece hükme esas alınan 05.06.2014 tarihli bilirkişi raporunda taşınmazın boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde 17.500,00 TL kira getirebileceği belirtilmiş olup mahkemece davacının eski kiracı olması nedeniyle kira parasında hakkaniyet indirimi yapılarak yıllık kira parası 14.000,00 TL olarak tespit edilmiş ise de; Tespit edilen kira parası son dönem ödenen kira parasından az olamaz.Bu durumda davacı kiracı tarafından 01.08.2007-01.08.2008 dönemi için ihtirazi kayıt konulmaksızın 19.853,00 TL kira parası ödendiğine göre ödenenden aza hükmedilemeyeceği gözetilmeksizin aylık kira bedelinin 14.000,00 TL olarak tespitine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
Kabule göre de; Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre taraflar arasında kira parasında uyuşmazlık çıkıp kira tesbit davası açılması halinde; kira sözleşmesinde öngörülen artış şartı ancak yenilenen ilk dönem için geçerli kabul edilmektedir. Mahkemece, 1993 tarihli kira sözleşmesinde öngörülen artış şartının aradan onca yıl geçtikten sonra geçerli olduğundan bahisle hüküm tesisi doğru görülmemiştir. Yapılacak iş; taraflar arasındaki kira ilişkisi uzun süreden beri devam ettiğinden, kira parasını 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. uyarınca hak ve nesafet uygulamasına göre saptamaktır. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 12.7.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
No: 129/B Ümitköy adresinde bulunan AVM bünyesindeki işyeri için düzenlenen 01/01/2019 tarihli kira sözleşmesinde yazılı aylık 20.000,00 TL kira bebedelinde TBK 307.madde gereği % 40 oranında indirim yapılmasına, böylelikle indirim sonucu kira bedelinin aylık 12.000,00 TL olarak belirlenmesine karar verilmesini, davalı tarafça önemli ayıplar kira sözleşmesi düzenlendiği tarihte dahi bilindiğinden TMK 307.maddesi gereği taraflar arasında kira akdinin düzenlendiği 01/01/2019 tarihinden itibaren taşınmazın bu ayıpların giderilmemesi nedeniyle davacı müvekkilce tahliye edildiği 29/05/2020 tarihine kadar yatırılan tam kira bedellerine ilişkin mahkemece kira bedelinde indirim yapılan orana göre bu süreçte davacı tarafından davalıya fazla yatırılmış olan kira bedelleri için şimdilik HMK 107.madde gereği belirsiz alacak davası olarak 100,00 TL’nin fazla kiraların yatırıldığı tarihlerden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalı taraftan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini, TBK 304...
Maddesindeki koşulların oluştuğunu, nitekim kira sözleşmesinin 10.maddesinde de bu gibi durumlarda kira bedelinden indirim talep edilebileceğinin belirtildiğini, son taksit itibariyle sözleşmeyi değişen koşullara uyarlayarak kira bedelinde % 75 indirim yapılması, aksi takdirde mahkeme tarafından tespit edilecek oranda indirim yapılmasını talep ettiklerini, mevcut kira süresi içerisinde iş yerinin uzun bir zaman kapalı olması nedeni ile mücbir sebep nedeni ile çalışılamayan günler ve salgının etkisinin devam etmesi nedeni ile kira süresinin 1 yıl süreyle uzatılmasını, son taksit için % 75 oranda indirim yapılarak ödenmesi yönünde teminatsız olarak ihtiyati tedbir uygulamasını talep etmekle birlikte, aksi takdirde teminatlı olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira parasının tesbiti istemli Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira parasının tesbiti istemli davasına dair karar, davalı ve davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava yeni dönem için kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir....
