Türk Borçlar Kanunu Genel Hükümlere tabi olan yerlerde ise akit kural olarak sözleşmede öngörülen süre hitamında sona erer ve mecurun kira parası hakkında taraflar arasında anlaşmazlık bulunması durumun da kira akdinin asli unsurlarından olan kira bedeli konusundaki uyuşmazlık nedeniyle artık devam eden bir kira sözleşmesinin varlığından söz etme olanağı yoktur....
Talep tarihine ve kiracı üzerindeki etkilerin devam ettiği aylara göre bu sürenin 17 aydan daha az olması ya da bir kira dönemini kapsamayıp, bir kaç ay devam etmesi dahi mümkündür. O halde, mahkemece kira uyarlamasına karar verilen aylar belirli olup bu aylar yönünden uyarlama yapılmasa idi ödenecek toplam kira bedeli ile uyarlama sonucunda ödecek toplam kira bedeli arasındaki fark kabul edilen dava değeri olarak benimsenmeli, harç ve vekalet ücreti buna göre belirlenmelidir. SOMUT DAVA : Bu genel açıklamanın ardından dairemizce kiranın uyarlanması talebi ile açılan somut davada uyarlama koşullarının oluşup oluşmadığı değerlendirilmiştir. Davacının Çekirge Devlet Hastanesi kantinini 25.02.2020 tarihinde yapılan ve yer tesliminden itibaren bir yıl süreli kira sözleşmesi ile kiraladığı, yer tesliminin 05.03.2020 tarihinde yapıldığı, buna göre davacının bu yeri ihale ile 05.03.2020- 05.03.2021 tarihleri arasındaki dönem için bir yıllığına kiralamış olduğu anlaşılmaktadır....
Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Somut olayda, davaya dayanak yapılan 04/.../2007 tarihli, ... yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinde asgari kira bedeli 130 €/ay/m² olarak kararlaştırılmış olup taraflar arasında düzenlenen ek protokol ile 01/03/2009 tarihinden itibaren asgari kira bedeli 85 €/ay/ m² olarak yeniden belirlenmiştir....
Mahkemece; bozmaya uyma kararı verilerek yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne, 135 nolu parsel yönünden kira bedelinin aylık 8.000 TL, 54 nolu parsel yönünden kira bedelinin aylık 4.000 TL olarak uyarlanmasına karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-) Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delilerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-) Davalı vekilinin vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazı yönünden ise; Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 9. maddesinde yer alan kira bedelinin tespiti ve uyarlama davalarında mahkemece tespit olunan kira bedeli farkının bir yıllık tutarı üzerinden tarifenin üçüncü kısmı gereğince hesaplanacak nispi vekâlet ücretine hükmedileceği düzenlemesine göre tespit edilen yıllık brüt kira bedelinden davalı tarafından ödenen yıllık brüt kira bedeli çıkartılarak, aradaki fark üzerinden davacı yararına vekalet ücreti ve reddedilen kısım...
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 24/05/2023 NUMARASI : 2023/1065 DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Konya 3....
Davalı ise, sözleşmede kiranın artış hükmü bulunduğunu, uyarlama şartları olmadığını savunmuştur. Mahkemece uyarlama şartları bulunmadığı kabul edilerek, sözleşmenin 9.maddesindeki kiranın artış hükmü gereğince hesaplanan 3.236 YTL'nin kira bedeli olarak tespitine, karar verilmiştir. HUMK'nun 74.maddesi gereğince hakim taleple bağlıdır. Mahkemece talep edilmeyen bir konuda karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. 2-Bozma nedenine göre, davacının tüm davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiş. SONUÇ: Birinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen kararın davalı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacının tüm davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 2.11.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira (uyarlama istemli) davasına dair karar, davacı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Hüküm temyiz isteminde bulun davacı vekiline 25.03.2013 tarihinde tebliğ olunmuş, temyiz dilekçesi sekiz günlük yasal süre geçtikten sonra 03.04.2013 tarihinde verilmiş olduğundan 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 432/4.maddesi ve 1.6.1990 gün 1989/3,1990/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince temyiz isteminin REDDİNE, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 29.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira tespiti istemine ilişkin davada İzmir 5. Sulh Hukuk ve İzmir 8. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava kira tespiti istemine ilişkindir. Sulh Hukuk Mahkemesi, talebin uyarlama davası olarak görülebilir olmasına ve yıllık kira bedeli miktarına göre görevsizlik kararı vermiştir. Asliye Hukuk Mahkemesi de, dava dilekçesindeki anlatıma göre istemin açıkça kira tespitine ilişkin olmasına ve kira tespiti davalarının da HUMK’nun 8. maddesi gereğince sulh hukuk mahkemelerinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Dava kira sözleşmesinden kaynaklanan kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir....
Y A R G I T A Y K A R A R I Davada, taraflar arasında akdedilen 26.12.2005 tarihli kira sözleşmesi ve ek protokol hükümlerine göre ikinci beş yıllık dönemin başlangıcı olan 09.11.2011 tarihinden itibaren 53 325 USD+KDV kira bedeli talep edilmesinin 4531 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkındaki Kanuna ve yeni Borçlar Yasası ile SPK mevzuatına uygun bulunmadığı ileri sürülerek yabancı para ile belirlenen ilk dönem kira parasının ikinci dönem içinde uygulanmasına; bu olmadığı takdirde kira parasının Türk parasına uyarlanarak %12,5'i aşmayacak oranda hakkaniyete uygun kira bedelinin belirlenmesi istenilmiştir....
Savaşı ve buna bağlı göç hareketi de taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen sözleşme harici olağanüstü bir durum olduğunu, göç dalgasından sonra kira bedellerinde meydana gelen artış oranlarına bakıldığında, bu durumun mevcut kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengeyi önemli ölçüde bozduğu, Antalya İli özelinde ise göç dalgasından sonra kira bedellerinde çarpıcı bir artışın söz konusu olduğu ve yine Antalya İli özelinde mevcut kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin daha çok bozulduğunun ileri sürülebileceğini, şu durumda kiraya verenden mevcut kira bedeli karşılığında kiracının kiralananı kullanmasına katlanmasını beklemenin dürüstlük kuralına aykırılık teşkil edeceğini, bildirerek davaya konu mezkurun kira bedelinin emsal kira araştırması yapılarak, yeniden tespit edilerek arttırılması ve günümüz ekonomik koşullarına göre uyarlanması ve dava süresince kira bedeline ilişkin olarak ihtiyati tedbir uygulanması(Yargıtay 3....
