SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 24/05/2023 NUMARASI : 2023/1065 DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Konya 3....
Y A R G I T A Y K A R A R I Davada, taraflar arasında akdedilen 26.12.2005 tarihli kira sözleşmesi ve ek protokol hükümlerine göre ikinci beş yıllık dönemin başlangıcı olan 09.11.2011 tarihinden itibaren 53 325 USD+KDV kira bedeli talep edilmesinin 4531 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkındaki Kanuna ve yeni Borçlar Yasası ile SPK mevzuatına uygun bulunmadığı ileri sürülerek yabancı para ile belirlenen ilk dönem kira parasının ikinci dönem içinde uygulanmasına; bu olmadığı takdirde kira parasının Türk parasına uyarlanarak %12,5'i aşmayacak oranda hakkaniyete uygun kira bedelinin belirlenmesi istenilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira (uyarlama istemli) davasına dair karar, davacı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Hüküm temyiz isteminde bulun davacı vekiline 25.03.2013 tarihinde tebliğ olunmuş, temyiz dilekçesi sekiz günlük yasal süre geçtikten sonra 03.04.2013 tarihinde verilmiş olduğundan 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 432/4.maddesi ve 1.6.1990 gün 1989/3,1990/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince temyiz isteminin REDDİNE, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 29.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Savaşı ve buna bağlı göç hareketi de taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen sözleşme harici olağanüstü bir durum olduğunu, göç dalgasından sonra kira bedellerinde meydana gelen artış oranlarına bakıldığında, bu durumun mevcut kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengeyi önemli ölçüde bozduğu, Antalya İli özelinde ise göç dalgasından sonra kira bedellerinde çarpıcı bir artışın söz konusu olduğu ve yine Antalya İli özelinde mevcut kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin daha çok bozulduğunun ileri sürülebileceğini, şu durumda kiraya verenden mevcut kira bedeli karşılığında kiracının kiralananı kullanmasına katlanmasını beklemenin dürüstlük kuralına aykırılık teşkil edeceğini, bildirerek davaya konu mezkurun kira bedelinin emsal kira araştırması yapılarak, yeniden tespit edilerek arttırılması ve günümüz ekonomik koşullarına göre uyarlanması ve dava süresince kira bedeline ilişkin olarak ihtiyati tedbir uygulanması(Yargıtay 3....
bulunduğu yerin çevresinin şehirleşme açısından geçirdiği dönüşüm ile günümüz koşullarında ödenmekte olan kira bedeli oldukça cüzi kaldığını, müvekkilinin uzun zamandır cüzi miktarda kira bedeli aldığını, günümüz emlak piyasasına bakıldığında en kötü standartlarda olarak adlandırılacak konutların dahi kirası 7000TL'den başladığını, müvekkili işbu kira bedelinin arttırımı davasının sonuçlanmasına kadar geçecek sürede telafi edilemeyecek zarara uğrayacağını,bu nedenle ilk derece mahkemesinden ihtiyaten tedbir kararı verilerek tedbiren aylık 15.000TL kira bedeli ödenmesine karar verilmesi talep edildiğini, ancak ilk derece mahkemesince ihtiyati tedbir kararının reddine karar verildiğini, yerel mahkemece uyarlama koşullarının oluşup oluşmadığının yargılamayı gerektirmesi nedeni ile reddedildiğini, yerel mahkemece redde ilişkin gösterilen gerekçenin yerinde olmadığını, zira ihtiyati tedbirin tüm şartları somut olay bakımından oluşmakla birlikte ihtiyati tedbir yargılamasında tam bir ispata...
Sözleşmede kira bedeli başlığı altında " bir aylık net kira bedelinin ilk beş yıl için mağazanın KDV arındırılmış aylık net satışının %1'i , sonraki yıllar %2'si olduğu" kararlaştırılmıştır. Davacı dava dilekçesinde davalının kiralananın çok yakınında yeni bir market açtığını belirterek sonradan değişen bu durum sebebiyle edimler arası dengenin katlanılamayacak derecede bozulduğunu belirterek yıllık enflasyon oranı dikkate alındığında yıllara göre net satış bedeli ve elde edilen kar hesaplanarak kira bedelindeki düşüşün tespitini ayrıca mahrum kaldığı karın tahsilini istemiştir. Davacının davasında kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması istemi olup olmadığı hususu anlaşılamamıştır. Sözleşme hukukuna egemen olan sözleşmeye bağlılık (Ahde Vefa) ilkesi, hukukumuzda da kabul edilmiştir. Bu ilkeye göre, sözleşme yapıldığı andaki gibi aynen uygulanmalıdır....
sözleşmesinin dava yoluyla uyarlama yoluna gidilme durumu hasıl olduğunu, ► Yerel mahkeme devam eden bir kira akdi olmadığı gerekçesiyle kira uyarlama talep edilemeyeceği kararı verdiğini, ancak verilmiş olan bu kararın hukuka aykırı olduğunu, kira uyarlama davası açıldığı tarihte müvekkili T1 ileT5 arasında imzalanan kira akdini hala devam ettiğini, beyan ederek istinaf isteminde bulunmuştur....
Somut olayda davacı aralarındaki kira sözleşmesinin uzun süreli olduğunu, ödenen kira bedelinin çok düşük kalması nedeniyle sözleşmedeki dengenin kiralayan davacı aleyhine bozulması nedeniyle aylık kira bedelinin 180.000.00 YTL olarak uyarlanmısını istemiştir. Gerçekten de davalı kiracı ile taşınmazın önceki maliki arasında düzenlenen 1.8.1995 tarihli ek protokolde kira bedelinin her yıl banka yönetim kurulu kararı ile belirleneceği açıkca belirtilmiştir. Bu şekildeki bir kararlaştırma karşısında yani kira bedelinin belirlenmesi yetkisi mal sahibine tanındığına göre uyarlama davasının koşullarının oluşmadığı düşünülebilir. Ancak davalı kiralayan tarafından belirlenen kira bedeli davalı tarafından kabul edilmemekle taraflar arasında kira bedelinin miktarı yönünden bir muaraza yaratılmış olduğunun kabulü gerekir....
Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar. Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur....
DAVA KONUSU : Kira (Kira Parasının Tesbiti İstemli) KARAR : Isparta 1....
