SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 03/06/2021 NUMARASI : 2020/117 ESAS 2021/681KARAR DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Antalya 8....
Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabileceği, uyarlama koşullarının bulunup bulunmadığı değerlendirilerek neticesine göre bir karar verilmesi gerekirken, kira tespiti yönünde hüküm kurulmuş olmasının doğru görülmediği, sair uyarlama koşullarına ilişkin talimat yazılarak uzman bilirkişi görüşü alınması mümkün ise de uyarlama davalarında da sair kıstaslarla beraber değerlendirilecek olan sözleşmenin yapıldığı tarih ile davanın açıldığı tarih arasında, kiralananın ve çevresel özelliklerinin, emsal kiraların , davaya konu kira ilişkisine yansımalarının mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenecek rapor ile irdelenmesi mümkündür....
No: 19/11 İskenderun adresinde kiracı olduğunu, kiracının 2014 senesinde bankaya kira bedeli olarak 430 TL yatırdığını, 2015 senesinde 465 TL ve 2016 senesinde 500 TL yatırdığını, ancak daha önceki vakıf yöneticisinin mahkeme tarafından vakfı zarara uğratması ve kira bedellerini çok düşük bedellerle akdetmesi karşılığında azledildiğini, vakfın daha fazla zarara uğramaması için bu davanın açıldığını, dava konusu yer için ödenmekte olan kira bedelinin mecurun bulunduğu çevredeki emsal kira bedelleri, yüz ölçümü ve özellikleri itibariyle hak ve nesafet ilkeleriyle bağdaşmayacak ölçüde fevkalade az olduğunu, adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin uyarlanmasını, aylık 500 TL olan kira bedelinin dava tarihinden itibaren 1.050 TL 'ye çıkarılmasını talep ve dava etmiştir. CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Açılan davayı kabul etmediğini, kira bedeli uyarlama davasının şartlarının Borçlar Kanununun 138....
DAVALI VEKİLİ CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE;Kira bedeli uyarlama davasının şartlarının Borçlar Kanununun 138. Maddesinde ayrıntılı şekilde anlatıldığını, uyarlama davası açılabilmesi için öncelikle olağanüstü bir halin varlığının gerektiğini, bununla birlikte olağanüstü durumun ifayı borçlu aleyhine değiştirmiş olması gerektiğini, davacı tarafça açılan kira uyarlama davasının şartlarının oluşmadığını, eski vakıf yöneticisi Sami Baki hakkında Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nce açılan davaların kesinleşmediğini, eski yönetici hakkında açılan davaların hiçbir aşamasında eski yönetici hakkında kira sözleşmelerini çok düşük bedellerle aksetmesinden söz edilmediğini, İskenderun 1....
bu talebin de reddine karar verildiği davacının ise 18.02.2021 tarihli dilekçesi ile mahkemenin 05.02.2020 tarihli ilk ihtiyati tedbir talebinin reddine dair ara kararını istinaf ettiği istinaf üzerine dosyanın tebliğ süreci devam ederken mahkemece işin esası hakkında; " dava tarihi itibarıyla geçmişe yönelik kira uyarlama talepleri ve kira bedelinden muaf tutulma taleplerinin kabul edilmeyeceğinden, uyarlama davaları, tarafların kira tespit davası açma olanakları bulunmadığı, başlangıçta eşit olan tarafların çıkar dengesinin zaman içinde tarafların iradesi dışında bozulması durumunda ve kısa süreli sözleşmelerde değil, uzun ve sürekli borç ilişkilerinde söz konusu olabileceğinden, uyarlama davalarında, sözleşmenin başlangıcından itibaren başlamak suretiyle dava tarihinden geriye doğru kira parası uyarlanamayacağından davanın reddine" dair karar verildiği bu hususunda davacı tarafından istinaf edildiği anlaşılan olayda; Dava, kira bedelinin uyarlanması talebi hakkındadır....
bu talebin de reddine karar verildiği davacının ise 18.02.2021 tarihli dilekçesi ile mahkemenin 05.02.2020 tarihli ilk ihtiyati tedbir talebinin reddine dair ara kararını istinaf ettiği istinaf üzerine dosyanın tebliğ süreci devam ederken mahkemece işin esası hakkında; " dava tarihi itibarıyla geçmişe yönelik kira uyarlama talepleri ve kira bedelinden muaf tutulma taleplerinin kabul edilmeyeceğinden, uyarlama davaları, tarafların kira tespit davası açma olanakları bulunmadığı, başlangıçta eşit olan tarafların çıkar dengesinin zaman içinde tarafların iradesi dışında bozulması durumunda ve kısa süreli sözleşmelerde değil, uzun ve sürekli borç ilişkilerinde söz konusu olabileceğinden, uyarlama davalarında, sözleşmenin başlangıcından itibaren başlamak suretiyle dava tarihinden geriye doğru kira parası uyarlanamayacağından davanın reddine" dair karar verildiği bu hususunda davacı tarafından istinaf edildiği anlaşılan olayda; Dava, kira bedelinin uyarlanması talebi hakkındadır....
Mahkemece; bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre aksi ileri sürülüp kanıtlanmadıkça sözleşmedeki kira parasının rayice uygun ve serbest iradeyle belirlendiği ve "uyarlama" koşullarının bulunmadığı belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir. Somut olayda davacı (kiracı) talebi, 1 yıllık sözleşmeden sonra yenilenen ilk dönemin kira parasının indirilerek tesbit edilmesi isteğine yöneliktir. Açıklanan niteliği ve dayanağı itibariyle bu dava ve talep uyarlama olmayıp, HUMK'nun 8/2 maddesi kapsamında kira parasının tesbitidir. Yeni dönem kira parasının, ekonomik nedenlerle genel fiyat artışlarının altında gerçekleştiğinin ileri sürülmesi halinde bunun somut dayanakları ile kanıtlanması, hakimde bu yönde bir kanaat oluşması gerekir. Mahkemece, hükme dayanak yapılan bilirkişi raporu yeterli somut araştırmayı içermemektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki kira bedelinin uyarlanması davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı, davalı ile aralarında 04.12.2008 başlangıç ve 15 yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğunu, davalı kiracının halen aylık 3.912,76TL + KDV kira bedeli ödediğini, taşınmazın bulunduğu bölgedeki gelişmelere göre ödenen kira bedelinin çevredeki kira artışları ve rayicin altında olduğunu, işyerinin değerinin çok arttığını ileri sürerek, 15.06.2015 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 7.500TL + KDV olarak uyarlanmasını istemiştir.Davalı; talebin fahiş olduğunu, uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile...
KABUL VE GEREKÇE: Dava, kira bedelinin uyarlanması davasıdır....
Her ne kadar davacı dava dilekçesinde kira parasının tespitini talep etmişse de dava konusuna ilişkin hukuki nitelendirmenin hakime ait olduğu ve sözleşmenin uyarlanmasına ilişkin yukarıda açıklanan kural ve yöntemler gözetildiğinde dava, kira parasının tespitinden çok uyarlama istemine ilişkin olup, bu haliyle mahkemece kira uyarlamasına ilişkin esas ve usullere göre inceleme yapılması gerekirken yanlış nitelendirme ile kira parasının tespiti davası olarak görülen davada yazılı şekilde kira parasının tespitine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
