Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulama da kabul edilen uyarlama davasına ilişkin ilkelerin kanun maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Somut olayda; taraflar arasında düzenlenen 16/08/2010 başlangıç tarihli, on yıl süreli kira sözleşmesine ilişkin, taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı, dava tarihi olan 19/03/2015 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen hal ve şartlara göre kira bedelinin uyarlanmasını istemiştir. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....
No: 19/17 İskenderun adresinde kiracı olduğunu, kiracının 2015 senesinde 385 TL ve 2016 senesinde 410 TL yatırdığını, ancak daha önceki vakıf yöneticisinin mahkeme tarafından vakfı zarara uğratması ve kira bedellerini çok düşük bedellerle akdetmesi karşılığında azledildiğini, vakfın daha fazla zarara uğramaması için bu davanın açıldığını, dava konusu yer için ödenmekte olan kira bedelinin mecurun bulunduğu çevredeki emsal kira bedelleri, yüz ölçümü ve özellikleri itibariyle hak ve nesafet ilkeleriyle bağdaşmayacak ölçüde fevkalade az olduğunu, adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin uyarlanmasını, aylık 410 TL olan kira bedelinin dava tarihinden itibaren 1.050 TL 'ye çıkarılmasını talep ve dava etmiştir. CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Açılan davayı kabul etmediğini, kira bedeli uyarlama davasının şartlarının Borçlar Kanununun 138....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira uyarlaması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle, uyarlama talep edilen kira sözleşmesi bir yıl süreli olup, kısa süreli kira sözleşmelerinde uyarlama talep edilemeyeceğine göre, yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 11.10.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
- TL olduğunu, oysa emsal kira bedelinin 855,01- TL olarak kabul edildiğini, iki kira bedeli arasına hemen hemen 2 katından fazla fark olduğunu, bu fark dahi esasen bilirkişinin uyarlama davasını haklı görmesine yetecek düzeyde bir sebep olduğunu belirtip, ilk derece mahkemesini kararın kaldırılmasına, davanın kabulüne, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Mahkemece, 01.12.2008 tarihli kira sözleşmesinin 4. ve 11. maddelerinin dava konusu olayda uygulama yeri bulunmadığı gerekçesiyle ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile 01.01.2014 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 5.000,00 TL olarak tespitine karar verilmiştir. Davaya dayanak yapılan ve hükme esas alınan 01.12.2008 başlangıç tarihli, 10 yıl süreli kira sözleşmesinin 4. maddesinde, ilk yıldan sonraki dokuz kira yılında kira bedelinin bir önceki yıl kirasının Maliye Bakanlığınca devlet kiralamaları için belirlenen kira artırım oranında artırılması suretiyle ödeneceği kararlaştırılmıştır. Yine sözleşmenin özel hükümler 11.maddesinde, “kira bedeli rayiç ve emsal kiralar ile yüksek enflasyon ihtimali gözetilerek kararlaştırılmış olup, bu olgular kiralayan açısından beklenmedik hal sayılmayacaktır. Kiralayan bu nedenlere dayanarak kira uyarlama davası açmamayı peşinen kabul etmiştir” hükmü yer almaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki kira uyarlama davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı; davalı kiracının halen aylık net 12.690 TL kira bedeli ödediğini, ödenen kira bedelinin rayicin altında ve komik durumda olduğunu, işyerinin değerinin çok arttığını ileri sürerek, 04.04.2013 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin net 35.000 TL olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı; uyarlama koşullarının oluşmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
Tayfur Sökmen Bulvarı No: 1/22 İskenderun adresinde kiracı olduğunu, kiracının 2014 senesinde bankaya kira bedeli olarak 300 TL yatırdığını, 2015 senesinde 330 TL ve 2016 senesinde 360 TL yatırdığını, ancak daha önceki vakıf yöneticisinin mahkeme tarafından vakfı zarara uğratması ve kira bedellerini çok düşük bedellerle akdetmesi karşılığında azledildiğini, vakfın daha fazla zarara uğramaması için bu davanın açıldığını, dava konusu yer için ödenmekte olan kira bedelinin mecurun bulunduğu çevredeki emsal kira bedelleri, yüz ölçümü ve özellikleri itibariyle hak ve nesafet ilkeleriyle bağdaşmayacak ölçüde fevkalade az olduğunu, adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin uyarlanmasını, aylık 360 TL olan kira bedelinin dava tarihinden itibaren 1.000 TL'ye çıkarılmasını talep ve dava etmiştir. CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Açılan davayı kabul etmediğini, kira bedeli uyarlama davasının şartlarının Borçlar Kanununun 138....
, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi (boş olarak) halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir....
tarihinde yenilendiğini, buna rağmen kararlaştırılan kira parasının artırılmasının talep edilmesinin sözleşme şartlarına aykırılık teşkil edeceğini, ayrıca davada uyarlama koşullarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir.Mahkemece, alınan bilirkişi raporu uyarınca aylık kira bedelinin dava tarihinden geçerli olmak üzere 13.700 USD olarak uyarlanmasına karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.Taraflar arasındaki kira ilişkisi 05.09.1997 tarihinde kurulmuş olup, 01.11.2007 tarihinde önceki sözleşmenin esaslı şartlarından olan kira süresi ve başlangıcı ile kira bedeli değiştirilmek suretiyle yeni bir kira sözleşmesi imzalanmıştır....
Bozmayı gerektirir. 2-1.6.2004-31.5.2005 tarihlerini kapsayan kira döneminde davacının 2.162.25 YTL kira bedeli ödediği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Mahkemece 1.6.2005 tarihinden itibaren aylık kiranın 1.824.90 YTL olarak uyarlanmasına karar verilmiş olmakla, davacı tarafından bir önceki dönem ödenen kira bedelinden daha düşük bir bedele hükmedilmiştir. Oysaki uyarlama davalarında bir önceki dönem ödenen kira bedelinin altında bir bedelle uyarlamaya karar verilmesi olanaklı değildir. Mahkemece değinilen bu yönde gözardı edelerek yazılı şekilde karar verilmiş olmasıda usul ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 24.9.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....