Kamulaştırmasız el atma idarenin bir kişiye ait taşınmazı bilerek veya bilmeyerek kamulaştırmaya ilişkin usul ve kurallarına uymaksızın ve bir bedel ödemeksizin işgal ederek kamu hizmetine tahsis etmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Kamulaştırmasız el koymadan bahsedebilmek için idarenin taşınmaza eylemli olarak el koyup malikin kullanımını yasaya aykırı şekilde tamamen ortadan kaldırması gerekir. Bu müdahaleye fiili el atma denilmektedir; Hukuk Genel Kurulu'nun 2010/5- 662 Esas 2010/651 Karar sayılı ve 15/10/2010 tarihli kararı ile hukuki el atma kavramı hukukumuza girmiştir; İmar mevzuatına göre mülk sahipleri ruhsat talepleri sırasında taşınmazlarının yolda veya umumi hizmet alanlarında kalan kısımlarını kendi rızaları ile terk etmektedirler, rızaya dayalı terklerde kamulaştırmasız el atmadan söz edilemez....

Hukuk Dairesinin 2004/4804-6760 sayılı), aynı taşınmazın bir kısımına ... tarafından yol olarak el atılması nedeni ile açılan kamulaştırmasız el atma davasında değerlendirme tarihi olan 17.09.2002 tarihi itibarıyla, dava konusu taşınmaza 354,00 TL/m² değer belirlenmiş ve bu bedel Yargıtay 5. Hukuk Dairesi tarafından uygun bulunmuştur....

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 30/09/2021 NUMARASI : 2020/616 ESAS 2021/476 KARAR DAVA KONUSU : Kamulaştırmasız El Koyma Nedeniyle Tazminat ve E KARAR : Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin kendi adına Antalya İli Kepez İlçesi Beşkonaklılar Mah. 26961 ada 3 parsel sayılı taşınmazda hisselerinin bulunduğunu, müvekkilinin arsasının bulunduğu yerdeki imarın 24/03/2004 tarihinde yapıldığını, bu imar planı ve 18. madde uygulamalarında bu arsa semt spor sahası olarak planlandığını, imar planı yapıldıktan sonra iş bu taşınmaza geçerli bir kamulaştırma uygulaması yapılmaksızın ve kamulaştırma bedeli ödenmeksizin Şehit Piyade Komando Er Halit Kılcan Parkı ve yol yapıldığını, müvekkilinin arsasına fiilen kamulaştırmasız el atıldığını, müvekkillerinin davalı idare tarafından fiilen el atılmış olması nedeni ile arsasından faydalanamadığını, davalı idarenin hukuka aykırı eylemi nedeni ile kamulaştırmasız el koyma hükümleri doğrultusunda...

Ancak; Yapılan incelemede; dava dilekçesinde 1000-TL kamulaştırmasız el atma nedeni ile tazminat talepli olarak dava açıldığı, yapılan yargılama sonucu mahkemece kamulaştırmasız el atılan ... ada ... parsel sayılı taşınmazın irtifak bedelinin 1.607,50-TL, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ise 1.133,27-TL olarak hükmedildiği, davalı ... vekilinin temyizi üzerine bozmadan sonra ıslah yapılamayacağından dava dilekçesinde belirtilen miktar üzerinden karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulduğu, bozma ilamı sonrası yapılan yargılama sonucunda verilen son kararın hüküm kısmında, davalı ... lehine oluşan usuli kazanılmış hak ilkesi gözetilmeden dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazın irtifak bedelinin 5.358,33-TL, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ise 3.914,93-TL olarak belirlendiği anlaşılmıştır....

Bu itibarla ıslah edilen kısım yönünden de dava tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi de usul ve yasaya uygun olmuştur. e-Yine kamulaştırmasız el atma nedeni ile açılan tazminat ve tescil davalarında; el atma tarihinin 09.10.1956 ile 04.11.1983 tarihleri arasında olması halinde maktu, el atma tarihinin 04.11.1983 tarihinden sonra olması halinde ise nispi vekalet ücreti ve nispi harca hükmedilmesi gerektiğinden nispi vekalet ücreti ve nispi harca hükmedilmesi doğrudur....

Davalı ... ile ilgili belediyeler arasında yapılan 19.07.2006 günlü protokolün 6. maddesinin 4. ve 6. bentlerinde özel ve tüzel kişilere ait taşınmazlara el konulması nedeni ile gerek yol inşaatının yapılması sırasında, gerekse yolun tamamlanıp idareye tesliminden sonra mahkemeler nezdinde açılacak her türlü dava, tazminat ve ecrimisilden ... sorumlu olmayacağı, taşınmazlara el konulması nedeniyle her türlü teknik, hukuki ve mali sorumluluğun belediyeye ait olacağı belirtildiğinden yol yapımı sırasındaki el koymalar nedeni ile her türlü sorumluluk ilgili belediyeye aittir....

Hal böyle olunca, dava konusu taşınmaza fiilen hangi tarihte el atıldığına ilişkin (gün, ay, yıl) öncelikle taraf beyanlarının alınması, taraf beyanlarında el atma tarihinde bir açıklık yok ise davalı kurum ve diğer ilgili kurumlardan el atma tarihine ilişkin bilgi ve belgelerin istenmesi, el atma tarihinin kesin olarak tespiti için dava konusu taşınmaz ve çevresine ait 1956 tarihinden öncesini gösterir şekilde hava fotoğrafları getirtilip, kamulaştırmasız el atıldığı iddia edilen yerin tespit edilmesi, uzman fen bilirkişisinden hava fotoğrafları ile ölçekli kroki çakıştırılmak suretiyle el atma tarihinin tespiti için görüş istenmesiyle tüm bu toplanacak delillerden elde edilecek kanaate göre kamulaştırmasız el atma tarihinin belirlenmesi ve buna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle karar verilmesi hatalı olmuştur. 3- Kısa ve gerekçeli karar arasında çelişki olması hatalıdır....

Ancak; 1-Dava konusu taşınmazda davacıların 303/480 payları bulunduğu halde 3/4 hisse üzerinden bedel hesaplanması, 2-Kamulaştırmasız el atma davalarında dava konusu taşınmazın değeri dava tarihine göre belirlendiğinden ıslahla artırılan bedele de dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanması gerektiğinin düşünülmemesi, Doğru görülmemiştir. 3-Ayrıca 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 6487 sayılı Kanunla değiştirilen Geçici 6.maddesinin onikinci ve onüçüncü fıkraları 13.03.2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesi'nin 13.11.2014 tarih, .....Karar sayılı kararıyla iptal edildiğinden; 04.11.1983 tarihinden sonra el atılan taşınmazlar yönünden, kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan davalarda, mahkeme ve icra harçları ile her türlü vekalet ücretinin nispi olarak uygulanması gerektiğinden bu husus bozma nedeni yapılmıştır....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, dava konusu taşınmazlara kamulaştırmasız olarak el atılmasından kaynaklanan tazminat, değer düşüklüğü ve ecrimisil bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan tazminat davalarında, Kamulaştırma Kanununun değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. Kamulaştırmasız el atma talebinde bulunabilmek için idarenin taşınmaza hukuken veya fiilen el atması ve sahibinin tasarrufunu engellemesi gerekir. Dava konusu taşınmazlara sulama kanalı yapılmak ve taşınmazların bir kısmını dere yatağı haline getirmek suretiyle taşınmazlara kamulaştırmasız olarak kısmen el atıldığı anlaşılmıştır....

"İçtihat Metni"Davacı ... vd. ile davalı ... aralarındaki ... Mahallesi ... ada ... parsele kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı taşınmaz bedelinin tazmini ve ecrimisil davasına dair ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 18.02.2014 günlü ve 2013/427-2014/38 sayılı hükmün bozulması hakkında Dairece verilen 10.06.2014 günlü ve 2014/8895-10307 sayılı ilama karşı davalı vekili tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuştur....