Dosyada mevcut bilgi ve belgelere göre; dava konusu taşınmazla birlikte aynı amaçla birden fazla taşınmaz mal kamulaştırılmıştır. 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 23.maddesinin 3. fıkrası gereğince, geri almaya ilişkin davalarda aynı amaçla kamulaştırılan taşınmaz malların bir bütün oluşturduğu dikkate alınmalıdır. Bu bakımdan, dava konusu taşınmaz ile aynı amaçla birlikte kamulaştırılan diğer taşınmazlar için kamulaştırma bedellerinin ayrı ayrı kesinleşip kesinleşmediğinin saptanması gerekir. Daha açık bir anlatımla, aynı amaçla kamulaştırılan birden çok taşınmazın kamulaştırma bedelleri ayrı ayrı kesinleşmeden ve en son kesinleşme tarihinden itibaren beş yıllık süre geçmeden hiç bir taşınmaz için geri alma hakkı doğmaz. Geri alma hakkının doğmasından sonra başlayacak olan bir yıllık dava açma süresi de, kamulaştırma bedeli en son kesinleşen taşınmazın beş yıllık bekleme süresi dolmasından başlar....
Ancak; Dava konusu taşınmaz baraj gölü alanı olarak kamulaştırıldığından davalı üzerindeki tapusunun iptali ile 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16/C maddesi uyarınca tapudan terkini yerine, ... adına tesciline karar verilmesi, Doğru değilsede, bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden; Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının 3. bendinde geçen (ve baraj kamulaştırması nedeniyle ... adına TESCİLİNE) kelimelerinin çıkarılmasına, yerlerine (3402 sayılı yasanın 16/C maddesi gereğince baraj göl alanı olarak tapudan TERKİNİNE) kelimelerinin yazılmasına, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 20.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dava konusu taşınmazın İspir Kadastro Mahkemesinin 2014/22 Esas 2014/16 Karar sayılı dosyası ile tapusunun iptali ile Hazine adına tescil edildiğinden bahisle Hazine yönünden hukuki yarar yokluğu nedeni ile reddine, diğer davalılar yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davacı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgelere ve mahkemenin gerekçesine göre taşınmaz bedelinin tespitine yönelik olarak açılan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun hükmün ONANMASINA, peşin alınan temyiz ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 13/06/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi halinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz. Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23. maddeye göre geri alma hakları da düşer. Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmaz.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddede kamulaştırılan taşınmaza ihtiyacı kalmayan idarenin, kamulaştırmadan sonraki davranışları düzenlenmiştir. Bu durumda yukarıdaki hususlar araştırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken; davanın reddine karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
b)"Hukuki işlem" kenar başlıklı 706 ıncı maddesi, "Taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olması, resmî şekilde düzenlenmiş bulunmalarına bağlıdır. " c) "Alım ve geri alım hakları" kenar başlıklı 736 ncı maddesi ise, "Tapu kütüğüne şerh verilen alım ve geri alım hakları, şerhde belirtilen süre içinde her malike karşı kullanılabilir. Şerhin etkisi, her durumda, şerhin verildiği tarihin üzerinden on yıl geçmekle sona erer." hükmünü içermektedir. 3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun; a)"Sözleşmenin yorumu, muvazaalı işlemler" kenar başlıklı 19 uncu maddesi, "Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır."...
Ancak; 1- Dava konusu taşınmazın 1038,96 m2 lik bölümü kamulaştırıldığı ve bu miktar için kamulaştırma bedeli hesaplandığı halde tamamının tapusunun iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesi 2-Bilirkişi raporunun incelenmesinden dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan lokanta,mutfak ve kasaphanenin kamulaştırılan alan dışında kaldığı anlaşılmasına karşın bilirkişi kurulunca bu yapılarda tadilat nedeniyle %20 oranında değer kaybı olacağının kabul edilmesi ve değer kaybı karşılığı olarak hesaplanan 12.086,33 TL bedele hükmedilmesi, 3-Kamulaştırılan alanda yer alan 396 m2 yüzölçümlü yerdeki mermer döşemenin bedeli hesaplanırken esas alınan birim fiyatın dayanağının açıklanmamış, buna ilişkin belgenin getirtilmemiş ve bu hesaplamanın mahkemece denetlenmemiş olması, Doğru görülmemiştir....
- K A R A R - Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili, birleşen dava ise maddi hatanın düzeltilmesi ve kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Arazi niteliğindeki ... Mahallesi ... ada ...parsel sayılı taşınmaza net geliri esas alınarak değer biçilmesinde ve dava konusu taşınmazın tapusunun iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Davalılar vekili, her davanın açıldığı tarihe göre değerlendirileceğini, davacının halen üzerine kayıtlı taşınmazın, bir başka davaya konu edildiğini ve kuvvetle muhtemel kendisinden geri alınacağını, bu nedenle taşınmaz için ödediği semenin alacağın temliki hukuki nedenine dayalı olarak satış akdine taraf olmayan müvekkillerinden talep ettiğini, tapu iptali ve tescile konu ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2011/20 esas sayılı davasında halen olumlu veya olumsuz bir hüküm verilmediğini, taşınmazın davacıdan alınacağı belli değilken, taşınmazın geri alınmış gibi dava açılmasında hukuki yarar bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davacı adına kayıtlı dairenin ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2011/20 esas sayılı dosyasında, daireyi satın aldığı yüklenici ... ...'...
in 11/05/2018 tarihli krokili raporunda (B) harfiyle gösterilen dava konusu taşınmazın kamulaştırılan 18.81 m2'lik kısmında davalı tapusunun iptaliyle yol olarak terkinine, (A) harfiyle gösterilen 30.73 m2'lik bölümde davalı tapusunun iptali ile davacı idare adına tesciline) ibaresinin yazılmasına, Hükmün böylece HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca DÜZELTİLEREK ONANMASINA, HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, 01/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Köyü 263 ada ... parsel sayılı ....177,70 m2 yüzölçümlü taşınmazın, kamulaştırma bedelinin ....225,34TL olarak tespitine ve bu miktarın davalı tarafa ödenmesine,) cümlesinin yazılmasına, Tescil ve terkine ilişkin ikinci bendindeki (kamulaştırılan ....170,70 m2'lik kısmın ... Adına TESCİL VE YOL OLARAK TERKİNİNE) ibaresinin çıkartılmasına, yerine (263 ada ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmaya konu ....177,... m2lik kısmının tapusunun iptali ile yol olarak tapudan terkinine) ibaresinin yazılmasına, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 0307.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
