HD'nin 2014/6648 Esas 2014/12228 Karar sayılı ilamında; "Dava, çek iptali istemine ilişkin olup, TTK’nın 651.maddesi uyarınca çek iptali davasını ancak hamil açabilir, keşideci açamaz." denilmektedir. Daire başka bir kararında ise; "Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu çekin iptaline karar verilmiş ise de keşideci, çekin kaybolması, çalınması gibi zayi nedenine dayanarak iptal davası açamaz. " şeklinde aynı doğrultuda içtihatta bulunmuştur. Dosya kapsamı incelendiğinde; dava dilekçesinde bilgilerine yer verilen çeklerin keşidecisinin davacı olduğu, davacının keşidecisi olduğu çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmesine karşın, keşidecinin çek iptali davasını ikame edemeyeceği belirlenmiş olup; öte yandan hamili belli olan bir çeke ilişkin olarak lehtara husumet yöneltilerek ancak menfi tespit veya istirdat davası açılabileceği, böylece huzurdaki davanın hasımsız olarak görülemeyeceği; HMK 320....
Kaldı ki, dava sırasında yapılan ilanlar sonucunda, hak sahipleri varsa ortaya çıkabilecek ve kendilerine karşı istirdat davası açılabilecek ya da hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile, çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir. Dolayısıyla mahkemeyi tereddüte sevk eden hususlar, esasen anılan davalarda tartışılacaktır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/123 Esas KARAR NO : 2022/948 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 04/02/2022 KARAR TARİHİ : 28/10/2022 KARARIN YAZIM TARİHİ : 28/10/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA Davacı tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle ... Tic. A.Ş tarafından keşide edilen 14/04/2022 tarihli 45.000,00 TL bedelli çekin vaki hırsızlık sonucu zayi nedeniyle iptali istenmiştir. İşbu dava; zayii nedeniyle kıymetli evrakların bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2019/34 Esas KARAR NO : 2019/98 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) DAVA TARİHİ : 25/01/2019 KARAR TARİHİ : 06/02/2019 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı ... tarihli dava dilekçesinde özetle; Sipariş ettiği mallara karşı ... adet toplam 120.000,00TL çek verdiğini, ve ...TL de elden nakit verdiğini, bu çeklerden kendisine sipariş mallardan 45,601 TL siparişlerine karşı mal geldiğini, ve 100.000,00TL alacağı malların gelmediğini, bu nedenle ... Bankasında ... nolu hesabından verdiği ... tarihli ... numaralı, ... tarihli ... numaralı, ... tarihli ... numaralı, ... tarihli ... numaralı, ve ... tarihli ... numaralı 20.000,00TL bedeli toplam 5 adet çeklerinin öncelikle bu çeklere tedbir kararı verilmesi ve iptali ile üçüncü kişilere verilmemesi ve kullanılmamasını talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/594 KARAR NO : 2021/1111 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 09/07/2021 KARAR TARİHİ : 24/11/2021 KARAR YAZIM TARİHİ : 06/12/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, TALEP:Davacı vekili dava dilekçesinde; ...... bankası ..... Şubesi’ne ait, ..... çek seri numaralı, 25 Ağustos 2020 basım tarihli, 10 Kasım 2021 vade tarihli, keşide yeri Bursa, keşidecisi ..... Pazarlama Dağıtım Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Ltd. Şti. olan 60.000,00 TL bedelli çekin zayi olması nedeniyle, muhatap banka nezdinde çek bedellerinin ödenmemesi hususunda ödeme yasağı konulmasına, zayi sebebi ile çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE:Tensip kararı ile Ticaret Sicili Gazetesinde ilanlar yapılmıştır....
Her ne kadar davacı vekili çek bedelini teminat karşılığı alacaklıya ödenmemesi kaydıyla icra veznesine depo edildiğini belirterek istirdat isteminde bulunmuşsa da dosyadan da anlaşılacağı üzere bu bedel teminat nedeniyle alacaklıya ödenmemiştir. Dolayısıyla istirdatı gereken bir para alacağı yoktur. Menfi tespite ilişkin mahkeme ilamı ile davacı teminat karşılığı depo ettiği bedeli icra veznesinden geri alma hakkına sahiptir. Bu sebeple dava istirdat davası olarak değil menfi tespit davası olarak değerlendirilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/1 Esas KARAR NO : 2022/4 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 03/01/2022 KARAR TARİHİ : 04/01/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının dosya üzerinde yapılan incelemesi sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA/ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ...'in ... bankası ... şubesinde bulunan ... nolu hesabına ait ...-...-...-...-...-... seri numaralı boş çek yapraklarının kaybolduğunu, bu nedenle ödeme yasağı kararı verilerek çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE/ İşbu dava; zayii nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi iptali (çek iptali) davasıdır. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/449 Esas KARAR NO : 2023/28 TALEP : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) TALEP TARİHİ : 23/06/2022 KARAR TARİHİ : 13/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Talep eden talep dilekçesinde özetle; Davacı şirket lehine ticari ilişki gereğince--- ------- numaralı---- bedelli çekin keşide edilerek müvekile teslim edildiğini, söz konusu çekin keşide tarihinin ileri tarihli olması sebebiyle , müvekkil tarafından ticari ilişki kapsamından kaynaklı---- ciro edilerek söz konusu çekin --- tarihinde ----teslim edildiğini, fakat aradan geçen süreye rağmen ----- çekin---- teslim edilmediğini, teslim edilmemesinden kaynaklı araştırma yaptıklarını, yapılan araştırmada dava konusu -----tarafından çalındığını ve kaybolduğunu tespit ettiklerini,---- yöneticisi ---- ifade verdiğini, verilen...
DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali DAVA TARİHİ : ... KARAR TARİHİ : ... GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 06/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ... Bankası A.Ş. ... ... şubesine ait ... seri numaralı ... tarihli 25.000,00.-TL ve ... Bankası A.Ş. ... ... şubesine ait ... seri numaralı ... tarihli 25.000,00.-TL bedelli çeklerin lehtarı ve meşru hamili olduğunu, çeklerin müvekkilinin elinde iken kaybolduğunu, müvekkilinin ve çek keşidecisinin zarar görmesini engellemek için işbu davayı açtığını belirterek çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Aksinin kabulü ile davacının daha fazlasını ispata zorlanması, çeklere de uygulanacak olan TTK'nin 757 ve devamı maddelerindeki zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali hükümlerinin uygulanmasını imkânsız hale getirecektir. Kaldı ki, dava sırasında yapılan ilanlar sonucunda, hak sahipleri varsa ortaya çıkabilecek ve kendilerine karşı istirdat davası açılabilecek ya da hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile, çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir. Dolayısıyla mahkemeyi tereddüte sevk eden hususlar, esasen anılan davalarda tartışılacaktır....
