Karşı davada davalı-davacı, bayilik sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini, intifa hakkı sözleşmesi ile bayilik sözleşmesinin birlikte değerlendirilmesi gerektiğini bayilik sözleşmesi feshedildiğinden intifa hakkının da kaldırılması gerektiğini, kaldı ki 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun ve Rekabet Kurulunun 2002/2 sayılı tebliği gereğince intifa hakkının 5 yılı aşkın süre ile tesis edilemeyeceğini ileri sürerek intifa hakkının terkinini istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davalı- davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1- Yapılan yargılamaya toplanan delilere ve dosya içeriğine göre davalı-davacı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2- Dava intifa hakkına elatmanın önlenmesi, karşı dava ise intifa hakkının terkini istemine ilişkindir. Davanın konusu intifa hakkı olduğuna göre dava değerini de bu hakkın değeri belirler....
Mahkemece neticeten ve özetle"...Türkiye'de bulunan taşınmaz ile ilgili Türk Mah.nin münhasır yetkisi bulunduğundan yabancı mahkeme kararının kamu düzenine aykırılık teşkil ettiği,tanıma-tenfiz kararı kamu düzenine aykırı olduğundan ve bu durumda da kesinleşen tanıma-tenfiz kararı kesin hüküm sonuçlarını doğurmayacağından ,ayrıca 1/2 hissenin davalı Ceylan adına tescili talebinde davacının dava açma husumeti bulunmadığından bu kısım yönünden dava şartı yokluğundan davanın reddine,diğer 1/2 hisse yönünden davanın esastan reddine,intifa hakkı tesisi talebi yönünden davanın esastan reddine "karar verilmiş,karara karşı davacı yan istinaf başvurusunda bulunmuştur....
İntifa hakkı sahibi yalnız başına bu hakkının paraya çevrilmesini, taşınmazın intifasız satışını isterse diğer paydaşların muvafakati aranmaksızın taşınmazın intifasız satışına karar verilmelidir. İntifa hakkı 01.01.2002 tarihinden sonra kurulmuş ise, 4721 sayılı TMK'nın 700. maddesi uyarınca “Bir paydaşın kendi payı üzerinde intifa hakkı kurması halinde, diğer paydaşlardan biri intifa hakkının kurulduğunun kendisine tebliğinden başlayarak üç ay içinde paylaşma isteminde bulunursa; satış yoluyla paylaşmada intifa hakkı, buna ilişkin paya düşecek bedel üzerinde devam eder.”( Yarg. 14.HD. 2016/13342 E. 2020/1394 K.)...
Noterliğinin 27.09.2016 tarih ve 18267 yevmiye nolu ihtarnamesi ile feshedilmiş olmakla, müvekkil şirketin maliki olduğu taşınmazın tapu kaydında davalı şirket lehine tesis olunan intifa hakkı da bu tarih itibarı ile yasal dayanaktan yoksun hale geldiğini, Rekabet Kurulunun 2003/3 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliğinin 5.Maddesinin (a) bendi hükmü uyanca anılan intifa şerhinin 18.12.2018 tarihi itibarı ile her halükarda geçersiz hale geldiğini, he ne kadar davayı konu intifa işlemine ilişkin resmi senette intifa hakkının süresiz olarak tesis edildiği belirtilmekte ise de TMK'nun 797.Maddesi uyarınca gerçek/tüzel kişiler lehine süresiz olarak intifa hakkı tesisi de mümkün olmayıp, esasen söz konusu intifa şerhinin bu haiyle yolsuz tescil haline geldiğini, davalı tarafın, hukuki dayanağı kalmamış olan intifa şerhini müvekkil şirketin tüm ikazlara rağmen kaldırmamış olduğundan; niteliği gereği mülkiyet hakkından sonraki en geniş sınırlara sahip hak olan intifa hakkının...
Ortaklığının giderilmesi istenen taşınmaz üzerinde intifa hakkı var ise bu hak sahibinin davaya dahil edilmesi zorunludur. Satış suretiyle ortaklığın giderilmesi istenen taşınmaz üzerinde 4721 sayılı TMK'nın yürülüğe girdiği 01.01.2002 tarihinden önce kurulmuş bir intifa hakkı varsa taşınmazın 14.03.1960 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca intifa hakkı ile yükümlü olarak satılması gerekir. İntifa hakkı sahibi yalnız başına bu hakkının paraya çevrilmesini, taşınmazın intifasız satışını isterse diğer paydaşların muvafakati aranmaksızın taşınmazın intifasız satışına karar verilmelidir....
Bilindiği gibi, Türk Medeni Kanununun 794.maddesi uyarınca intifa hakkı, belirli bir gerçek ya da tüzel kişiye, hakkın konusunu oluşturan ve başkasına ait eşya üzerinde tam olarak kullanma ve yararlanma yetkisi sağlayan el değiştirebilme ve miras yoluyla da geçebilme olanağı bulunmayan bir ayni haktır. Taşınmazlardaki intifa hakkı tescil ile kurulur. Konusu taşınmaz olan intifa hakkını kurma borcunu yükleyen sözleşmenin de kamusal biçimde (resmi biçimde) düzenlenmesi gerekir. İntifa hakkının doğması ve varlığı için tescil gereklidir. İntifa hakkının ortadan kalkması ise; taşınmazın büsbütün ortadan kalkması, intifa süresinin dolması, hak sahibinin kişiliğinin son bulması, kamulaştırma, cebri icra terkin ve mahkeme kararı ile olur. Eldeki davada da, dava konusu taşınmaz üzerinde 1948 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yararına intifa hakkı tesis edildiği anlaşılmaktadır....
Satış suretiyle ortaklığın giderilmesi istenen taşınmaz üzerinde intifa hakkı varsa bu hak sahibinin davaya dahil edilmesi zorunlu olduğu gibi taşınmazın 14.3.1960 gün ve 1/3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca intifa hakkı ile yükümlü olarak satılması gerekir. İntifa hakkı sahibi yalnız başına bu hakkının paraya çevrilmesini, taşınmazın intifasız satışını isterse diğer paydaşların muvafakatlarını aramaksızın taşınmazın intifasız satışına karar verilmesi gerekir. Olayımıza gelince; dava konusu taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde... lehine intifa hakkı olduğuna dair şerh bulunduğu ancak intifa hakkı sahibi ...’nın sağ olmasına rağmen davaya dahil edilmediği tapu ve nüfus kayıtlarının incelenmesinden anlaşılmıştır....
Satış suretiyle ortaklığın giderilmesi istenen taşınmaz üzerinde intifa hakkı varsa bu hak sahibinin davaya dahil edilmesi zorunludur. İntifa hakkı 01.01.2002 tarihinden sonra kurulmuş ise, 4721 sayılı TMK'nın 700. maddesi uyarınca “Bir paydaşın kendi payı üzerinde intifa hakkı kurması halinde, diğer paydaşlardan biri intifa hakkının kurulduğunun kendisine tebliğinden başlayarak üç ay içinde paylaşma isteminde bulunursa; satış yoluyla paylaşmada intifa hakkı, buna ilişkin paya düşecek bedel üzerinde devam eder.” Somut olayda; dava konusu taşınmazda dava dışı ... oğlu ... lehine 10.01.2012 tarihinde intifa hakkı tesis edildiği anlaşılmıştır. Dava sırasında intifa hakkı sahibinin davaya dahil edilmesi ve TMK'nın 700. maddesi gereğince inceleme yapılması gerekirken mahkemece değinilen husus gözardı edilip yargılamaya devam edilerek karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir....
Bundan ayrı, TMK’nun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden aksi kararlaştırılmadıkça tam kullanma ve yararlanma yetkisi veren bir irtifak türüdür. Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile; taşınırlar üzerinde ise taşınır eşya zilyetliğinin intifa hakkı sahibine geçirilmesiyle; alacaklar üzerinde intifa hakkı ise hakkın temliki, kıymetli evrakın teslimi suretiyle kurulabilir (TMK mad.795). İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer (TMK mad.796)....
Maddesi de - "intifa hakkı, gerçek kişilerde hak sahibinin ölümü; tüzel kişilerde kararlaştırılan sürenin dolması, süre kararlaştırılmamışsa kişiliğin ortadan kalkmasıyla sona erer. Tüzel kişilerin intifa hakkı, en çok yüzyıl devam edebilir", 798. maddesinde -harap olma veya kamulaştırma-"malik, yararlanılamayacak derecede harap olan intifa konusu malı yararlanılacak hale getirmekle yükümlü değildir; getirirse intifa hakkı yeniden kurulmuş olur. Sigorta ve kamulaştırma gibi durumlarda intifa hakkı, hakkın konusu yerine geçen karşılık üzerinde devam eder", 799. maddesinde "intifa hakkı sona erince hak sahibi, hakkın konusu olan malı malike vermekle yükümlüdür" biçimde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; dava konusu taşınmazın 1/8 payının davalı adına kayıtlı iken çıplak mülkiyetin dava dışı vildan'a satıldığı üzerinde davalı lehine intifa hakkı tesis edildiği görülmektedir....
