Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle “intifa hakkı” ile ilgili açıklama yapılmasında yarar vardır. 16. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)'nun 779. ve devamı maddelerinde irtifak türleri; taşınmaz lehine irtifak hakkı, intifa hakkı, oturma hakkı, üst hakkı, kaynak hakkı ve diğer irtifaklar olarak belirlenmiş; mülkiyetten farklı olarak irtifaklar için kanun, genel hüküm koymamıştır. Buna karşılık, eşyaya bağlı irtifaklara ilişkin hükümlerin (TMK m. 779-793), diğer kişisel irtifaklarda da uygulanacağı TMK’nın 838/son maddesinde belirtilmiştir. 17. İntifa hakkı, başkasına ait bir eşya, hak veya malvarlığı üzerinde belirli bir kişiye tam yararlanma imkânı sağlayan bir irtifak hakkıdır (..., ..., S.: Eşya Hukuku, 20. Baskı, ... 2017, s. 827). İntifa hakkı menkul ve gayrimenkuller ile haklar ve bir mamelek üzerine tesis olunabilir. Hilafına sarahat bulunmadıkça sahibine, üzerine tesis olunduğu şeyden tamamıyla istifade etme hakkı verir....
-K A R A R- Davacılar vekili, müvekkillerinden ... ile davalı arasında akdolunan bayilik sözleşmesi kapsamında bayilik faaliyete konu olan ve diğer müvekkil ... adına tescilli taşınmazlar üzerinde davalı yararına onbeş yıl süre ile intifa hakkı tesis edildiğini, Rekabet Kurulu kararları uyarınca sözleşme süresi beş yılı aşamayacağından bahisle akdi ilişkinin beşinci yılın sonunda sonlandığı halde intifa hakkının terkin edilmediğini belirterek iki adet taşınmaz üzerindeki intifa hakkının terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, tüm deliller birlikte değerlendirilerek benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda davacı yanca kanıtlanan davanın kabulüne, davaya konu iki adet taşınmaz üzerinde davalı lehine bulunan intifa hakkının terkinine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir....
İlçesi 17 parselde kayıtlı taşınmaz üzerine 13.02.2006 tarihinden 31.01.2016 tarihine kadar geçerli olmak üzere on yıl süre ile intifa hakkı tesis edilmiştir. İntifa bedeli tapu malikleri ... ve ...'e davacı tarafından ödenmiştir. Taşınmazın ... 24. Noterliğinin ... tarih ve ... sayılı finansal kiralama sözleşmesi ile 29.07.2011 tarihinde taşınmaz malikleri ... ve ...'den, üzerindeki intifa hakkıyla birlikte, davalı tarafından satın alınmıştır. İntifa hakkı, başkasına ait bir eşya, hak veya mal varlığı üzerinde belirli bir kişiye tam yararlanma imkanı sağlayan ayni bir haktır. İntifa hakkının kurulması ile üzerinde intifa hakkı bulunan şeyin çıplak mülkiyet hakkı o şeyin sahibinde kalmakla birlikte bu şeyden elde edilecek yararlar intifa hakkı sahibine ait olur....
İlçesi 17 parselde kayıtlı taşınmaz üzerine 13.02.2006 tarihinden 31.01.2016 tarihine kadar geçerli olmak üzere on yıl süre ile intifa hakkı tesis edilmiştir. İntifa bedeli tapu malikleri ... ve ...'e davacı tarafından ödenmiştir. Taşınmazın ... 24. Noterliğinin ... tarih ve ... sayılı finansal kiralama sözleşmesi ile 29.07.2011 tarihinde taşınmaz malikleri ... ve ...'den, üzerindeki intifa hakkıyla birlikte, davalı tarafından satın alınmıştır. İntifa hakkı, başkasına ait bir eşya, hak veya mal varlığı üzerinde belirli bir kişiye tam yararlanma imkanı sağlayan ayni bir haktır. İntifa hakkının kurulması ile üzerinde intifa hakkı bulunan şeyin çıplak mülkiyet hakkı o şeyin sahibinde kalmakla birlikte bu şeyden elde edilecek yararlar intifa hakkı sahibine ait olur....
Hastanesi ruhsatının satışı ve mevcut kira sözleşmesinin feshi konusunda olumlu oy kullanması yönünde oy birliği ile karar alındığı anlaşılmaktadır. 6102 sayılı TTK'nın 432/2 maddesi uyarınca, aksi kararlaştırılmadıkça üzerinde intifa hakkı bulunan paya ait oy hakkı intifa hakkı sahibi tarafından kullanılır. Somut olayda davacı ile dava dışı ortak ... arasında imzalanan 17.04.2011 tarihli sözleşme ile davacının davacı şirkette bulunan her biri 500-TL nominal değerli 2 adet B grubu hisse üzerine ... lehine intifa hakkı tesis edilmesine, paydan kaynaklanan oy hakkı dahil tüm hakların intifa hakkı sahibine ait olduğu hüküm altına alınmıştır. Sözleşmenin 6. maddesinde ise, maddede belirtilen hususlarda intifa hakkı sahibinin, pay sahibinin yazılı talimatı dışında oy kullanamayacağı belirtilmiştir....
(MK'nın 732 ve devamı maddeleri) İntifa hakkının terkinine dair isteme gelince; Türk Medeni Kanununun 794 ve devamı maddelerinde düzenlenen intifa hakkı, başkasına ait bir eşya, hak veya malvarlığı üzerinde belli bir kişiye tam yararlanma hakkı tanıyan bir irtifak türüdür. İntifa hakkı; bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. (TMK. M. 796) Somut olaya gelince; davacı intifa hakkı lehtarı ... hakkında usulüne uygun bir dava açmamıştır. Dosyada mevcut 01.04.2013 tarihli dilekçesi harçlandırılmamıştır....
Ancak; dava konusu 1497 parsel ve 1500 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarına göre dava dışı ... lehine intifa hakkı bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle; tapu kaydında lehine intifa hakkı bulunan ......
İlçesi'nde bulunan taşınmazlarda kurulacak akaryakıt istasyonunda, müvekkili şirketin dağıtımını yaptığı akaryakıt ürünlerinin satışını gerçekleştirmek üzere 15/04/2008 tarihinde protokol 15/06/2008 tarihinde de 5 yıllık bayilik sözleşmesi imzalandığını, bu anlaşmada davalının taşınmazlar üzerinde müvekkili şirket lehine 15 yıl süre ile intifa hakkı tesisi sağlamayı, 18/09/2008 tarihli ek protokol ile de intifa süresinin bitimi halinde 5 yıl süre ile uzatmanın kabul edildiğini ancak davalıların haksız olarak sözleşmeyi feshettiğini belirterek ödenen hizmet bedeli, cezai şart ve kar mahrumiyeti talebinde bulunmuştur. Davalı vekili davanın reddini istemiştir. Mahkemece toplanan deliller doğrultusunda davacı tarafça sonradan açılan bu dava ile daha önce ... Asliye Hukuk Mahkeme'sine açılan dava arasında hukuki ve fiili irtibat olduğu gerekçesiyle birleştirme kararı verilmiş hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
Kısaca söylemek gerekirse davadaki istem, tesis olunan intifa hakkına dayalı elatmanın önlenmesine ilişkindir. İntifa hakkı; başkasına ait bir eşya, hak veya mal varlığı üzerinde belirli bir kişiye tam olarak yararlanma olanağını sağlayan bir irtifak türüdür. Kuşkusuz intifa hakkı sahibinin eşya üzerinde oluşan saldırının kaldırılmasını istemesi olanaklarıdır. Bu isteği ise intifa hakkı sahibinin hakkı üzerinde muaraza çıkartan yana dava açılarak yöneltmesi gerekir. Başka bir deyişle, davadaki hasım intifa hakkı sahibini o eşyadan tam yararlanma hakkını engelleyen kişidir. Somut olaya gelince; davacı şirket ile davanın ihbar olunduğu ... Petrol Limited Şirketi arasında bayilik sözleşmesi bulunmaktadır. İntifa hakkı sahibi davacı şirket bu hakkın kendisine sağladığı kullanımı bayilik sözleşmesi olan ... Petrol Limited Şirketi’ne devretmiştir. ......
TMK'nın 700. maddesine göre ise bir paydaşın kendi payı üzerinde intifa hakkı kurması halinde diğer paydaşlardan biri intifa hakkı kurulduğunun kendisine tebliğinden itibaren üç ay içerisinde paylaşma isteminde bulunursa, satış yoluyla paylaşmada intifa hakkı buna ilişkin paya düşecek bedel üzerinde devam eder. Dava konusu taşınmazın tamamı üzerinde intifa hakkı kurulduğuna göre TMK'nın 700. maddesinin olayımızda uygulanma olanağı bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemece, dava konusu 38 ada 12 parsel sayılı taşınmazdaki ortaklığın intifa hakkıyla yükümlü olarak satış yoluyla giderilmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir....
