Mahkemece her ne kadar davanın reddine karar verilmiş ise de; kararın gerekçesinde davanın sadece prime esas kazancın tespiti olarak belirtildiği ve sadece bu talep yönünden gerekçe oluşturulup karar verildiği, ancak davacının hizmet tespiti talebine ilişkin herhangi bir hüküm kurulmadığı, gerekçeli kararda hizmet tespitine ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, bu haliyle davacının hizmet tespiti talebine ilişkin herhangi bir hüküm kurulmadığı anlaşılmaktadır. Davacının hem hizmet tespiti talebi hem de prime esas kazanç tespiti talebi olup, mahkemece prime esas gerçek kazanç tespiti talebi ile birlikte kuruma bildirilmeyen döneme ilişkin hizmet tespiti talebi konusunda da bir karar vermesi gerekmektedir....
Bu durumlarda sigorta primlerinin, yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihini izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı alınmaz ve 102 nci madde hükümleri uygulanmaz” şeklindedir. Davacının hesabına “2009-2010 çıkan personel kalan” açıklamasıyla yatan 17.127,85 TL. paranın, mahkemece 2009 ve 2010 yılı primine esas kazanç miktarlarına dağıtılması gerektiği kabul edilmişse de bu sonuca eksik araştırma ve incelemeyle varılmıştır. Yapılması gereken, taraflar isticvap yolu ile duruşmaya davet edilip taraflardan sorularak yapılan ödemenin niteliği somut olarak belirlenmeli, ücret farkı olarak yatırılmış ise karar doğru olup önceki şekilde karar verilmeli, ikramiye veya prim ödemesi ise ödendiği ay ve en fazla takip eden 2 aya, sigorta primine esas kazanç tavanı da gözetilerek mal edilmesi gerekmektedir. O halde, davalı ve fer-i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır....
Nitekim aynı hususlar Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 02.06.2020 tarih ve 2016/10-376 Esas, 2020/306 Karar, 09.07.2020 tarih ve : 2016/21-904 Esas, 2020/554 Karar ve 16.07.2020 tarih ve 2016/10-2141 Esas, 2020/585 Karar sayılı kararları ile kabul edilmiştir. 4. Somut uyuşmazlıkta, davacının kesinleşmiş ve dönemlerine göre de işçilik alacakları tespitine esas olmuş belirlenen ücreti işçilik alacaklarında ödeme olgusuna bağlı olarak ödenmiş ise son aya mal etme yönünde yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Karar altına alınan ücret olduğuna ve ücretler hak edildikleri aya mal edileceğine göre kararın davacı lehine bu yönde bozulması gerekecektir. 5. Zira Prime esas kazanç tespiti, hizmet tespiti gibi kamu düzenindedir ve resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu dava türüdür. Burada yemin, ikrar bağlayıcı olmadığı gibi senede karşı senetle ispat kuralı da geçerli değildir....
Nitekim aynı hususlar Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 02.06.2020 tarih ve 2016/10-376 Esas, 2020/306 Karar, 09.07.2020 tarih ve : 2016/21-904 Esas, 2020/554 Karar ve 16.07.2020 tarih ve 2016/10-2141 Esas, 2020/585 Karar sayılı kararları ile kabul edilmiştir. 4. Somut uyuşmazlıkta, davacının kesinleşmiş ve dönemlerine göre de işçilik alacakları tespitine esas olmuş belirlenen ücreti işçilik alacaklarında ödeme olgusuna bağlı olarak ödenmiş ise son aya mal etme yönünde yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir. Karar altına alınan ücret olduğuna ve ücretler hak edildikleri aya mal edileceğine göre kararın davacı lehine bu yönde bozulması gerekecektir. 5. Zira Prime esas kazanç tespiti, hizmet tespiti gibi kamu düzenindedir ve resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu dava türüdür. Burada yemin, ikrar bağlayıcı olmadığı gibi senede karşı senetle ispat kuralı da geçerli değildir....
Yazılı delille ispat sınırının altında kalan miktar için tanık dinlenebileceği gibi, tespiti istenen miktar sınırı aşsa dahi varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinlenmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10-480 Esas - 2010/523 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-481 Esas - 2010/524 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-482 Esas - 2010/525 Karar, 19.10.2011 gün ve 2011/10-608 Esas - 2011/649 Karar, 19.06.2013 gün ve 2012/10-1617 Esas - 2013/850 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir....
İşverenlerce Kurumumuzca belirtilen şekil ve usule uygun olarak sigortalılar için yapılan bildirimler, sigortalıların zorunlu sigorta kapsamındaki çalışmalarını, prim ödeme gün sayılarını, prime esas kazançlarını ve diğer bilgilerini içeren hizmet kayıtlarına eklenmekte ve sigortalıya veya hak sahiplerine yapılacak ödemeler ile bağlanacak gelir ve aylıklar hizmet kütüğündeki bu kayıtlar esas alınarak belirlenmektedir. 5510 sayılı yasanın “Prim alınması zorunluluğu” başlıklı 79.madde hükmüne göre; " Kısa ve uzun vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortası için, bu Kanunda öngörülen her türlü ödemeler ile yönetim giderlerini karşılamak üzere Kurum prim almak, ilgililer de prim ödemek zorundadır." Yine 5510 sayılı yasanın “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. Madde hükmüne göre de; (Mülga 506 sayılı yasanın 77. maddesi) "4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 23/09/2021 NUMARASI : 2019/174 2021/271 DAVA KONUSU : Hizmet ve Prime Esas Kazancın Tespiti KARAR : Taraflar arasındaki hizmet tespiti ve prime esas kazancın tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda mahkemece verilen karara karşı davalı vekili ve feri müdahil Kurum vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemizce dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, hizmet ve sigorta primine esas kazanç (ücret) tutarının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilâmında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi....
HMK 353/1-b.3 ve 355. maddeleri gereğince İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına. Davanın reddine, karar vermiştir. IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ: Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; gerçek ücretin (prime esas kazanç) tespiti ile davanın kabulü gerektiğini ileri sürmektedir....
İlk derece mahkemesince :".....Somut olayda, Davacının toplu iş sözleşmesi ile hak kazanılan ücret ve ücret niteliğindeki kazançların prime esas kazancına mal edilmesinde 5510 sayılı Kanunun 80/d maddesi hükümleri doğrultusunda sadece hak kazanılan ücretin uyuşmazlık konusu dönem prime esas kazanç matrahına ay be ay mal edilmesi gerektiği, ücret niteliğindeki diğer kazançların ise; bu kazançların ödenmesi koşuluyla ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına mal edilmesi, hizmet akdinin daha önceki bir tarihte sona ermiş olması karşısında ise yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği en son ayın prime esas kazanç matrahına mal edilmesi gerektiği gözetilerek toplu iş sözleşmesi ile hak kazanılan ücret ve ücret niteliğindeki kazançların prime esas kazancına mal edilmesinde 5510 sayılı Kanunun 80/d maddesi hükümleri doğrultusunda sadece hak kazanılan ücretin uyuşmazlık konusu dönem prime esas kazanç matrahına ay be ay mal edilerek gerekmektedir....
