Keşif sırasında; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın 1985 yılı ve sonrasında kim tarafından neye istinaden zilyet edildiğine ilişkin maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, taşınmazın imar ihyaya konu edilip edilmediği, imar ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği, etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dava konusu taşınmaza komşu 953 ve 955 parsel sayılı taşınmazlara uygulanan vergi kayıtları dava konusu taşınmaz yönünü çay okuduğundan dava konusu taşınmazın öncesinin dere yatağı olup olmadığı yöntemince araştırılmalı, bilirkişi ve tanıklardan taşınmazların ilk maliki, intikali ve tasarrufu hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, jeolog, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişiler kuruluna dava konusu taşınmazın dava tarihine göre 20 – 25 yıl öncesine ait ve iki ayrı tarihte çekilmiş...
Köyü çalışma alanında bulunan 186 ada ... parsel sayılı 78.641,99 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tapu kaydı, harici satış ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ..., ... ve ... adlarına tespit ve tescil edilmiştir. Davacılar ... ve müşterekleri tapu kaydı ve miras yoluyla gelen hakka dayanarak miras payı oranında tapu iptal ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Çekişmeli taşınmaz ....01.1947 tarih ve 118 sıra numaralı ve ... oğlu ... ..., karısı ..., oğlu ..., ..., kızları ..., ... ve ... adlarına eşit paylı olarak kayıtlı olan iskan tapusu ve mirasçılar arasında 1975 yılında yapıldığı belirtilen tapu dışı pay satışına dayalı olarak (Veli oğlu ... ... mirasçıları olan) ..., ... ve ... adlarına tespit ve tescil edilmiştir....
Şu halde; her ne kadar, Mahkemece dava; harici satın alma ve temliken tescil hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescil mümkün olmadığı takdirde tazminat istemi olarak nitelendirilmiş ise de, dava tespit sonrası fakat kesinleşme öncesi haricen satın alma ve eklemeli zilyetlik hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece iddianın ilk bölümü TMK 724 vd maddelerine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin olduğu kabul edilerek bu yönde değerlendirme yapılmıştır, ancak dava dilekçesi ve yargılama aşamasında davacıların TMK 724. maddesine dayalı bir talepte bulunmadıkları, dosyaya sundukları 1998 tarihli adi yazılı harici satış senetleri ile dava konusu 35 ada 27 parsel sayılı taşınmazda (imar sonrası 1899 ada 3 parsel sayılı) bir kısım bölümleri satın aldıkları iddiasında bulunarak tespit sonrası ve fakat kesinleşme öncesi eklemeli zilyetliğe dayandıkları anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ,ALACAK -KARAR- Dava, harici satın almadan kaynaklanan kişisel hakka dayalı elatmanın önlenmesi, olmadığı takdirde alacak isteğine ilişkindir. Davanın açıklanan bu nitelendirmesine göre, 2797 Sayılı Yargıtay Yasasının 14.maddesi uyarınca temyiz incelemesi Yüksek 14.Hukuk Dairesine ait bulunduğundan dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına gönderilmesine, 24.12.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
kesin olarak belirlenmemiş, Fen bilirkişi raporunda, yoldan sonraki alanın tescil harici olup olmadığı da belirtilmemiştir....
Keşif sırasında; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın nehir yatağı olması nedeniyle tescil harici bırakıldığı 1983 yılı ve sonrasında kimler tarafından neye istinaden zilyet edildiğine ilişkin maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği, baraj çalışmaları nedeniyle taşınmaza fiilen ne zaman el konulduğu etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, jeolog, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişiler kuruluna dava konusu taşınmazın dava tarihine göre 20–25 yıl öncesine ait ve iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde uygulama yaptırılarak taşınmazın niteliği ile taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlenmeli...
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde orman kadastrosu yapılmış ise de, taşınmaz ... ve ... Köyleri arasında ölçülmeyen sahada bırakılmıştır. Genel arazi kadastrosu işlemi 1955 yılında yapılmış taşınmaz kadastro harici bırakılmıştır. Mahkemece çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla taşınmaz edinme koşullarının oluştuğu ve orman sayılmayan yerlerden olduğu kabul edilerek taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmişse de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli değildir Şöyle ki; hükme esas alınan Orman Yüksek Mühendisi ......
Dava konusu taşınmaz genel arazi kadstrosu çalışmaları sırasında çalılık vasfında olduğundan bahisle tespit harici bırakılmıştır. Mahkemece (A) harfi ile gösterilen 332,59 m²'lik taşınmaz bölümünün davacı adına tesciline karar verilmiş ise de bu taşınmaz bölümü hakkında yörede gerçekleştirilen 22/2-a çalışmalarının kesinleşip kesinleşmediği araştırılmamış, taşınmazın bulşunduğu yerde 3402 sayılı Kanunun geçici 8. maddesi uyarınca kadastro yapılıp yapılmadığı ve taşınmaz hakkında kadastro tutanağı düzenlenip düzenlenmediği araştırılmamıştır. Eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez....
Mahkemece, dava konusu taşınmaz bölümleri üzerinde davacı lehine zilyetlik yoluyla iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan değerlendirme dosya kapsamına uymadığı gibi usul ve yasaya da uygun düşmemektedir. Şöyle ki, çekişmeli taşınmaz bölümleri, kadastro çalışmaları sırasında ekilemez arazi olarak tespit harici bırakılmıştır....
Satım sözleşmesine konu taşınmaz tapulu olduğundan, harici sözleşme resmi şekilde yapılmaması sebebiyle geçersizdir. Sözleşmenin geçersiz olması halinde taraflar kural olarak sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre verdiklerini geri isteyebilirler. Ancak tapuda pay devri yapılacağına inandırılarak harici sözleşme yapılmış olması ve satılanın devredilmiş olması hallerinde bu kuralın uygulanması adaletsiz sonuçlar doğurabilir. İnançlı işlemlerde verilenin iadesi yerine edimin ifasının imkânsız hale geldiği tarihteki değerinin ödetilmesi gerektiği Yargıtay uygulamalarında kabul görmektedir. Bu durumda mahkemece inançlı işlem kabul edilerek satışa konu olan bağımsız bölümün denkleştirici adalet kaideleri uyarınca edimin ifasının imkânsız hale geldiği tarihteki değeri 29.799,90 YTL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, harici satış bedelinin dava tarihindeki güncellenmiş karşılığına da hükmedilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur....
