Harici satışın hüküm ifade etmemesi durumunda taraflar verdiklerini geri alabilirler. 10.07.1940 tarih 1939/2 Esas ve 1940/77 Karar sayılı Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre “Haricen yapılan (tapu memuru huzurunda yapılmayan) taşınmaz mal satışından dönüldüğünde, satış bedelini geri vermeyen taraf, parası geri verilinceye kadar yararlandığı ürünleri ödemek ve ecrimisil vermekle yükümlü değildir.” Şu halde Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kararına göre geçersiz sözleşmelerde, akdin geçersizliği sebebiyle her iki taraf verdiğini geri alabilir. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi, denkleştirici adalet düşüncesine dayanır....
A.Ş.vekilinin malın iadesi davasını 12.01.2010 tarihinde açtığı, iflas erteleme talebi üzerine verilen tedbir kararının finansal kiralama sözleşmesinin feshine engel oluşturmayacağı, malın iadesi koşullarının gerçekleştiği gerekçeleri ile birleşen ... 9.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/23 Esas sayılı davasının kabulüne karar verilmiş, hüküm asıl davanın davacıları ... Kimya A.Ş.(birleşen davaların davalısı) ile ...’in vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davanın davacısı-birleşen davaların davalısı ... Kimya A.Ş. ile ... vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, vekilleri Yargıtay duruşmasında hazır bulunan asıl davanın davalısı ... ile birleşen davanın davacısı ......
Dava, harici (geçersiz) satış sözleşmesi gereğince ödenen paranın iadesi ve menfi tespit istemine ilişkindir. Yasanın aradığı şekil şartlarına uyularak resmi merciler önünde yapılmış bir satış sözleşmesi olmadığından yapılan taşınmaz satış işlemi TMK. nun 706, BK.nun 213, Tapu Kanunu 26. maddesi hükmüne göre geçersizdir. Bu nedenle, taraflar ancak verdiklerini isteyebilir. Bu durumda, taraflar arasındaki uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme kurallarına uygun çözümlenmesi ve tasfiye edilmesi gerekir. Geçersiz satış sözleşmesi gereğince; diğerinin mal varlığına kayan değerlerin iadesi "Denkleştirici Adalet" düşüncesine dayanmaktadır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebebe dayanmadan başkasının mal varlığından istifade ederek, kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğünü ifade eder....
İSTANBUL 1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/268 Esas KARAR NO : 2022/555 Karar DAVA : Menfi Tespit DAVA TARİHİ : 13/04/2021 KARAR TARİHİ : 08/06/2022 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA/ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının müvekkili aleyine ... 25. İcra Müdürlüğü’nün ......
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI; Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; 132 ada 2 parsel sayılı dava konusu taşınmazın güncel tapu kaydına göre tamamının Mahmut Akyüz adına kayıtlı olduğu, taşınmazın ilk tesis kadastrosunun 1950'li yıllarda yapılarak 12/12/1954 yılında Muş Merkez Pertak Köyaltı Mevkii 218 parsel olarak Mehmet Akyüz adına tespit gördüğü, 2014 yılında yapılan yenileme kadastrosu ile taşınmazın, 132 ada 2 parsel numarasını aldığı, davacının dayandığı harici satış sözleşmesinin tarihinin 1983 olduğu, tapulamanın daha önce yapıldığı dikkate alındığında, tapulu taşınmazın satışının resmi şekilde yapılması gerektiği, harici satışın geçersiz olduğu, davalıların davayı inkar ettiği, harici sözleşmede alıcı olarak gözüken Selahattin Durbak'ın dosyadaki veraset ilamına göre davacı dışında 16 mirasçısı daha olduğu ancak davacının taşınmazın tamamının adına tescilini istediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - KARAR - Davacı vekili, davalının iki adet bonoya dayalı iki ayrı takip yaptığını, takip dayanağı bonoların taraflar arasında düzenlenen adi yazılı daire satış sözleşmesinde teminat amaçlı olarak davalıya verildiğini, davalının sözleşme gereği davacıya ödediği bedelin iadesi için dava açtığını, ayrıca mükerrer tahsilat yapmak için davacı aleyhine takipler yaptığını, cebri icra tehdidi nedeniyle davacının bir kısım ödemeler yaptığını ileri sürerek, davacının davalıya borçlu olmadığının tespitini, kötü niyet tazminatının davalıdan tahsilini, ödenen bedelin davalıdan istirdadını talep ve dava etmiştir....
Tapu devri yapılmadığı için harici nitelikli sözleşme henüz resmi nitelik kazanmamıştır. Dava tarihi itibariyle davalı şekle aykırı bir sözleşmeden doğan edimini tümüyle yerine getirdiğini ispatlayamamıştır. Bu nedenle taraflar arasındaki harici gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin hukuken geçerli olduğundan söz edilemez.Yüksek Yargıtay emsal içtihatlarında da istikrarlı olarak vurgulandığı üzere geçersiz niteyikteki harici gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi taraflar için resmi nitelikte kanuna uygun yapılan gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerde olduğu gibi aynı nitelikte hak ve borç doğurmayacağından,harici gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinde taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilirler. Bu nedenle harici gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinde kararlaştırılan cezai şart hükmünün ifasını yasal olarak davacının talep etme hakkı bulunmadığından ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya uygundur....
TÜKETİCİ MAHKEMESİ TARİHİ : 06/02/2020 NUMARASI : 2018/981 E - 2020/138 K DAVA KONUSU : Tüketicinin Açtığı Menfi Tespit KARAR : Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, T6 18.10.2017 tarihli gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi imzalayarak Kentplus Kadıköy Projesi İstanbul ili, Kadıköy ilçesinde kain ve tapunun 283 pafta, 3068 ada, 27 parselinde kayıtlı C Blok , 6....
Menfi tespit talebi yönünden yapılan değerlendirmeye gelince, yukarıda açıklandığı üzere, davacının sözleşmeyi T4 Ltd. Şti. ile imzalamasına rağmen, menfi tespit talebine konu ettiği senetlerin lehtarının, sözleşmenin tarafı olmayan Ege Otelcilik Ltd. Şti. olduğu ve bu senetler ile, davacıyla, T4 Ltd. Şti. arasında imzalanan sözleşme arasında yazılı bir bağlantı bulunmadığı anlaşılmakla, menfi tespit talebinin de reddine karar vermek gerekmiştir. Sözleşmenin feshi talebi yönünden yapılan değerlendirmeye gelince, Yargıtay'ın yerleşik uygulaması gereğince, davacı henüz tatil hakkını kullanmadığından yani henüz davacıya hizmet verilmeye başlamadığından sözleşme askıdadır ve davacının sözleşmeden cayma hakkı mevcuttur. Ayrıca taraflar arasında resmi şekilde yapılması gereken Hisseli Gayrimenkul Satış Sözleşmesi, adi yazılı şekilde yapıldığından geçersizdir. Açıklanan bu nedenlerle, T4 Kaplıca Ticaret Ltd....
Mahkememizce yapılan değerlendirmede dava geçersiz araç satış sebebiyle düzenlenen bononun iptaline ilişkin menfi tespit davasıdır. Bilindiği gibi araç satışlarının noterden yapılması gerekir aksi halde satış geçerli olmaz. Geçerli olmayan bir satış sebebiyle tarafların karşılıklı olarak verdikleri semen ve malın birbirlerine iadesi gerekir. Ancak somut olayda semen için bir bono düzenlenmiş araç da alıcıya teslim edildikten sonra alıcı elindeyken yapılan kaza neticesinde zarara uğramıştır. Bu durumda davacının bu bonodan dolayı aracın sovtaj bedeli yani hasarlı bedeli kadar borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerekmiş, yedindeyken sebep olduğu zarar miktarı kadar ise borçlu olduğuna karar verilmiştir. Taraflardan diğer davalı ...'...
