Bu haliyle çekişmeli taşınmaz tapusuz olup tapuya kayıtlı olmayan bu taşınmazlar menkul mal hükmündedirler. Taşınmazın mülkiyetinin davacılara geçtiğinin kabulü için zilyetliğin de müşterek muris tarafından davacıların murisleri ...’ye devredildiğinin ispatı gerekir. Mahkemece yerel bilirkişi ve davacı taraf tanıklarından taşınmazın zilyetliğinin davacı murislerine devri noktasında beyan alınmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez....

HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/46 KARAR NO : 2021/688 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : AYVALIK SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 22/09/2020 NUMARASI : 2018/568 ESAS 2020/593 KARAR DAVA KONUSU : Taşınmaz Zilyetliğinin Tespiti KARAR : Davacı 30.01.2017 havale tarihli dava dilekçesinde özetle, Ayvalık ilçesi Üçkabaağaç Mahallesinde bulunan 115 ada 7 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespiti yapılırken kendisinin zilyetliğinde olduğunun tespit edildiğini, ancak Ayvalık Milli Emlak Müdürlüğünün yazıları ile taşınmazın boş olduğu ve zilyetlik şartlarının oluşmadığı gerekçesi ile 6292 sayılı yasa gereği tarafına satışının yapılması talebinin reddedildiğini, taşınmazı 15 yıldır kendisinin kullandığını belirterek taşınmazdaki zilyetliğinin hangi tarihten itibaren olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir. DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER: Dava Ayvalık 1....

Mahkemece, eldeki davanın şahsi hakka dayalı elatmanın önlenmesi istemine ilişkin olduğu ve fuzuli işgal sebebi ile açıldığı gözetilmeksizin, yanılgılı değerlendirmeyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir....

Dava dilekçesi ve iddianın ileri sürülüş biçimine göre davacı dava konusu taşınmazı imar-ihya ederek tarım arazisi haline getirdiğini, lehine TMK'nun 713. maddesindeki tescil şartlarının gerçekleştiğini ileri sürmüş ise de, mülkiyet hakkına dayanmamış 50 yıllık zilyetliğinin oluşturduğu hakka dayanan elatmanın önlenmesi isteğinde bulunmuştur. Bu halde davacının isteğinin TMK'nun 683. maddesinde düzenlenen hakka dayanan bir dava niteliğinde bulunduğu açıktır. ...'nin davada taraf durumunu almamış olması davanın görülmesine engel değildir. Ne var ki, keşif mahallinde dinlenen tanık beyanları çelişkili olup uyuşmazlığı çözmeye elverişli değildir....

Taşınmaza zilyet olanlar tapu kaydı veya bir hakka dayandığı takdirde TMK'nın 683. maddesindeki mülkiyet hakkının korunmasından yararlanarak istihkak davası veya elatmanın önlenmesini isteyebileceği gibi salt zilyetliğe dayalı olarak TMK'nın 981 ve devamı maddeleri uyarınca zilyetliğin korunması hükümleri gereğince istemde bulunma hakkına da sahiptir. Talepte bulunan, hakkının hangi şekilde daha iyi korunacağını düşünüyorsa o hükümlere dayalı olarak ayrı ayrı koruma talep edebilir. Davacı, dava dilekçesinde, kooperatif hisse devri sözleşmesi ile devraldığı dükkanına, davalılarca fiilen saldırıda bulunulduğu, içerisindeki eşyalar ve taşınmaza zarar verildiği ve kullanımına engel olduğu iddiasıyla, bu müdahalenin önlenmesi ve zilyetliğinin korunmasını talep ettiği anlaşıldığına göre, davacının mülkiyet hakkına dayalı olarak elatmanın önlenmesi talebinde bulunduğu sonucuna varılamaz....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Taşınmaz zilyetliğinin tespiti ... ile Hazine ve ... ve müşterekleri aralarındaki taşınmaz zilyetliğinin tespti davasının görev yönünden reddine dair .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 23.08.2013 gün ve 470/149 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve ilâmda belirlenip dayanılan gerektirici sebeplere göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile Usul ve Kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4....

Yargılamanın devamı sırasında taşınmazın 6292 sayılı Yasa gereği satış işlemi nedeniyle davalı adına tapu kaydı oluşturulmuş olup bu aşamada davaya tapu iptal ve tescil davası olarak devam edilemez ise de davacının taşınmazın bir bölümü üzerindeki zilyetliğinin tespiti yönünden hüküm kurulmasına engel yasal bir düzenleme mevcut olmadığı gibi davacıların zilyetliğinin tespiti isteminde bulunmasında da sonrasında ileri sürülecek hak talepleri açısından hukuki yararı mevcuttur. O halde doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve fen bilirkişi huzuruyla keşif yapılmalıdır....

ASHM'nin 2016/210 esas sayılı dosya üzerinden karar bağlanan tapu iptal davasında "davanın dayanağı eski tapu kayıtlarının dava konusu taşınmaza okumadığı farklı bir alanı gösterdiği gerekçesi ile " davanın reddine karar verildiğini, taşınmaz üzerinde keşif yapıldığında müvekkiline ait taşınmazın davalı köy tarafından mera olarak kullanıldığının, hayvanların otlatıldığının görüleceğini ve davalının müvekkiline ait taşınmaz içerisine gölet yapmak istediğini beyan ederek davalının, müvekkilinin taşınmazına el atmasının önlenmesini ve davalının taşınmazda tahliyesini talep ettiği anlaşılmıştır. TMK'nin 982 ve 983.maddelerinde düzenlenen zilyetliğe dayalı davalar ile zilyet, zilyetliğinin bir hakka dayandığını ispat külfetine katlanmadan yalnızca zilyetliğini öne sürerek, zilyetliğinin korunmasını isteyebilir. Ancak, zilyetliğinin arkasında bulunan nesnel veya kişisel bir hakka dayanıldığında ise dava, bir hak davası niteliğini kazanır....

kime ait olduğu, zilyetliğin süresinin ne kadar olduğu, zilyetliğin asli mi yoksa fer'i nitelikte mi olduğu, davacıların zilyetliğinin dayanağı hukuksal nedeninin ne olduğu hususlarını belirlemekten uzak, soyut ve yetersiz beyanlarına dayanılarak hüküm kurulduğu belirtilerek, Mahkemece; öncelikle davacılara taşınmazın kendileri ile davalıların murisi arasında paylı olmasını gerektirir hukuki neden ile davalarını dayandırdıkları maddi vakaların açıklattırılması, sonrasında gerek davacılardan dayandıkları delillerin, gerekse davalıların dayanağı tapu kaydının sıra numarasının sorulup saptanması, dava konusu taşınmaz ile komşu taşınmazın tespite esas vergi kayıtlarının getirtilmesi, akabinde yöreyi iyi bilen elverdiğince yaşlı, yansız, yerel bilirkişiler ve fen elemanı, tespit tutanağı bilirkişilerinin tümü ile tarafların aynı yöntemle gösterecekleri tanıklar hazır olduğu halde taşınmaz başında yeniden keşif yapılması, keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından...

Zilyet, zilyetliğinin arkasında bulunan nesnel veya kişisel bir hakka dayandığında ise dava, bir hak davası niteliğini kazanır; o takdirde mahkemenin görevi, yalnız zilyetliğin korunması davasından farklı olarak, dava olunan hakkın niteliğine göre belirlenir....