tarafından bağış suretiyle temlik edilen 116 ada 74, 82, 13, 117 ada 249, 187, 112 ada 7 ve 115 ada 113 sayılı parseller bakımından da bağış geçerli olup, bağış suretiyle temlik edilen taşınmazlar bakımından 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı gözetilerek tapu iptal ve tescil isteğinin reddedilmiş olmasında, tenkis isteğinin de TMK 565/4. maddesi gereğince mirasbırakanın saklı pay kurallarını zedeleme kastıyla temlik yaptığı kanıtlanamadığından reddedilmiş olması doğru olduğuna göre; davacının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 14.00.-TL. fazla yatırılan harcın davacıya iadesine, 17.06.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür. Tereke mirasbırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur. Mirasbırakanın borçları, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin 743 sayılı Kanun uygulanacaksa bir aylık 4721 sayılı Kanun uygulanacaksa üç aylık nafakası, terekenin defterinin tutulması, mühürlenmesi, cenaze masrafları gibi giderler de pasifidir....
Bu muvazaa türünün bünyesinde iki farklı sözleşmenin yer alması nedeniyle nisbi muvazaa niteliğindedir. Çeşitli şekillerde ortaya çıkar; gerçekte bağış olan işlemi satım sözleşmesi gibi, gerçekte bağışlamasına karşın ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi. Bu durumda görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler. Miras bırakanın yaptığı temliki tasarruflardan zarar gören mirasçılar, tenkis davası ile birlikte kademeli olarak veya tenkis davası açtıktan sonra ayrı bir dilekçe ile muris muvazaası nedenine dayalı iptal ve tescil davası açabilirler (22.5.1987 tarih ve 4/5 sayılı İBK)....
Bir başka deyişle, mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılma amacı ile hareket edip etmediğini araştırmaya lüzum yoktur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTAL TESCİL, TENKİS Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece tenkis talebinin kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı ve davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tapu iptal ve tescil olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir....
e sattığı, daha sonra 14.6.2004 tarihinde 1/2 pay sahibi S.... ile S.......'in edindiği 1/2 payı dava dışı kişilere birlikte temlik ettikleri, muris S....'in ölümüyle davacıların Sebahattin'e yaptığı pay temliki ile saklı paylarına tecavüz edildiğini belirterek, saklı payları oranında tenkis isteğinde bulundukları ve yargılama sırasında da tercihlerini bedele hasrettikleri, öte yandan, dava dilekçesinde her nekadar davalıya yapılan pay temlikiyle ilgili olarak temlikin muvazaa ile illetli olduğu yolunda bir iddia bulunmamakta ise de yargılama sırasında ve aşamalarda anılan temlikin muvazaalı olduğunun defaatla tekrar edildiği anlaşılmaktadır. Esasen, tenkis davası miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı (vasiyet ve miras mukavelesi...gibi) veya sağlararası kazandırmaların (hibe gibi teberruların) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan öncesine etkili (inşai) yenilik doğurucu davalardandır. Somut olayda, muris S....'in davalıya yapmış olduğu pay temliki satıştır....
satış işlemlerinin gerçek olduğunu, bağış işlemlerinde miras bırakanın saklı pay kurallarını ihlal kastı ile hareket etmediğini, 136, 139 302 ve 507 parsellerin taraflarından satın alındığını, miras bırakanın bir katkısının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır. Davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar Yargıtay 16....
Murisin gerçekte bedelini bizzat ödeyip, üçüncü kişiden satın aldığı taşınmazı mirastan mal kaçırmak amacıyla tapu siciline yarar sağlamak istediği kişi adına kaydettirmesi halinde, diğer bir söyleyişle bedeli ödenerek "gizli bağış" şeklinde gerçekleştirilen işlemler hakkında anılan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının doğrudan bağlayıcı olma niteliği yoktur. Bunun yanı sıra, karara, yorum yoluyla gizli bağış iddialarına yönelik olarak uygulama olanağı sağlanamayacağı; koşulları var ise tenkis istenebileceği Hukuk Genel Kurulunun 30.12.1992 tarihli 586/782; 21.9.1994 tarihli 248/538; 21.12.1994 tarihli 667/856; 11.10.1995 tarihli 1995/1-608 sayılı kararlarında belirtilmiş; Dairenin yargısal uygulaması da bu doğrultuda kararlılık kazanmıştır. Somut olayda; çekişmeli taşınmaz mirasbırakan tarafından temlik edilmediğine göre olayda 01.04.1974 gün 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı açıktır....
Davalının haksız mal iktisabınından dolayı miras payı oranında alacak istemine dair davanın kabulü kararı, 2. Hukuk Dairesince “... delillerin öncelikli istek olan tenkis çerçevesinde değerlendirilmesi gerekliliğinden...” sözedilerek bozulmuş, hükmüne uyulan bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama sonucu tenkis isteminin kısmen kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle, davacı dilekçesinde miras bırakanın muvazaalı işlemle taşınmazı temlik ettiğini ileri sürerek, saklı payı oranında bedel istediğine ve mahkemecede istek doğrultusunda saklı pay oranında bedele hükmedildiği anlaşıldığına göre; davalının temyiz itirazı yerinde değildir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 31/12/2013 NUMARASI : 2011/732-2013/474 Taraflar arasında görülen tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi 'ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -K A R A R- Dava, tenkis isteğine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden, mirasbırakan Memduh'un 13.06.2011 tarihinde öldüğü, tarafların mirasbırakanın saklı pay mirasçıları olan evlatları olduğu, miras bırakanın yaptığı temlikler nedeniyle saklı payın zedelendiği ileri sürülerek, tenkis isteğiyle eldeki davanın süresi içerisinde açıldığı anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere; mirasçılık ve mirasın geçişi mirasbırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan hükümlere göre belirlenir (4722 s....
