Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyaç veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir....
ün temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucuna yeni bir bent olarak “Tapu Sicil Tüzüğünün 30. maddesi gereğince geçit hakkının, aleyhine geçit hakkı tesis edilen 140 ada 1 ve 5 parsel sayılı taşınmazlann kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline,” ibaresinin eklenmesi suretiyle düzeltilmesine, hükmün HUMK'nun 438/7. maddesi gereğince DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 13.10.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi. Okundu: K. Güzel B.Arıcı...
Müvekkil bu konuda oldukça sıkıntı yaşamaktadır.2- Yargıtay'ın Geçit Hakkı davaları ile ilgili genel görüşü şudur ki: Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Yargıtay'ın bu konuda sayısız kararı bulunmaktadır, yukarıda yazdığımız sebepler mevcutken ve ana yola çıkma ihtiyacı hasıl olmuşsa Geçit Hakkının tesis edilmesi gerekli hale gelir....
Somut olaya gelince; aleyhine geçit kurulan 3 sayılı parselin 441,33 m2, kuzeyindeki 2 sayılı parselin ise 2299,13 m2 yüzölçümünde oldukları, 2 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün aleyhine geçit kurulan 3 parsel sayılı taşınmazdan çok büyük olduğu açıkça anlaşıldığından geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince daha büyük parselden geçit kurulması gerekirken daha küçük yüzölçümlü olan parselden geçit kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir. Kabule göre de; Türk Medeni Kanununun 747 ve 748. maddeleri gereğince geçit hakkı bir taşınmaz lehine diğer taşınmaz aleyhine kurulur ve taşınmazların irtifak sütununa kaydı gerekir. Bu itibarla, hüküm sonucunda "...geçit hakkının tapuya tesciline" şeklinde ve geçit kurulan yerin taşınmazdan ayrılması anlamına gelecek biçimde hüküm kurulması yerinde değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık tapu iptali ve yol olarak terkini ile olmadığı takdirde geçit hakkı tesciline ilişkin bulunduğuna ve davada zilyedliğe dayanılmadığına göre, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay (14.) Hukuk Dairesine ait olmakla gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 28.04.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir. 2-Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmesi gerekirken bu konuda hüküm kurulmaması, bilirkişi vasıtası ile belirlenerek depo edilen geçit bedelinin aleyhine geçit kurulan taşınmazların maliklerine hangi miktarda ödeneceğinin belirtilmesi gerekirken infazda tereddüt uyandıracak şekilde birinci güzergahta belirtilen davalılara payları oranında ödenmesine karar verilmesi doğru olmadığı gibi geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda, geçit irtifakının taşınmaz leh ve aleyhine kurulması gerektiğinden hüküm sonucunda davacı lehine geçit hakkı kurulmasına şeklinde karar verilmesi...
Ayrıca hüküm sonucunda geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmesi gerekmektedir. Somut olayın incelenmesinde; Mahkemece dava konusu aleyhine geçit kurulan parseller yönünden geçit irtifakının özel sütununa tesciline karar verilmemesi ve davalı DSİ kendisini vekille temsil ettirdiğinden davalı lehine 1.500,00 vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken hükmedilmemesi doğru görülmemiş ise de; bu hususlar kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hüküm fıkrasının HUMK’nun 438/7 maddesi gereğince aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir....
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir.Genel yola bağlantısı ve yolu bulunan ancak yolu ihtiyacı karşılamayan taşınmazlar lehine de geçit hakkı kurulması istenilebilir. Zorunlu geçit hakkının varlığı için gerekli ilk genel koşul, yararına geçit yeri istenen yararlanan (hakim) taşınmaz ile üzerinde geçit hakkı kurulacak yüklü (hadim) taşınmazların tamamının özel mülkiyete konu ve tapuya kayıtlı arazi olmasıdır. Dava konusu olayda da bu durumun bilirkişi raporunda belirlenen 1 nolu güzergah açısından oluştuğu, zorunlu geçit hakkı istenilen taşınmaz ile geçit hakkı kurulacak taşınmazın tapuya kayıtlı taşınmazlar olduğudur. Diğer bir şart geçit gereksiniminin zorunlu olmasıdır. Geçit gereksinimindeki zorunluluk, somut ve objektif ölçütler yardımıyla belirlenir....
