Dosya içeriğinden, toplanan delillerden, çekişme konusu 90 parselde davacının paydaş olduğu, komşu 91 parsel lehine 90 parselde geçit hakkı tanındığı, 91 (tevhitle 136) parsel maliki Sevdin dışındaki davalıların ise 91 parselle kayden bir ilgilerinin olmadığı, sözü edilen davalıların geçerli bir neden olmaksızın 90 parsel üzerinden gelip geçmek suretiyle kendilerine geçit hakkı tanınmadan çekişme konusu taşınmaza elattıkları anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanununun 747 (eski 671) maddesi ite düzenlenen zorunlu geçit hakkı, komşuluk ilişkisinden doğan bir katlanma borcudur. Yüklü taşınmaz maliki bakımından mülkiyet hakkının kısıtlanması sonucunu doğurur. Geçit hakkının yüklü taşınmaza ve onun kaydına yönelik olarak kurulacağı kuşkusuzdur. Ancak, haktan yararlanacak komşu taşınmaz malikinden, diğer bir deyişle lehine geçit hakkı kurulan taşınmaz malikinden başkası olamaz. Zira, geçit hakkı kurulması İle hak verilen yer genel yol niteliğine bürünmez....
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Mahkemece, davanın kabulüne davacı taşınmazı lehine davalı taşınmazlarından geçit hakkı tesisine karar verilmiş, ancak kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmemiş olması doğru görülmemiş ise de, bu husus bozmayı ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir. Mahkemece kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu siciline kaydı gereklidir. Zorunlu geçit hakkı, mülkiyet hakkının kanundan doğan dolaylı bir sınırlaması olduğundan bu tür sınırlamalar, ancak mülkiyet hakkına konu taşınmazlar için söz konusu olabilir Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre davacılar vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir. 2-Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarına gelince; Davacıya ait 302 parsel sayılı taşınmazın geçit ihtiyacının bulunduğu açıktır....
Geçit hakkı irtifak hakkı olmakla birlikte özünü komşuluk hukukundan almaktadır. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin hükümde, lehine geçit hakkı tesis edilen taşınmaz ile üzerinden geçit hakkı kurulan taşınmazların ve geçit genişliği ile kurulan geçit büyüklüğünün duruksamaya yer vermeksizin yer alması zorunludur. Geçit hakkı tesis edilmekle kendiliğinden infaz kabiliyeti kazanmaz. Hüküm özetinin tapunun beyanlar hanesine işlenmesi gerekir. Somut uyuşmazlıkta mahkemece geçit hakkı usulüne uygun bir biçimde tesis edilmiş ise de; hükümde, kurulan geçit hakkının tapu kütüğünün beyanlar hanesine işlenmesi yönünde herhangi bir ibarenin yer almaması infazda tereddüt oluşturabileceğinden hükmün bu haliyle bozulması gerekmekte ise de; düşülen yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm fıkrasının HUMK'nun 438/VII maddesi gereğince düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir....
Bu itibarla, hüküm fıkrasında "davacı lehine geçit hakkı tesisine, geçit hakkının tapuya tesciline" şeklinde geçit yerinin taşınmazdan ayrılması anlamını verecek biçimde hüküm kurulması doğru değildir. Ayrıca, geçit hakkının tesisine ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerekir. Yazılı şekilde davalıdan tahsiline karar verilmesi doğru değildir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 16.11.2009 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
(fiili) yol" olarak gösterilen güzergahtan GEÇİT HAKKI TESİSİNE, 4- 30/11/2017 tarihli bilirkişi raporunun ve ekindeki krokinin kararın eki sayılmasına, 5- Kurulan geçit hakkının TMK 748/3 mad....
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm sonucunun 1 numaralı bendine, "geçit hakkı tesisine" ibaresinden sonra gelmek üzere, "kurulan geçit hakkının taşınmazın kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline" ibaresinin eklenmesi suretiyle düzeltilmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve değiştirilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 02.04.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm sonucunun 1 numaralı bendine, "geçit hakkı tesisine" ibaresinden sonra gelmek üzere, "kurulan geçit hakkının taşınmazın kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline" ibaresinin eklenmesi suretiyle düzeltilmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve değiştirilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 09.04.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
hakkı şerhinin dayanağı olan kesinleşmiş mahkeme kararları dahil her türlü belgeler tapu müdürlüğünden getirtilip, bu geçit hakkının taşınmazda meydana getireceği değer düşüklüğü yönünden bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği gözetilmemesi, 6) Dava konusu taşınmazın tapu kaydında dava dışı ... lehine intifa hakkı bulunduğu anlaşılmaktadır....
Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilmesinin zorunlu olduğu hallerde, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine şerhi de gereklidir....
