Mahkemece davanın kabulü ile 7 parsel sayılı taşınmaz lehine 4 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulmasına, kurulan geçit hakkının tapu siciline kaydedilmesine ve geçit hakkının tescil tarihinden itibaren beş yıllık süre dolduğunda tapu kütüğünden re'sen terkin edilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili ve davalılar ... ve ... vekili temyiz etmiştir. Somut olayda; yargılama sonucunda kurulan geçit hakkının 5 yıllık süre dolduğunda re'sen terkin edileceğine ilişkin bir yasa hükmü mevcut olmayıp mahkemece, tesis edilen geçit hakkının TMK'nın 747. maddesi hükmüne aykırı beş yıllık süre sonunda terkinine karar verilmesi doğru değildir....
Mahkemece kurulan geçit hakkının taşınmaz lehine değil davacı lehine kurulması, harç ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerekirken davalı üzerinde bırakılması, geçit hakkının taşınmaza ait tapu kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tescili yönünde karar verilmesi gerekirken bu yönde karar verilmemesi doğru görülmemiş ise de belirtilen hususlar hükmün bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK'nun 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Davacı vekili tarafından, davalılar ve dahili davalılar aleyhine 23.11.2006 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve yol olarak terkini, ikinci kademede geçit ... kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; tapu iptali ve terkin talebinin reddine, geçit ... kurulması talebinin kabulüne dair verilen 22.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 29.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacılar tarafından, davalılar aleyhine 4.4.2005 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.10.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava Türk Medeni Kanunun 747. maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı istemine ilişkindir. Mahkemece istem hüküm altına alınmış kararı davalılardan ... temyiz etmiştir. Geçit hakkı taşınmaza bağlı bir irtifak niteliğindedir. O yüzden bu tür davalarda hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulur, ve kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3. maddesi uyarınca tapu siciline kaydı gerekir. Mahkemece geçit hakkının ve yükümlülüklerinin parsel malikleri olarak belirlenmesi doğru olmamıştır....
Geçit hakkı kurulmasına ilişkin hükümde, lehine geçit hakkı tesis edilen taşınmaz ile üzerinden geçit hakkı kurulan taşınmazların ve geçit genişliği ile kurulan geçit büyüklüğünün duruksamaya yer vermeksizin yer alması zorunludur. Geçit hakkı tesis edilmekle kendiliğinden infaz kabiliyeti kazanmaz. Hüküm özetinin tapunun beyanlar hanesine işlenmesi gerekir. Somut uyuşmazlıkta mahkemece geçit hakkı usulüne uygun bir biçimde tesis edilmiş ise de; hükümde, kurulan geçit hakkının beyanlar hanesine işlenmesine karar verilmesi yerine tapu kütüğüne tesciline karar verilmesi doğru görülmemiş ise de bu hususlar kararın bozularak yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK’nın 438/7 maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı kurum temsilcinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bent uyarınca kabulü ile hüküm fıkrasının 3....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
hakkının kaldırılmasını istemişlerdir....
a ait 287 parsel sayılı taşınmazdan krokide 2 numaralı güzergah olarak gösterilen yerden geçit kurulmuş, karar davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve dosya içeriği ile kararın dayandığı yasal nedenlere göre davalı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş reddi gerekmiştir. 2-Davacı vekilinin temyiz istemine gelince; Dava, geçit ... kurulması istemine ilişkindir. Davacı kendisine ait 289 parsel için geçit ... kurulmasını istemiş, mahkeme 287 parsel üzerinden geçit ... kurulması yönünde hüküm vermiştir. Geçit hakkının ana yola bağlantıyı sağlayacak biçimde kesintisiz olarak kurulması gerekir. Dava konusu 287 parsel yararına daha önce Sulh Hukuk Mahkemesi kararı ile 298 parselden kurulmuş geçit ... bulunmaktadır....
Dava, Türk Medeni Kanunu’nun 747. maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyaç veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı yada geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R 1111 parsel sayılı taşınmaz lehine 1112 parselden geçit hakkı tesis edildiği, tesis edilen geçidin bağlandığı bölümün genel kadastral yol olup olmadığı anlaşılamadığından, dosya içerisindeki pafta örneğinde mahkemece tesis edilen geçit hakkının bağlandığı, aleyhine geçit kurulan 1112 parselin kuzey kısmının yol mu yoksa 219 parsel mi olduğunun tespiti bakımından mahkemece; kurulan geçit hakkının bağlandığı bölümün, kadastral yol olup olmadığının açıkça yazılması suretiyle geniş pafta örneğinin tapu müdürlüğünden getirtilerek evraka eklendikten sonra Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 19.03.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
