Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından geçidin geçit ihtiyacı olan ve yükümlü taşınmaz parselleri karar yerinde gösterilerek kurulması ve kurulan geçit hakkının da Türk Medeni Kanununun 748/3. maddesi gereğince tapu siciline kaydedilmesi gerekir.Bu ilkeler uygulanmadan mahkemece kurulan hükmün infaz olanağı yoktur.Mahkemece geçit hakkının tapu siciline kaydı yönünde hüküm kurulmamış olduğundan kararın bozulması gerekir ise de yapılan bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün HUMK.nun 438/VII maddesi gereğince düzeltilerek onanması uygun bulunmuştur. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle mahkeme hükmünün birinci bendinden sonra " Kurulan geçit hakkının Medeni Kanunun 748/3. maddesi uyarınca Tapu Siciline kaydına " cümlesinin ayrı bir bent olarak yazılmasına ve hükmün DEĞİŞTİRİLMİŞ BU ŞEKLİ İLE DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 13.10.2008 gününde oybirliği ile karar verildi...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.11.2011 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkının kaldırılması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.04.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, irtifak hakkının terkini isteğine ilişkindir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davaya konu üst hakkının 1952 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tapuya şerh edildiği dayanak belgesinin kadastro tutanağı olduğu ve kadastrodan önce evveliyatı olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalılardan ... vekili temyiz etmiştir. ... Merkez ......
Mahkemece taşınmaz üzerinde bulunan mecra irtifak hakkına ilişkin belgeler tapu sicil müdürlüğünden getirtilerek geçit hakkının mecra irtifakına engel teşkil edip etmeyeceği bilirkişiden ek rapor alınarak araştırılmalıdır. Geçit hakkının mecra irtifak hakkına engel teşkil ettiğinin anlaşılması halinde 166 ada 13 parsel sayılı taşınmazın doğusunda bulunan 10 parsel sayılı taşınmaz üzerinde geçit kurulup kurulamayacağı araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 16.01.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki geçit hakkı kurulması davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sırasında mahkemece getirtilen 17 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında; bu taşınmaz aleyhine 20 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı bulunduğu anlaşılmakla; mahkemece bahse konu geçit hakkının kurulmasına dair ilgili mahkeme dosyasının getirtilmesi, dosyanın temini mümkün değil ise, Tapu Müdürlüğünden geçit hakkının kurulmasına dair mahkeme kararı ve geçit güzergahını gösteren bilirkişi raporu getirtilerek dosya arasına alındıktan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 12.03.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Geçit hakkı kurulması istemli davaların niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılır ve davacı vekil ile temsil edilse bile vekili yararına avukatlık ücreti taktirine hükmedilmez. Mahkemece, yargılama giderinin davalıya yüklenmesi ve davacı yararına avukatlık ücreti taktiri doğru görülmemiştir. Kurulan geçit hakkının Medeni Kanunun 748/3. maddesi uyarınca Tapu Siciline kaydı da gerektiği halde Mahkemece kurulan geçit hakkının tapu siciline kaydına karar verilmemesi de hatalı olmuştur. Açıklanan nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 25.01.2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir. Mahkemece kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu siciline kaydı gereklidir. Davacıya ait 3524 ve 3527 parsel sayılı taşınmazların geçit ihtiyacının bulunduğu açıktır. Mahkemece yapılan araştırma sonucu istek hüküm altına alınmış ise de geçit hakkına konu olan yerin bir kısmı tescil harici bırakılan taşınmazdır....
Davalı, yola terk işlemlerinin yapılmış olmasına rağmen imar planında belirtilen yolun belediye tarafından planına uygun olarak açılmamış olması sebebiyle geçit hakkı ile sağlanan yararın ortadan kalktığından söz edilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Dava, geçit hakkının kaldırılması isteğine ilişkindir. Genel yola bağlantısı bulunmayan taşınmazlar için, yol ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan geçit hakları, bu ihtiyacın sona ermesi ile birlikte hukuksal temelini de kaybeder. Yükümlü taşınmaz maliki de taşınmazı üzerinde kurulan geçit hakkının kaldırılmasını isteyebilir. Bu tür davalarda, mahkemece geçit ihtiyacının sona erdiğinin saptanması gerekir. Bu saptama sırasında da yine taraf yararları gözetilerek, var olduğu ileri sürülen yolun niteliği ve davalının buradan yararlanma koşulları araştırılarak sonuca gidilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ile yol olarak terkini olmazsa geçit istemi davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 02.03.2016 gün ve 2015/12191 Esas - 2016/2619 Karar sayılı ilamı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tapu iptali ile yol olarak terkin mümkün olmazsa geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Davalı davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, geçit hakkı istemi yönünden davanın kabulüne karar verilmiş; hükmün davacı ve davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce "... gerekçeli kararın hüküm bölümünde davacı lehine geçit hakkı kurulması doğru olmadığı'' gerekçesiyle hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir. Davalı vekili, karar düzeltme isteğinde bulunmuştur....
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden, çekişme konusu 90 parselde davacının paydaş olduğu, komşu 91 parsel lehine 90 parselde geçit hakkı tanındığı, 91 (tevhitle 136) parsel maliki Sevdin dışındaki davalıların ise 91 parselle kayden bir ilgilerinin olmadığı, sözü edilen davalıların geçerli bir neden olmaksızın 90 parsel üzerinden gelip geçmek suretiyle kendilerine geçit hakkı tanınmadan çekişme konusu taşınmaza elattıkları anlaşılmaktadır. Türk Medeni Kanununun 747 (eski 671) maddesi ite düzenlenen zorunlu geçit hakkı, komşuluk ilişkisinden doğan bir katlanma borcudur. Yüklü taşınmaz maliki bakımından mülkiyet hakkının kısıtlanması sonucunu doğurur. Geçit hakkının yüklü taşınmaza ve onun kaydına yönelik olarak kurulacağı kuşkusuzdur. Ancak, haktan yararlanacak komşu taşınmaz malikinden, diğer bir deyişle lehine geçit hakkı kurulan taşınmaz malikinden başkası olamaz. Zira, geçit hakkı kurulması İle hak verilen yer genel yol niteliğine bürünmez....
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Mahkemece, davanın kabulüne davacı taşınmazı lehine davalı taşınmazlarından geçit hakkı tesisine karar verilmiş, ancak kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmemiş olması doğru görülmemiş ise de, bu husus bozmayı ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir....
