Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1016 Esas sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporlarında, gerekçeli kararda ve Yargıtay bozma ilamında davacının feshinin haksız olduğu, bu nedenle davalı acentenin portföy tazminatı ile komisyon alacağı talebinin kabulüne karar verildiği, verilen ilk hüküm Yargıtay tarafından bozulmuş ise de bozmanın sadece tazminatın miktarına ilişkin bulunduğu ve davacının feshinin haksız olarak yapıldığı yönündeki saptamanın bozma kapsamı dışında kaldığı, feshin haksızlığının Yargıtay incelemesinden de geçerek kesinleştiği, feshin haksız olmasının davalının ödenmeyen sigorta prim borcunun bulunmadığı anlamına geldiği, usul ekonomisi ilkesi gereği başkaca bilirkişi incelemesine gerek görülmediği gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiştir. Kararı davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili temyiz etmiştir....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin 2018/202 Esas, 2020/438 Karar ve 20.10.2020 tarihli kararı ile; davacının çalışmaların engellendiğine dair talebi üzerine kurum tarafından gerekli önlemlerin alınması için kaymakamlık makamına yazı yazıldığı, yazıya verilen cevapta gerekli önlemlerin alındığı, engelleme ile ilgili davacının herhangi bir müracaatın olmadığı, ayrıca köylülerin çalışmaları engellemediği, bölgede güvenlik sıkıntısı olmadığı yönünde bilgi verildiği, davacının Jandarmaya köylüler ile ilgili herhangi bir başvuruda bulunmadığı, 2017 yılı içerisinde hiçbir şekilde davacının işe başlamadığı, bilirkişi raporuna göre işin 1/3'ünün dahi bitmediği anlaşılmakla davacının işi bitirememesinin nedeninin köylüler olmadığı, kendisinden kaynaklı nedenlerle işin bitirilemediği kabul edilerek davalının sözleşmeyi haklı olarak feshettiğinin kabulü ile teminatın iadesi ve feshin haksızlığının tespitine dair taleplerinin reddine, hakediş alacağı ile ilgili olarak taleple bağlı...

Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, davacının işe iade edilmiş olması nedeniyle feshin haksızlığının sabit olduğu, ayrıca yıllık izinlerini kullandığının veya ücretinin ödendiğinin ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Temyiz: Kararı davalı ... Üniversite Rektörlüğü vekili temyiz etmiştir. Gerekçe: Yargılamanın sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesi, iddianın ileri sürülmesi, savunmanın yapılabilmesi ile delillerin eksiksiz olarak toplanılıp tartışılabilmesi öncelikle tarafların yargılamadan haberdar edilmeleri ile mümkündür. Hasımsız davalar hariç olmak üzere dava dilekçesi ile duruşma gün ve saati karşı tarafa tebliğ edilmeden ve taraf teşkili sağlanmadan, davaya bakılamaz, yargılama yapılamaz. Davanın tarafları ile vekillerinin davaya ilişkin işlemleri öğrenebilmesi için, tebligatın usulüne uygun olarak yapılması, duruşma gün ve saatinin kendilerine bildirilmesi gerekmektedir. Mahkemenin 18.07.2014 tarihli kararı, Yargıtay (Kapatılan) 7....

E) Gerekçe: Uyuşmazlık, feshin geçersizliği ve işe iade davasında verilen ret kararının kıdem ve ihbar tazminatına etkisi ve feshin haklı nedene dayanıp dayanmadığı noktasında toplanmaktadır. Feshin geçersizliği ve işe iade davasında yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davacı işçinin iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesindeki nedenlerle haklı olarak feshedildiği ve bu nedenle işe iade isteğinin reddine karar verildiği takdirde, haklı neden yönündeki kesin tespit açılacak ihbar ve kıdem tazminatı isteminde aynı şekilde kuvvetli bir delil olarak ortaya çıkacak ve kıdem ve ihbar tazminatı istemi reddedilecektir. Ancak feshin geçersizliği isteminde feshin açıkça haklı nedene değil, geçerli nedene dayandığı tespit edilmiş ise yine unsur etkisi nedeni ile bu kez feshin haklı nedene dayanmadığı tespiti kesinleştiğinden davacı kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacaktır....

Yargıtay bozma ilamında özetle; "davanın sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespiti, feshin iptali ve işin devamına karar verilmesine ilişkin olduğu, eda davası niteliğinde bir istem bulunmadığı, eda istemi bulunmayan davalarda feshin haksızlığının tespitini talep etmekte davacının hukuki bir yararının bulunmadığı, Mahkemenin fesih işlemini iptal ederek idareyi zorlayıcı bir karar vermesinin de mümkün olmadığı, Mahkemenin dava şartı yokluğundan davanın reddine karar vermesi gerekirken yanlış değerlendirme ile kısmen kabul kararı vermesinin doğru olmadığı" bildirilmiştir. Davacı tarafından karar düzeltme talebinde bulunulmuş, Yargıtay ...Dairesi'nin 2019/3204 E, 2020/1248 K sayılı kararı ile karar düzeltme isteğinin reddine karar verilmiştir. Yeniden yapılan yargılamada Yargıtay kararına uyulmuştur....

Burada açıklanması gereken önemli bir hususta feshin haksız olsa dahi tek taraflı irade beyanı ve bunun karşı tarafa ulaşmasıyla hukuki sonuç doğuracağından feshin geçersiz kılınamayacağı ve iş de tamamlanmadığından yükleniciye ifa değerini geçen tazminat isteme hakkının verilemeyeceğidir. Bu halde davacı yüklenici irat kaydedilemeyeceğinden teminat mektubunun iadesi, varsa sözleşme kapsamında hak edip ödenmeyen iş bedelinin tahsilini isteyebilir....

. - K A R A R - Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı idare arasında 09/08/2011 tarihli "Torbalı ilçesi, Pancar Beldesi ve Yenibulgurca yerleşim yerlerinin atık su şebeke ve kollektör hatlarının arıtma tesisine aktarılması ve pompa istasyonu inşaatı" işine ilişkin iş yapım sözleşmesinin imzalandığını, davalıdan kaynaklanan sorunlar nedeniyle işin yapım süresinin uzadığını, davalı idareden süre uzatım istenilmesine rağmen cevap verilmediğini, davalının haksız yere sözleşmeyi feshettiğini, teminat olarak verilen teminat mektubunun irat kaydedilmesine karar verdiğini belirterek, 8 nolu hakedişe kadar anahtar teslim birim fiyatının imalatlardan yapılan kesintiler toplam tutarı için 122.855,57 TL hakedişe girmeyen imalat bedeli olarak 35.400,00 TL sözleşmenin haksız feshi nedeniyle geriye kalan imalat bedeli üzerinden mahrum kalınan kâr olarak şimdilik 14.600,00 TL’nin tahsili ile ayrıca feshin haksızlığının tespiti ile teminat mektubunun iadesine karar verilmesini...

Kasabası ve arazileri ... deresi taşkın koruma inşaatı arkası boş olan duvarların büyük bir bölümünde yıkılmalar olduğunu bu hasarın gerçekleşmesinde kusurları olmadığı halde davalı idare tarafından haksız olarak sözleşmenin feshedildiğini belirterek davalı idare tarafından yapılan feshin haksızlığının tespitine, 20.04.2007/314177 nolu, 10.09.2009/577211 ve 17.11.2009/594919 nolu 64.000,00 TL tutarındaki üç adet teminat mektuplarının kendilerine iadesine karar verilmesini istemiştir....

İcra Müdürlüğünde üye işçilerin alacaklarının tahsili amacıyla icra takibine başlandığını, üye işçiler adına açılan icra takibine ilişkin işlemler sonrasında dosya alacağının tahsil edilemediğini ve 06.08.2015 tarihinde aciz vesikasına bağlandığını, aciz vesikasına dayanılarak tahsil edilememiş ücret alacaklarının ücret garanti fonundan ödenmesi için 14.08.2015 günü davalı kurumun ... hizmet birimine başvuruda bulunulduğunu, davalı Kurumun ise talebi son bir yıl içerisinde çalışmış olma şartının yerine getirilmediği gerekçesi ile reddettiğini beyanla, davalı İdarenin müvekkili sendikaya üye işçiler adına yapılan ücret garanti fonundan yararlanamayacağı yönündeki kararının haksızlığının ve adına başvuruda bulunulan üye işçilerin birer maaşları tutarındaki ücret alacaklarının ücret garanti fonundan karşılanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir....

Talep, eser sözleşmenin feshinin haksızlığının tespiti, fesih kararının iptali ile sözleşmenin aynen ifası davasında ihtiyati tedbir istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle talebin reddine karar verilmiştir. İhtiyatı tedbirin şartları 6100 Sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu’nun 389/1. maddesinde genel olarak düzenlenmiştir. Bu yasa hükmüne göre, mevcut durumda meydana gelebilecek değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. İhtiyati tedbirde asıl olan, ihtiyati tedbire esas olan bir hakkın varlığı ve bir ihtiyati tedbir sebebinin bulunmasıdır....