FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/273 KARAR NO : 2023/10 DAVA : Faydalı Model Belgesine Tecavüzün Tespiti, Meni, Tazminat DAVA TARİHİ : 20/01/2016 KARŞI DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü KARŞI DAVA TARİHİ : 02/03/2016 KARAR TARİHİ : 24/01/2023 KARAR YAZIM TARİHİ : 25/01/2023 Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin "......" başlıklı buluş için TPMK'ya ..... numarası ile başvuruda bulunduğunu, müvekkilinin yapmış olduğu başvurunun kurum nezdinde kesinleşerek, tesciline karar verildiğini, faydalı modelden doğan tüm hak ve yetkileri müvekkilinin elinde olan buluşun davalılardan .......
Bir faydalı model belgesinden doğan hakka tecavüz eyleminin gerçekleşmesi için, söz konusu faydalı model belgesinin ana isteminde bahsedilen unsurların tamamının veya eşdeğerinin, tecavüz ettiği iddiasında bulunulan üründe bulunması gerekmektedir. Bu unsurlardan birinin ve o unsurun eşdeğerinin var olmaması ise tecavüz olmadığı sonucuna ulaşılması için yeterli olacaktır. Diğer bir ifadeyle, patent ya da faydalı modelden doğan hakka ihlalin olup olmadığının değerlendirilmesinde, patent ya da faydalı model sahibi tarafından üretilen/piyasaya sunulan ürünlerle davalının ürünlerinin karşılaştırması değil, patent ya da faydalı modelin istemlerinde koruma altına alınan buluşun teknik özellikleri ile davalının ürünleri karşılaştırılmalıdır. Buna göre davalı ürünü ile dava konusu faydalı modelin istemindeki unsurlar üzerinden aşağıdaki tabloda kıyaslanmıştır....
Dava, davalının marka ve tasarımdan doğan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetin tespiti ile önlenmesi ve tazminat talebine yöneliktir. Tasarım hakkına tecavüz talebi yönünden yapılan incelemede; SMK'nun 55.md'sine göre tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Burada kanun koyucu patent ve faydalı modelden farklı olarak fonksiyona değil, görünüme koruma bahsetmiştir. Bu nedenle tecavüz iddiaları da ürünün "görünümü" nazara alınarak değerlendirilmelidir. Bir tasarımın koruma kapsamı belirlenirken o tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünde oluşturduğu genel izlenim ile bariz bir benzerlik gösteren bütün tasarımların birlikte dikkate alınması gerekir. Kıyaslanan tasarımlar arasında sadece küçük ayrıntılarda farklılık varsa tasarımların aynı olduğu kabul edilir....
mümkün olmadığını, müvekkilinin FMB'den doğan haklara tecavüz oluşturup oluşturmadığına dair inceleme ve bu husustaki tüm delillerin toplanması için rapor talep ettiklerini, davalıların faydalı model belgesi tescilinden doğan haklarını ihlal ettiğini ve haksız rekabet yarattığını, faydalı model tescilinden doğan hakları ihlal eden ve haksız rekabete maruz kalan müvekkilinin, karşı tarafın tecavüzünün tespiti, önlenmesi, durdurulması ve refi isteminde bulunma koşullarının gerçekleştiğini, müvekkilinin yapılan tespitler sonucunda hak ihlali oluşturduğunun rapor ile belirlenmesi halinde haklılığını kesin olarak ispat ettiğini beyan ederek müvekkilinin faydalı model belgesi tescilinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturan kötüniyetli eylemlerinin önlenmesi, durdurulması ve feri ve önlenmesi içerikli ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir....
Mahkemece tüm dosya kapsamına göre, 2012/02268 tescil numaralı faydalı model belgesinin 29.02.2012 tarihinde, 2011/04937 numaralı endüstriyel tasarım belgesinin 30.07.2011 tarihinde davalı adına, 2009/05549 nolu faydalı model belgesinin davacı adına 17.07.2009 tarihinde tescil edildiği, faydalı modelden doğan hakkın kapsamını istemlerin belirlediği, istemlerin aynı zamanda benzer buluşların tescilli faydalı modele tecavüz edip etmediğinin belirlenmesinde de önemli rol oynayacağı, tescilli bir tasarım yeni ve ayırt edici niteliği sahip değil ise, hak sahipliğinin başka kişi ve kişilere ait olduğu ispat edilmiş ise, sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzeri nitelikteki tasarımların başvuru tarihi kendisinden önce hükümsüzlüğüne karar verileceği, iptali talep olunan 2012/02268 numara ile tescilli "Sıfırdan Açılan Sandıklı Kanepe Mekanizması" buluş başlıklı davalı ...'...
Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemece yalnızca 2016 tarihli tasarım ve faydalı model yönünden tecavüz hükmü kurulduğu, davacı tarafça ise 2013/00143 sayılı tasarıma tecavüz iddiası yönünden bir istinaf itirazı ileri sürülmediği, davacı adına tescilli 2016/02620 sayılı tasarımın başvuru tarihinin 30.03.2016 , 2016/04459 sayılı faydalı modelin başvuru tarihinin ise 06.04.2016 olduğu, 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin (554 sayılı KHK) 12 ve 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin (551 sayılı KHK) 72 nci maddeleri uyarınca söz konusu tasarım ve faydalı modelin korumasının, başvuru tarihlerinden itibaren başlayacağı, davacı tarafça davalı aleyhine 14.04.2016 tarihinde tespit talep edildiği, tespit talebine davalı kataloğu da eklendiği, davalı iş yerinde 22.04.2016 tarihinde yapılan tespitte davacının faydalı model ve tasarımına tecavüz teşkil ettiği...
Patent/faydalı model hakkı sahibinin izni olmaksızın üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme akdi için icapda bulunmak, kullanmak, ithal etmek ve bu amaçlarla depolama ve elde bulundurmak gerek KHK kapsamında tecavüz sayılmaktayken, 6769 sayılı SMK’nun 141. maddesi kapsamında da bu haklar aynı şekilde koruma altına alınmıştır.Davacı ıslah dilekçesi ile Patentten doğan hakka tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, patent sahibinin patenti kullanmasıyla elde edebileceği muhtemel gelire göre maddi tazminat talep ettiği anlaşılmıştır....
Patent/faydalı model hakkı sahibinin izni olmaksızın üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme akdi için icapda bulunmak, kullanmak, ithal etmek ve bu amaçlarla depolama ve elde bulundurmak gerek KHK kapsamında tecavüz sayılmaktayken, 6769 sayılı SMK’nun 141. maddesi kapsamında da bu haklar aynı şekilde koruma altına alınmıştır. Davacı ıslah dilekçesi ile Patentten doğan hakka tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, patent sahibinin patenti kullanmasıyla elde edebileceği muhtemel gelire göre maddi tazminat talep ettiği anlaşılmıştır....
izin alınmadıkça kullanılamayacağı, diğer belgelerin de ... sayılı faydalı modelin yeniliğini ortadan kaldıracak nitelikte olmadığı, manevi tazminat şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle, asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulüne, ...sayılı faydalı modelin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiştir....
karar verildiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, 2007/00753 endüstriyel tasarım belgesi bakımından davalı eylemlerinin tescilli tasarımından doğan haklara tecavüz ettiğinin tespiti ile tecavüz eylemlerinin durdurulmasına, tecavüze konu taklit ürünlerinin üretiminde doğrudan doğruya kullanılan tüm araçlara ve kalıplara el konulmasına, imhasına, kararın ilanına, karşı dava bakımından davanın reddine karar verilmiştir....
