Bakanlar Kurulu, Tüzükle Küçüklerin evlat edinilmesinde aracılık faaliyetlerini yürütme yetkisini, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Kurumuna vermiştir. (Tüzük m. 3) Tüzüğün genel gerekçesinde “Tüzük hükümlerinin sadece korunmaya muhtaç küçüklerin evlat edinilmesiyle sınırlı olmadığı, korunmaya muhtaç olmayan küçüklerin evlat edinilmesinin de Tüzüğün kapsamında olduğu" belirtilmektedir. Tüzüğün yasal dayanağını oluşturan Türk Medeni Kanununun 320. maddesinde yer alan düzenleme emredici niteliktedir. İster kurumda koruma altına alınmış (korunmaya muhtaç) olsun, isterse koruma altında bulunmasın, küçüklerin evlat edinilmesinde aracı kuruma başvuru ihtiyari değil, zorunludur. Diğer bir ifade ile, Tüzüğün yürürlüğe girmesiyle, bir küçüğü evlat edinmek isteyenler , aracı kuruma başvuruda bulunmaksızın ve kurumun aracılık faaliyetini harekete geçirmeksizin doğrudan mahkemeye evlat edinme başvurusunda bulunamazlar. Davacı, evlat edinmek için önce aracı kuruma başvurmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Dava dilekçesinde, evlat edinme istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm anne tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacılar, evli olduklarını ancak çocuklarının olmadığını, davalının velayeti altında olan küçük ...'a dört yıldan bu yana baktıklarını belirterek evlat edinmelerine karar verilmesini istemişler, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. 1-Türk Medeni Kanununun 309.maddesine göre, evlat edinme için küçüğün ana ve babasının rızası gerekir. Velayetin babaya verilmiş olması ya da anada olan velayetin kaldırılması, ananın davada taraf olma sıfatını kaldırmaz. Yasa, çocuğun yasal temsilcisinin değil, baba ile birlikte ananın da rızasını aramıştır....
Diğer bir ifade ile, Tüzüğün yürürlüğe girmesiyle , bir küçüğü evlat edinmek isteyenler , aracı kuruma başvuruda bulunmaksızın ve kurumun aracılık faaliyetini harekete geçirmeksizin doğrudan mahkemeye evlat edinme başvurusunda bulunamazlar. Davacı, evlat edinmek için önce aracı kuruma başvurmalıdır. Aracı kuruma başvuru dava şartıdır. Bu koşul yerine getirilmeden açılan davanını “dava şartı” bulunmadığından reddi gerekirken, işin esasının incelenmesi doğru değil ise de sonuçta dava reddedildiğine göre , verilen karar açıklanan sebeple sonucu itibariyle doğrudur. Bu sebeple ... çoğunluğun onama kararına katılmakla birlikte gerekçesine iştirak etmiyorum....
Türk Medeni Kanunu'nun 312. maddesinde “Küçük, gelecekte evlat edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir, ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlat edinenin veya evlat edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesi bu rızanın aranıp aranmamasına karar verir. Diğer hallerde, bu konudaki karar evlat edinme işlemleri sırasında verilir.” hükmü getirilmiştir. Çocuk hakkında koruma kararı alınıp kuruma yerleştirildiğine göre, ana ve baba rızasının aranmamasının evlat edinme davası içinde değerlendirilmesi gerektiğinden, açılan davanın bu nedenle reddi yerine yazılı gerekçe ile reddi doğru görülmemiştir. Ancak davanın reddedilmesi sonucu itibari ile doğru görüldüğünden, HUMK'nın 438/7. maddesi uyarınca, hükmün gerekçesinin açıklanan şekilde değiştirilerek kararın düzeltilerek onanması uygun görülmüştür....
Türk Medeni Kanununun 312. maddesinde “Küçük, gelecekte evlat edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir ve ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlat edinenin veya evlat edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesi bu rızanın aranıp aranmamasına karar verir. Diğer hallerde, bu konudaki karar evlat edinme işlemleri sırasında verilir.” hükmü getirilmiştir. Çocuk hakkında koruma kararı alınıp kuruma yerleştirilme işlemi tamamlandığına göre; ana ve baba rızasının aranmamasının evlat edinme davasında değerlendirilmesi gerektiğinden açılan davanın bu sebeplerle reddine karar verilmesi yerine kabulü doğru görülmemiştir....
Davacı yan noterde düzenlenen evlat edinme sözleşmesinin kanuna uygun düzenlenmemesi vakıasına da dayandığı ve nüfus kayıtlarında evlat edinme işlemi ile ilgili gerekli bilgiler ve şerh bulunduğu halde mahkemece evlat edinmeye izin verilmesine ilişkin mahkeme kararı ile bu karar sonrası noterde düzenlenen sözleşme getirtilmeden karar verilmesi yerinde değildir. O halde mahkemece yukarıda belirtilen ilam ve noterde düzenlenen sözleşmenin getirtilmesi,incelenmesi,yokluk halinin mevcut olup olmadığının ve buna göre de hakdüşürücü süre yönünden değerlendirme yapılması gerektiğinden,belirtilen husus HMK 353/1- a-6 ncı maddesi kapsamında sonuca etki edebilecek önemli eksiklik niteliğinde olduğundan aşağıdaki şekilde hüküm tesisi uygun görülmüştür....
"İçtihat Metni"DAVA TÜRÜ : Evlat edinme MAHKEMESİ : Adıyaman Aile Mahkemesi K A R A R Dava evlat edinme istemine ilişkindir. Dosyada, davanın reddine dair verilen İlk Derece Mahkemesi kararı ile davacılar vekilinin istinaf isteminin esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının evlat edinilmek istenen davalı ...'a tebliğ edildiğine dair bir belgeye veya kayda rastlanmamıştır. Buna göre; Adıyaman Aile Mahkemesinin 2017/591 Esas, 2018/256 Karar sayılı kararı ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 2018/2074 Esas, 2018/2209 Karar sayılı kararları davalı ...'a tebliğ edilmiş ise tebliğ belgelerinin dosyasına konulması, tebligat işlemi yapılmamışsa bu noksanlığın giderilmesi ile temyiz sürelerinin beklenmesi ve ondan sonra inceleme yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi'ne GERİ ÇEVRİLMESİNE, 20.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Aynı Kanunun 315. maddesi gereğince ise evlat edinme kararı, evlat edinenin oturma yeri; birlikte evlat edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesince verilir. Somut olayda davalılar, çocukları ...'yı 07.02.2013 tarihinde ...'da evlat edinir, davalıların boşanma aşamasında olmaları sebebiyle evlatlık görevlerini yapmadıkları gerekçesiyle evlatlık ilişkisinin kaldırılması için davacı yerleşim yerinin bağlı olduğu ...'da dava açar. Evlat edinme netice itibariyle bir soybağı davası olup kurulmasında öngörülen usul kaldırılmasında da geçerlidir. Davacı tercih hakkını kendisinin dava sırasındaki yerleşim yeri mahkemesi yönünde kullanarak dava açmıştır. Şu halde davada ... Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi yetkilidir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 03/10/2016 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde, evlat edinilmesine karar verilmesi talep edilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı vekili dava dilekçesinde, 05.11.2007 doğumlu küçük ... hakkında evlat edinme kararı verilmesini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 305. ve devam eden maddelerine dayalı olarak açılan evlat edinme istemine ilişkindir....
DAVA TÜRÜ : Evlat Edinme Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün Nüfus Müdürlüğü tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı vekili, dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı ...'ın beş yıllık evli olduklarını, davalının daha önce Kazakistan'da dünyaya gelmiş evlilik dışı çocuğu olan küçük Aruzhan'ın da beş yıldır kendileriyle aynı evde yaşadığını bildirerek, küçük Aruzhan'ı evlat edinmeye izin verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm Nüfus Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir. Dava, evlat edinme istemine ilişkindir. Dava Aile Mahkemesinde açılmış ve yargılama sonunda karar verilmiştir....
