Tedarikçi veya müteahhit tarafından yapılan hak ediş bedelleri, daha önce alınan avansa mahsup edilerek avans karşılığının ifa edilmesi amaçlanır. Avans karşılığında müteahhidin hiç hak ediş düzenlememesi, işi yapmaması gibi durumlarda teminat mektubu nakde çevrilerek avans verenin alacağına kavuşması sağlanır. Ancak avans teminat mektubunun haksız olarak paraya çevrildiğinin iddia ve ispat hakkı bankaya ait olmayıp sözleşmenin tarafı olan lehtara aittir. Banka lehtar ile muhatap arasındaki temel ilişkiden kaynaklanan itiraz ve def'ilere dayanarak ödeme yapmaktan kaçınamaz. Teminat mektubu düzenleyen banka muhataba teminat mektubu bedelini ilk talep anında ve hiç def'i ve itiraz ileri sürmeksizin ödemeyi garanti etmiş, yani kayıtsız ve şartsız ödeme taahhüdünde bulunmuştur. Garanti sözleşmesi, lehtar ile muhatap arasındaki sözleşme ilişkisinden bağımsız ve ayrı bir borç doğurur. Yani garanti sözleşmesinden doğan borç fer'i nitelikte değil, bağımsız bir borçtur....
Esas sayılı dosyası üzerinden yargılamadan etkilenip etkilenmeyeceği yani borçluluk durumu yönünden olumsuzluk yaratıp yaratmayacağı, borçlu olmadığına kanaat getirilmesi halinde davacının davalıdan icra takip ve ceza davası nedeniyle talebine konu edebileceği zararın tespiti ile davalıdan tahsilinin mümkün olup olmadığının ve ayrıca davacının bu eser sözleşmesinden kaynaklı olarak davalı edimini yerine getirmediği iddiasına dayalı ısıtma sisteminin elektrik enerjisinden karşılanmak suretiyle yapılması nedeniyle uğranılan zararın tespitine esas açılan menfi tespit ve tespit davası olduğu anlaşılmıştır....
Esas sayılı dosyasındaki senedin teminat senedi olması ve borcun ödenmiş olması sebebiyle haksız takibin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. CEVAP :Davalı Vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın görevsiz mahkemede açıldığını, davaya konu taraflar şahıs sıfatında olduğunu sözde alacağa konu iş ticari bir işten kaynaklanmadığını, bu nedenle görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleri olduğunu, dava görevsiz mahkemede açılması nedeni ile davanın esasına girilmeden görevsizlik nedeni ile reddine karar verilmesini talep emiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava; eser sözleşmesinden kaynaklı olarak verilen teminat sentleri nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemli menfi tespit davasıdır. Yargıtay .......
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; eser sözleşmesinden kaynaklı davalıya verilen çeklerden dolayı menfi tespit davası ve istirdat istemine ilişkindir. Dosyaya sunulan sözleşmelerden taraflar arasında eser sözleşmesi ilişkisi bulunduğu anlaşılmaktadır. Davacı; sözleşme nedeniyle davalıya avans olarak 4 adet çek verdiğini ancak edimin ifa edilmediğini beyan etmiş olup, çeklerin bedelsizliği iddiasındadır. Bir ödeme aracı olan çek, kural olarak bir borcun tasfiyesi amacıyla keşide edilir. Bu nedenle çekin avans çeki olduğunu yazılı delil ile ispat yükü bunu iddia eden davacıya aittir. Davacı da bu kapsamda sözleşmeye dayanmış olup, sözleşmenin 12.maddesinde davaya konu çeklerin avans amacıyla verildiği yazılı olduğundan çeklerin avans çeki olduğu kabul edilmiştir. Bu durumda ise edimin ifa edildiğinin davalı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Ne var ki davalı tarafından davaya cevap verilmediği gibi herhangi bir delil de sunulmamıştır....
gerekçesiyle davacı tarafından açılan dava ile ilgili olarak: Davacının; en son vadesi 30.09.2016 tarihine kadar uzatılan 31.12.2015 vadeli 48.500,00 TL bedelli kesin teminat mektubundan dolayı davalıya borçlu olmadığının tespiti talebinin reddine, davacının; taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi çerçevesinde, en son vadesi 30.09.2016 tarihine kadar uzatılan 31.12.2015 vadeli 390.000,00 TL bedelli avans teminat mektubunun 346.756,06 TL'lik bölümünden dolayı davalı borçlu olmadığının tespitine, bu teminat mektubu ile ilgili fazlaya ilişkin istemin reddine dair karar verilmiştir....
Mahkemece 09/06/2021 tarihli ara karar ile, davacının dava dilekçesindeki talebinin sözleşme gereği bakiye alacakları için fatura alacağından kaynaklı itirazın iptali olduğu, teminat mektubunun iadesi, hükümsüzlüğü yolunda davacı yanın bir talebinin olmadığı, Yargıtay 15 HD'nin kararlarında da belirtildiği üzere teminat senedinin hükümsüzlüğü, iadesi gibi taleplerin nispi harca tabi olup, bu yönde dava dilekçelerinde talep olması halinde teminat senedi bedelleri üzerinden harç yatırılmadan bir işlem yapılamayacağı, somut olayda davacı yanın söz konusu teminat mektubuna ilişkin bir talepte bulunmadığı, uyuşmazlık konusu olmayan bir hususta ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği, olayda tedbiren ödenmesinin engellenmesi talep edilen teminat mektubunun dava konusu yapılmadığı, söz konusu teminat mektubundan dolayı borçlu olunmadığı yolundaki iddianın ayrı bir menfi tespit davası konusu olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin teminat mektubunun ödemesinin durdurulması hususunda ihtiyati tedbir...
A.Ş. ye ait 0663368 çek nolu 65.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davacının davalılara borçlu olmadığının tespiti ile söz konusu çekin davacıya iadesine, birleşen 2017/347 esas sayılı davanın reddine, birleşen 2018/1015 esas sayılı davanın kısmen kabulü ile 34.874,02 TL'nin 20.04.2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın reddine dair verilen karar davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı davasında davalı idarece açılan yağmur suyu inşaatı ihalesine katıldığını, ihale evrakında teminat mektubunun da bulunduğunu, davalı idarece eksik ihale evrakının tamamlanması için gönderilen yazının kendisine tebliğ edilmediğini, buna rağmen teminat mektubunun gelir kaydedilmesine karar verildiğini belirterek teminat mektubundan dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir....
İş sahibinin sözleşme konusu diğer evraklarda yetkili kişi olarak hareket eden ve imzası bulunan muhasebe yetkilisinin mutabakat mektubuna imzasına şirket yetkilisi olmadığını ileri sürmesi iyiniyet kuralları ile bağdaşmayacağı, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu değerlendirilmiştir. Mutabakat mektubunun tarihinin 22.01.2019 olduğu gözetildiğinde, takip tarihi itibarıyla teminat kesintisi alacağının muaccel olduğu ve davacı tarafından kesilen teminat alacağının istenebilir olduğunu anlaşılmakla mahkemece, hatalı değerlendirme sonucu, takip tarihi itibariyle uyuşmazlık konusu olan teminat alacağının istenebilir olmadığına ilişkin değerlendirme doğru değildir. Ayrıca, davaya konu icra takibi eser sözleşmesinden kaynaklı alacağa dayalı olarak yapıldığı, davacının haksız haciz nedeniyle manevi tazminat talebinde bulunulduğu anlaşılmaktadır....
Ancak kalan miktar yönünden borçlu olmadığının tespiti istemi sürdürüldüğüne göre, mahkemece KDV dahil edilmek suretiyle davacı şirketin borçlu olmadığının tespiti istemi yönünden karar verilmesi gerekirken, KDV ayrılarak kalan miktar yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi ve taraflar arasındaki sözleşmenin eser sözleşmesi olup, özel hukuk hükümlerinin uygulanması gerektiği gözden kaçırılarak, KDV miktarı yönünden yargı yolu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır. 3-Davanın kabul edilen kısmına göre peşin yatırılan 6.093,10 TL harcın mahsubu ile kalan harcın davalıdan tahsiline hazineye irad kaydına karar verilmiştir....
