SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/11/2022 NUMARASI : 2022/183 ESAS - 2022/1968 KARAR DAVA KONUSU : Dernek (Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti) KARAR : TARAFLARIN İDDİA ve SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı derneğin süresi içinde genel kurul toplantısını yapmadığını, bu durumda TMK ve DK'nın ilgili hükümleri gereğince davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk dereceli mahkeme tarafından yapılan yargılama sonrasında, davanın kabulü ile davalı derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı temsilcisi istinaf dilekçesinde özetle; kendisinin yurt dışında olması sebebiyle toplantının yapılamadığını derneğin tüzüğünde hiçbir sıkıntının bulunmadığını ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir....
Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup Yönetmeliğin 89. maddesinde, genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılacağı, derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi halinde, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla bulunduğu ildeki amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredileceği, bu ......in para, mal ve haklarının tasfiyesinin mahkeme kararında belirtilen esaslara göre yapılacağı ve tasfiyenin tamamlanmasını müteakip, durumun ilgili mülki idare amirliğine bildirileceği düzenlenmiştir. .........
Diğer yandan davacı vekili tarafından istinaf dilekçesinde davaya konu edilen derneğin asıl adı ve ünvanının "Sarıoğlan Sağlık Merkezi Yaptırma Derneği" olmasına rağmen, Sarıoğlan Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1963/94 Esas-1964/41 Karar sayılı ilamında derneğin adının "Sarıoğlan Sağlık Yurdu Yaptırma Derneği" olarak yazılması nedeniyle Sarıoğlan Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2017/211 Esas sayılı dosyasında bu durumun araştırılmakta olduğunu iddia etmiştir. Bu açıklamaya göre eldeki davada da derneğin adının ve ünvanının araştırılarak doğru adı tespit edildiğinde tespit edilen isimle dernek bilgilerinin ilgili makamlardan celbi ve neticesinde davanın esası hakkında karar verilmesi gerekmektedir....
Maddesinde; " Genel kurul kararı ile feshedilen veya kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, tüzüğünde gösterilen esaslara göre yapılır. Tüzükte tasfiyenin ne şekilde yapılacağının genel kurul kararına bırakıldığı hallerde, genel kurul tarafından bir karar alınmamış veya genel kurul toplanamamışsa, yahut dernek mahkeme kararı ile feshedilmişse, derneğin bütün para, mal ve hakları, mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve kapatıldığı tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir." hükmü yer almaktadır....
Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. " aynı kanunun 87.maddesinde ise " Dernekler, aşağıdaki hâllerde kendiliğinden sona erer: 1. Amacın gerçekleşmesi, gerçekleşmesinin olanaksız hâle gelmesi veya sürenin sona ermesi, 2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması, 3. Borç ödemede acze düşmüş olması, 4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hâle gelmesi, 5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması. Her ilgili, sulh hâkiminden, derneğin kendiliğinden sonra erdiğinin tespitini isteyebilir. " hükmüne yer verilmiştir....
nun 87/5. maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesi gereğince mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava hasımsız olarak görülüp tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'nun 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin Mülki Amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin tüzel kişiliğinin ne zaman son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin T.M.K.'...
nun 87/2. maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesi gereğince mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava hasımsız olarak görülüp tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'nun 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin Mülki Amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin tüzel kişiliğinin ne zaman son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin T.M.K.'...
nun 87/5. maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesi gereğince mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava hasımsız olarak görülüp tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'nun 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin Mülki Amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin tüzel kişiliğinin ne zaman son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin T.M.K.'...
nın 87/2.maddesi gereğince kendiliğinden sona eren derneğin 5253 sayılı Dernekler Kanununun 15.maddesi gereğince mal varlığının tasfiyesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava hasımsız olarak görülüp, tasfiyesi istenen derneğin mal varlığı bulunmadığı gerekçesi ile karar ittihazına yer olmadığına karar verilmiştir. T.M.K.'nın 59.maddesi gereğince kuruluş bildirimi, dernek tüzüğü ve gerekli belgelerin mülki amirliğe verildiği anda dernek tüzel kişilik kazanmış olur. Tüzel kişilik kazanan derneğin ne zaman tüzel kişiliğinin son bulduğu konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, 3. kişiler açısından tüzel kişiliğin sona erdiği tarihin, derneğin tasfiyesinin tamamlanıp dernekler sicilinden terkin edildiği tarih olduğu genel kabul ve uygulamanın sonucudur. Nitekim, eldeki davada; daha önce kesinleşen mahkeme kararı ile kendiliğinden sona erdiği tespit edilen derneğin, T.M.K.'...
Eldeki davada da, dernek yöneticisine tüzük inceleme raporundaki eksikliklerin giderilmesi için 25/08/2015 tarihinde tebligat yapıldığı, dernek yöneticisinin otuz günlük süre içerisinde eksikliği gidermediği, özellikle 4721 sayılı TMK’nın 56.maddesine uygun olarak derneğin amacı sınırlanmayıp dernekçe sürdürülecek çalışma konuları ve biçimlerinin ayrıntılı bir şekilde düzenlendiği, derneğin ana amacından çıkıldığı, bu hususun düzeltilmediği gerekçesi ile derneğin feshine, dernek tüzüğünde derneğin herhangi bir mal varlığı bulunmadığından malların tasfiyesi konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir....
